Anna von Hövel (Huvili) de La Marck of Cleves (urodzona w Düsseldorfie 22 września 1515 roku, zmarła w Chelsea Manor 28 lipca 1557 roku) herb

Córkę Jana III "Spokojnego" von Hövel (Huvili) de La Marck, księcia Cleves, księcia Jülich, Berg i hrabiego of Ravensberg i Marii von Hengebach von Jülich und Berg, córki Wilhelma VIII von Hengebach, księcia Jülich i Berg, hrabiego of Ravensberg.

W Greenwich 6 stycznia 1539 roku poślubiła (rozwód 9 lipca 1540 roku) Henryka VIII Tudor (urodzony w Greenwich Palace 28 czerwca 1491 roku, zmarł w Whitehall, London 18 lutego 1547 roku), księcia Yorku, Lorda Namiestnik Irlandii i Lorda Marszałek Anglii, księcia Walii, Lorda Strażnika Pięciu Portów i konstabla zamku Dover, króla Anglii, seniora Irlandii, Głowę Kościoła Anglikańskiego.

Anna urodziła się w Düsseldorfie jako druga córka Jana III, władcy księstwa Kleve i jego żony Marii księżnej Julich-Berg. Wychowywała się na zamku Burg (Solingen). Książę był zwolennikiem łagodnej odmiany protestantyzmu i był pod wpływem Erazmusa z Rotterdamu. Był sojusznikiem Związku szmalkaldzkiego i przeciwnikiem Karola V. W 1526 roku jej starsza siostra Sybilla z Kleve wyszła za mąż za Jana Fryderyka I, który był przywódcą Związku szmalkaldzkiego i był uznawany za orędownika Reformacji. Dwa lata później Anna w wieku 12 lat została zaręczona z Franciszkiem I księciem Lotaryngii, który wówczas miał 10 lat. Zaręczyny zostały jednak uznane za nieoficjalne i unieważniono je w 1535 roku. Mówiono, że z przyczyn finansowych. Franciszek żądał od jej ojca astronomicznego posagu, lecz ojciec go odmówił i dlatego ten związek został unieważniony.

W 1539 roku po śmierci Jana III jego następca i władcą Zjednoczonych Księstw Jülich-Kleve-Berg został jej brat William "Bogaty". William był wprawdzie luteraninem, ale rodzina panująca była niejednolita religijnie. Spór z Cesarstwem o Geldrię czynił Williama przeciwnikiem Karola V i atrakcyjnym sojusznikiem dla stronnictwa Reformacji na dworze angielskim, którego głównym przedstawicielem był Thomas Cromwell. To on był głównym architektem sojuszu Henryka VIII z państwami Reformacji (księstwami niemieckimi) poprzez małżeństwo z Anną. Namalowanie portretu przyszłej królowej, który miał być przedstawiony królowi, powierzono Hansowi Holbeinowi. Prawdopodobnie za namową Cromwella, ukrył on niedostatki urody osoby portretowanej; przypuszcza się, że twarz Anny nosiła ślady po przebytej ospie wietrznej. W marcu 1539 roku negocjacje były w pełnym toku i nadzorował je osobiście Cromwell, już 4 października tego roku został podpisany kontrakt.

Ze względu na pogodę jej podróż do Anglii opóźniała się. Kiedy wiadomość o tym, że wylądowała w Dover dotarła do Londynu zniecierpliwiony Henryk podążył na spotkanie. Dotarł do Rochester gdzie przebywał orszak Anny i wedle licznych relacji współczesnych podczas ich pierwszego spotkania, Henryk nie zapanował nad swoim wyrazem twarzy, kiedy zamiast pięknego wizerunku z portretu ujrzał kogoś, kogo określił potem w swoim gronie tą flamandzką kobyłą. Anna nie umiała porozumieć się po angielsku. Henryk cenił u kobiet wykształcenie i finezję, ze względu na wychowanie Anny żadnej z tych cech nie mógł u niej znaleźć. Umiała pisać i czytać, ale tylko po niemiecku. Nie otrzymała żadnej formalnej edukacji, potrafiła szyć i podczas podróży do Anglii nauczyła się grać w karty. Była delikatna, cnotliwa i posłuszna co mogłoby się spodobać Henrykowi gdyby chciał jej towarzyszyć. Ale po pierwszym wrażeniu jakie na nim wywarła starał się jej unikać jak to tylko było możliwe. Natychmiast zażądał od swoich doradców znalezienia sposobu na uniknięcie małżeństwa. Jak jednak wyjaśnił to Cromwell było to niemożliwe bez narażenia sojuszu z państwami niemieckimi.

