Henrietta Maria Robertyng-Capet-Bourbon-Vendôme (urodzona na zamku Luwr, w Paryżu, Francja 26 listopada 1609 roku, zmarła na zamku St Colombes, w Paryżu, Francja 31 września 1660 roku) herb
Córka Henryka IV Robertyng-Capet-Bourbon-Vendôme, króla Francji, Nawarry i Marii de Medyci, regentki Francji i Nawarry, córki Franciszka I de Medyci, wielkiego księcia Toskanii.
Poślubiła 11 maja 1625 roku (per procura), 13 czerwca 1625 roku St Church Augustine, w Canterbury (pro futoro) Karol I Stuart (urodzony w Dunfermline, Fife 19 listopada 1600 roku, ściety w Whitehall Palace, w Londynie 30 stycznia 1649 roku), króla Anglii, Irlandii i Szkocji.
Urodziła się w paryskim Luwrze jako najmłodsza córka Henryka IV Burbona i Marii Medycejskiej. Jej starszym braćmi byli późniejszy król Ludwik XIII i książę Orleanu Gaston, a starszymi siostrami Elżbieta (królowa Hiszpanii) i Krystyna Maria (księżna-regentka Sabaudii). Jej ojciec został zamordowany, kiedy Henrietta miała niecały rok, a siedem lat później jej matka została wygnana z Francji. Henrietta została wychowana na żarliwą katoliczkę, a za mąż wydano ją za angielskiego króla.
Ślub Henrietty i Karola per procura odbył się 11 maja 1625 roku, zaraz po jego akcesji. Para spotkała się 13 czerwca 1626 roku, w St Augustine's Church w Canterbury w hrabstwie Kent, gdzie ceremonię ślubną powtórzono. Ze względu na swoją religię, Henrietta Maria nie została koronowana razem ze swoim mężem.
Henrietta Maria przywiozła z Francji swój własny dwór, którego utrzymanie wiele kosztowało skarb królewski. Karol chciał oddalić dwór małżonki, a pozostawić jej jedynie spowiednika i dwie damy do towarzystwa, ale odwołał swój rozkaz. Para królewska nie była zgodna, często dochodziło między nimi do kłótni, a następnie małżonkowie unikali się przez całe tygodnie.
Królowa nie lubiła faworyta męża, George Villiers, księcia Buckingham, a gdy został on zamordowany przez Johna Feltona w sierpniu 1628 roku, jej stosunki z mężem uległy znacznej poprawie.
Jej odmowa wyrzeczenia się katolicyzmu spowodowała, że wielu ludzi odsunęło się od niej, np. William Laud, arcybiskup Canterbury i Thomas Wentworth, earl Strafford. Jednak kiedy w Anglii miała wybuchnąć wojna domowa, Henrietta szukała funduszy, żeby wesprzeć swojego męża. Konflikt rozpoczął się w sierpniu 1642 roku, a Henrietty nie było wtedy w Anglii. Wysyłała pieniądze rojalistom, ale nie powróciła do kraju aż do następnego roku, gdy razem z oddziałami i bronią wylądowała w Bridlington w Yorkshire i wsparła rojalistów walczących w północnej Anglii. Kilka miesięcy później połączyła się z królem w Oksfordzie. Kiedy król odniósł ostateczną porażkę i odmówił podpisania konstytucji, Henrietta razem z córką Henriettą Anną i synami uciekła w lipcu 1644 roku do Francji (najstarszy - Karol osiadł w Hadze, w Holandii). Jej mąż Karol został ścięty w 1649 roku, a Oliver Cromwell ogłosił się Lordem Protektorem.
Królowa zamieszkała w Paryżu, gdzie wokół niej zbierali się rojaliści z Anglii, powróciła do kraju dopiero po restauracji monarchii w październiku 1660 roku i zamieszkała w Somerset House w Londynie. W 1665 roku powróciła do Francji, gdzie ufundowała klasztor w Chaillot i tam osiadła. Zmarła w Château de Colombes. Została pochowana w królewskiej nekropoli - bazylice Saint-Denis koło Paryża.
Imieniem Henrietty Marii nazwano jeden ze stanów w Stanach Zjednoczonych - Maryland (łac. Terra Mariae). Również przylądek Cape Henrietta Maria w Zatoce Hudsona, w północnej części Ontario został nazwany na jej cześć.
Z małżeństwa z Karolem I, miała:
Karola Jakuba (zmarł w 1629 roku), książę Kornwalii,
Karola II, król Anglii, Irlandii i Szkocji,
Marię, poślubiła Wilhelma II Orańskiego,
Jakuba II, król Anglii, Irlandii i Szkocji,
Elżbietę (zmarła w 1650 roku),
Annę (zmarła w 1640 roku),
Katarzynę (zmarł w 1639 roku),
Henryka, książę Gloucester,
Henriettę Annę, poślubiła Filipa I Orleańskiego.
Żródła:
Henrietta Maria Burbon w "WikipediA"