Św. Elgiva z Shaftesbury (zmarła w opactwie Shaftesbury w Dorset około 944 roku)

Około 940 roku poślubiła Edmunda I "Starszego, Dobroczyńcy, Wspaniałego, Sprawiedliwego" Cerdicingas (urodzony między 920 a 922 rokiem, zamordowany w Pucklechurch, Dorset, 26 maja 946 roku) króla Anglii.

Jak jej matka Wynflada (również Wynnflad), była związana klasztorem w Shaftesbury (w Dorset), założonego przez króla Alfreda "Wieliego", gdzie został pochowany, a wkrótce czczona jako świętą. Według tradycji chrześcijańskiej jej święto przypada 18 maja.

Imię ojca Elgify nie jest znane. Dyplom króla Edgara z 966 roku wzmianku­je "moją babkę" Wynfledę, którą utożsamia się z matką pierwszej żony Edmunda I. Owa Wynfleda była właścicielką kilku posiadło­ści w Wessexie, miała także powiązania z królewskimi fundacjami w Wilton i Shaftesbury, niemniej jej identyfikacja z babką Elgivy jest kwestionowana przez część historyków. W dużej mierze majątek zarządzany zależała od matki. Finberg sugeruje, że Wynflada, gdzieś w połowie X wieku sporządził testament, podobno po śmierci męża. Wynflada posiadała rozległy majatek, rozrzucony po Wessex (w Somerset, Wiltshire, Berkshire, Oxfordshire i Hampshire), które były zależne od klasztoru w Wilton i Shaftesbury (z królewskich fundacji).

Źródła nie rejestruje datę ślubu Elfgifu i Edmunda I. Najstarszy syn Elgivy, który w 955 roku osiągnął wiek sprawny, co może sugerować iż mógł się urodzić się około 940 roku, co daje nam tylko termin ante quem, czyli zaręczona. Mimo, że jako matka dwóch przyszłych królów, Elfgifa nie występowała w dokumentach z tytułem królewskim, i nie ma dowodu, iż kiedykolwiek była koronowana. W jednym zachowanego dokumentu datowanym na 942 i 944 rok, podpisuje się jako konkubina króla (concubina regis), obok biskupów i ealdormen Królestwa. W innym dokumencie podpisuje się jako mater regis (matka króla), podpisując się po jej synach: Edmundem i Eadredem, ale przed arcybiskupami i biskupami. Dopiero pod koniec X wieku, za panowania Ethelreda, kronikarze tytułują ją królową (regina), ale może być tytlko retrospektywna w czasie, gdy jej kult został również ustanowiony w Shaftesbury.

Elgivu swoją sławę wywodzi z jej działalności w Shaftesbury. Jej patronat nad społecznością prowadzny jest za sprawą statutu króla Ethelreda, datowanego z 984 roku, zgodnie z którym, opactwo wymieniane za panowania króla Edmunda I zostało przekazane i wydzielone z posiadłości w Tisbury (Wiltshire) na Butticanlea (niezidentyfikowane). Elgiva otrzymałe je od męża z przeznaczeniem, aby przekazać je z powrotem do klasztoru, z zastrzeżeniem że Butticanlea wróci do rodziny królewskiej.

Wystawiony w 943 roku przy­wilej króla Edmunda I wymienia jego żonę Ethelfledę, określając ją tytułem regina, Elgiva zatem albo już wówczas nie żyła, albo została przedtem oddalona.

Ostatnie lata życia spędziła w opactwie benedyktynek w Shaftesbury i tam również zmarła. Niekiedy określa się datę śmierci Elgivy i zawarcia przez Edmunda I drugiego małżeń­stwa na około 944 lub 946 roku, co jednak stoi w sprzeczności z wymienio­nym powyżej dokumentem. Ciało królowej spoczęło w Shaftesbury lub (co jednak mniej prawdopodobne) w opactwie Shipton. Po śmierci została otoczona powszechnym kultem.

Elgiva zmarła w połowie X wieku. Jak pisze Wilhelm z Malmesbury na początku XII wieku: cierpiała z powodu choroby w ciągu kilku ostatnich lat jej życia. Z końcem XI i początkiem XII wieku była czczona jako święta.

Elgiva był czczona jako święta już wkrótce po jej pogrzebie w Shaftesbury. Athelweard donosi, że wiele cudów miało miejsce przy jej grobie. Lantfred Winchester, który pisał w 970 roku i jako najstarszy znany świadek jej kultu, pisał młody człowiek z Collingbourne (ewentualnie Collingbourne Kingston, Wiltshire), który w nadziei na wyleczenie ślepoty podróżował do Shaftesbury. Za wstawiennictwem "czcigodnej Św. Elgivy" [...] otrzyma wymodlonne łaski. Podobnie nabiera nowego znaczenia króla Edwarda "Męczennika" jako świętego, pochowanego w Shaftesbury. Jej kult coraz bardziej rozwijał się w Anglii, o czym świadczy jej włączenie do listy miejsc spoczynku świętych.

Była pierwszą żoną króla Edmunda I, któremu urodziła dwóch synów:

Edwina (urodzony około 941 roku, zmarł 1 października 959 roku), króla Anglii, zmarł bezpotomnie,

Edgara "Spokojnego" (urodzony około 943 roku, zmarł w Winchester 8 lipca 975 roku), króla Anglii, po nim potomstwo.

Żródła:

Alfgifu of Shaftesbury w "WikipediA" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk

Saint Elgiva w "Geneall" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk

"KRÓLOWE I KRÓLOWIE WIELKIEJ BRYTANII - od Edgara do Elżbiety II - wszyscy władcy Wielkiej Brytanii" - autor: Przemysław Jaworski - Przemysław Jaworski i Wydawnictwo Novae Res, 2018

15-08-2020