Sam Henryk twierdził potem, iż nie skonsumował małżeństwa, więc nie było później większego problemu z przeprowadzeniem jego unieważnienia. O Annie z Kleve wyraził się: nic nie ma w sobie pięknego i roztacza złe wonie i z przodu i z tyłu. Obwisłe piersi i inne cechy wywołały u mnie pewność, że nie jest dziewicą. Jej ciało nie nadaje się do wywołania jakiegokolwiek pożądania. Nikt Anny o zdanie na temat Henryka nie pytał, król miał wówczas 145 cm obwodu w pasie, nieuleczalny, ropiejący wrzód na nodze i cierpiał prawdopodobnie na impotencję.

Mimo to Henryk zawarł z nią małżeństwo 6 stycznia 1540 roku w Pałacu Placentii w Greenwich. Ślubu udzielił im arcybiskup Tomasz Cranmer. Natychmiast po przybyciu do Anglii Anna - tak jak oczekiwał tego Henryk - przeszła na anglikanizm. Na jej obrączce ślubnej wygrawerowany był napis "God send me well to keep". Ponieważ król zyskał sobie opinię postępującego niesprawiedliwie i okrutnie rozprawiającego się z żonami, tym razem postanowił poszukać pretekstu do rozwodu. Jak wyjaśnił Cromwellowi podczas wspólnych nocy do niczego nie doszło bo "nie podobała mi się od pierwszego spotkania, ale później było jeszcze gorzej". Ale Anna znając los poprzednich żon Henryka i usiłowała zachowywać pozory mając nadzieję na zmianę sytuacji. Jeszcze w lutym wychwalała małżeńskie zapały Henryka Eleanor Manners hrabinie Rutland mówiąc „kiedy przychodzi do mego łoża całuje mnie i trzyma za rękę mówiąc "dobranoc kochanie", a rano całuje i mówi "do zobaczenia kochanie", na co hrabina odrzekła "Ależ Madam, musi być coś więcej ponad to, inaczej nigdy nie doczekamy się następcy tronu, a czeka na to całe królestwo".

24 czerwca Henryk stanowczo poprosił Annę o opuszczenie dworu królewskiego, a 6 lipca została poinformowana o tym iż rozważa anulowanie małżeństwa. Zebrano zeznania dworzan i dwóch lekarzy świadczące o rozczarowaniu wyglądem Anny. Henryk dowodził także iż na pewno nie jest dziewicą. Wkrótce potem Anna została poproszona o zgodę na anulowanie małżeństwa, której natychmiast udzieliła, gdyż się bała, że zostanie ścięta tak jak druga małżonka Henryka - królowa Anna Boleyn lub zostanie publicznie upokorzona tak jak pierwsza małżonka Henryka - królowa Katarzyna Aragońska. Małżeństwo zostało anulowane 9 lipca 1540 roku z powodu jego nieskonsumowania oraz uprzedniego kontraktu małżeńskiego z Franciszkiem Lotaryńskim, który nigdy nie istniał. Przyszło to tym łatwiej, iż wkrótce potem racje polityczne, wymagające jego zawarcia, przestały się liczyć w związku ze zmianą sytuacji w Niemczech.

