Edward V Plantagenet-York (Gâtinais-Anjou) (urodzony w Opactwie Westminsterskim w Londynie 4 listopada 1470 roku, zmarł w Tower zapewne 6 lipca 1483 roku) herb

Najstarszy syn Edwarda IV Plantagenet-York (Gâtinais-Anjou), króla Anglii i Elżbiety Woodville, córki Richarda Woodville'a, I hrabiego Rivers.

Książę Walii od 4 maja 1471 roku do 9 kwietnia 1483 roku. Król Anglii od 9 kwietnia do 25 czerwca 1483 roku.

Tytualar: Z bożej łaski król Anglii i Francji, pan Irlandii.

Edward V jest oprócz Lady Jane Grey i Edwarda VIII jedynym władcą Anglii, który nigdy nie został koronowany.

W czerwcu 1471 roku roczny Edward otrzymał tytuł księcia Walii. Niedługo później został wysłany do zamku Ludlow, gdzie został nominalnym zarządcą Marchii Walijskich. Od 1473 roku jego opiekunem był wuj księcia Walii i brat królowej Anthony Woodville, II hrabia Rivers. Otoczenie księcia zostało zdominowane przez Woodville'ów, krewniaków królowej, którzy uzyskali w ten sposób wpływy u młodego księcia.

W kwietniu 1483 roku do Ludlow przybył z Londynu goniec z wieścią, że 9 kwietnia zmarł król Edward IV. Młody książę Walii stał się królem Edwardem V, jednak do czasu jego pełnoletności realną władzę miał sprawować lord protektor. Funkcję tę Edward powierzył w swoim testamencie bratu, Ryszardowi, księciu Gloucester, jednak znajdujący się u władzy Woodville'owie, którzy nie darzyli sympatią Ryszarda, postanowili mianować lordem protektorem Riversa albo jego siostrzeńca, przyrodniego brata Edwarda, markiza Dorset, syna królowej Elżbiety z pierwszego małżeństwa.

Rivers, wraz z bratem Dorseta, sir Richardem Greyem, ruszył wraz z Edwardem do Londynu chcąc zmusić Ryszarda do akceptacji decyzji Woodville'ów. Gloucester i jego sojusznik, książę Buckingham, zareagowali szybko i przecięli drogę orszakowi w Northampton. Rivers i sir Richard zostali aresztowani i niedługo później straceni. Opiekę nad królem roztoczył Gloucester, który oficjalnie ogłosił się lordem protektorem, i wraz z Edwardem wkroczył do Londynu. Młody król, wraz z młodszym bratem Ryszardem, księciem Yorku, zostali osadzeni w pałacu w Tower.

W drodze do Londynu, w St Albans, 3 maja 1483 roku Edward po raz pierwszy użył swoich królewskich prerogatyw nadając probostwo Pembrigge swojemu wychowawcy Johnowi Geffreyowi.

Tymczasem Gloucester stracił większość przedstawicieli stronnictwa Woodville'ów, zaś królowa z córkami i markiz Dorset udali się do azylu w Westminsterze. Po paru miesiącach sprawowania regencji Gloucester zdecydował się przejąć tron. 22 czerwca 1483 roku zażądał korony dla siebie. Ogłosił, że dzieci Edwarda i Elżbiety pochodziły z nieślubnego związku, gdyż Edward w momencie ślubu z królową był już związany przysięgą z lady Eleonorą Talbot. Zdominowany przez stronników księcia Parlament uznał jego rację i 25 czerwca ogłosił detronizację Edwarda V. Korona przeszła na księcia Gloucester, od tej pory króla Ryszarda III.

Po detronizacji Edwarda, były król i jego brat zostali odosobnieni w Tower. W lipcu widziano ich po raz ostatni, bawiących się na dziedzińcu wieży. Jako potencjalnych morderców wymieniano króla Ryszarda III, rycerza Jamesa Tyrrella, Henryka VII Tudora, księcia Buckingham i księcia Norfolk, ale żadnemu z nich nie udowodniono winy.

W 1674 roku podczas renowacji Tower, pod schodami prowadzącymi do kaplicy znaleziono dwa dziecięce szkielety, które uznano za szkielety Edwarda i Ryszarda. Król Karol II kazał je pochować w Westminsterze. W 1933 roku przeprowadzono specjalistyczne badania, które nie dały jednoznacznej odpowiedzi. Nie udało się jednoznacznie ustalić płci ani wieku ofiar (jeden ze szkieletów był większy od drugiego i wielu kości brakowało). Królowa Elżbieta II odmawia zgody na jakiekolwiek badania nad szkieletami.


Żródła:

Edward V York w "WikipediA"