Annie zostały przyznane liczne dobra, w tym zamek Hever, siedziba dawnych teściów Henryka, Boleynów oraz pałac w Richmond. Z Henrykiem pozostała w przyjaźni jako honorowy członek rodziny królewskiej, nosiła oficjalnie tytuł "Drogiej Królewskiej Siostry". W dowód wdzięczności za posłuszeństwo była często zapraszana na dwór i Henryk dał jej pierwszeństwo przed wszystkimi damami Anglii z wyjątkiem swojej żony i córek. Anna pozostała w Anglii do końca życia i zmarła w Londynie jako ostatnia z żon tego króla. Pozostawała w dobrych stosunkach ze swoją niegdysiejszą pasierbicą, księżniczką Marią (późniejszą królową Marią I), oraz Elżbietą, przyszłą królową Elżbietą I "Wielką". Była obecna na koronacji Marii Tudor i było to jej ostatnie publiczne wystąpienie. Przed śmiercią, za namową królowej Marii Tudor, przeszła na katolicyzm. Od przyjazdu do Anglii nigdy nie opuściła swojej przybranej ojczyzny a świadectwa jej współczesnych są zgodne iż była zadowolona ze swojego losu, nie pragnęła wrócić do rodziny i unikała angażowania się w politykę sama prosząc by dla uniknięcia nieporozumień poddani króla kontrolowali jej korespondencję.

Małżeństwo Henryka z Anną w dużej mierze zaaranżował jego wpływowy minister i jeden z architektów angielskiej reformacji (przeprowadzał m.in. sekularyzację wielkich kościelnych dóbr na rzecz skarbu państwa) Thomas Cromwell. Po tym nieudanym przedsięwzięciu król nabrał do niego nieufności i kazał go uwięzić, osądzić i ściąć jako zdrajcę.

Po egzekucji Katarzyny Howard Anna miała przez jakiś czas nadzieję, że Henryk przywróci ją do godności królowej-małżonki. Dowiedziawszy się o wyborze o 5 lat młodszej od niej Katarzyny Parr, wykrzyknęła z oburzeniem, że nowa partnerka króla odznacza się dużo mniejszą urodą niż ona sama. Jak jednak wiadomo, Henryk nigdy do niej nie wrócił, choć do śmierci Henryka pozostawali oboje w dobrych stosunkach. Nowe małżeństwo Henryka skomentowała słowami "tamta nie wie, jaki ciężar będzie musiała dźwigać", mając być może na myśli olbrzymią tuszę Henryka jego kłopoty zdrowotne i wypełnianie obowiązków małżeńskich oraz gwałtownego temperamentu.

Kiedy jej zdrowie zaczęło podupadać królowa Maria pozwoliła jej zamieszkać w Chelsea Manor, tam w lipcu 1557 roku Anna podyktowała testament, który dotyczył głównie losu jej służby. Została zapamiętana jako hojna i miła. Umarła prawdopodobnie na raka 16 lipca 1557 roku, w wieku 42 lat, 17 lat po rozwodzie. Pogrzeb odbył się 3 sierpnia. Jako jedyna z żon Henryka VIII Anna z Kleve została pochowana w Opactwie Westminsterskim. Ma tam grobowiec koło głównego ołtarza naprzeciwko grobowca Edwarda "Wyznawcy", prawie niewidoczny dla turystów, którym tej części kościoła nie zezwala się zwiedzać, gdyż jest zarezerwowana dla uroczystości koronacyjnych i innych ceremonii dworskich.

Ciekawostka

Mówiono, że po straceniu Katarzyny Howard, król Henryk VIII zrozumiał swój błąd i przeprosił Annę i chciał, żeby ona ponownie została jego żoną i królową. Niestety, Anna, bojąc się, że to samo jej trafi, co przytrafiło się Katarzynie Howard, odrzuciła tę kuszącą ofertę. Przez kilka miesięcy Henryk ciągle do niej lgnął, lecz ona była stanowcza i odrzuciła wszystkie jego zaloty. Prawdopodobnie tak powiedziała do niego: "Panie, odrzuciłeś Mnie, a teraz pragniesz żebym została twoją żoną i królową. Ale ja Ci za to dziękuję i wystarczy mi, że jestem twoją Drogą Królewską Siostrą". Pokonany król ożenił się z kolejną kobietą, Katarzyną Parr, w 1543 roku.

Organizowała akcje charytatywne, pomagała ludzi dotknięci biedotą lub głodem, opłacała służby, była bardzo hojną kobietą. Z tego powodu zaczęto ją nazywać "Charytatywną Panią".

Król Henryk nazywał ją "Flanders Mare", czyli Flandryjską Kobyłą, gdyż myślał, że pochodziła z Flandrii, z Niderlandów.


Żródła:

Anna z Kleve w "WikipediA"