Jan Plantagenet-Lancaster (Gâtinais-Anjou) (urodzony 20 czerwca 1389 roku, zmarł w Rouen, 14 września 1435 roku) herb
Młodszy syn Henryka IV Plantagenet-Lancaster (Gâtinais-Anjou) króla Anglii i Marii Bohun, córki Humphreya de Bohun, VII hrabiego Hereford, VI hrabiego Essex, II barona Northampton.
Kapitan zamku Berwick i zarządcą Marchii Wschodnich od 1403 roku do 1414 roku. Konnetabl Anglii od 1403 roku. Posłeł do króla Szkocji w 1411 roku. Hrabia Kendal i I książę Bedford od 16 maja 1414 roku do 14 września 1435 roku. I hrabia Richmond od 24 listopada 1414 roku do 14 wrzesnia 1435 roku. Regent Anglii w 1415 roku, w 1417 roku i w 1421 roku. Protektor Anglii od 5 grudnia 1422 roku do 6 listopada 1429 roku. Gubernator Normandii od 1422 roku do 1432 roku. Regent Francji od 31 sierpnia 1422 roku do 14 września 1435 roku. Gubernator Paryża od 1423 roku do 14 września 1435 roku. Lord Wielki Admirał od 26 lipca 1426 roku do 14 września 1435 roku. Tytularny książę Andegawenii i tytularny hrabia du Maine.
14 czerwca 1423 roku w Troyes poślubił Anną Robertyng-Capet-Bourgone (urodzona w Arras 30 września 1404 roku, zmarła w Île de France, w Paryżu 14 listopada 1432 roku), córkę Jana "bez Trwogi" Robertyng-Capet-Bourgone, księcia Burgundii i Małgorzaty Wittelsbach, córki Albrechta I Wittelsbacha, księcia Bawarii. 22 kwietnia 1433 roku w Thérouanne poślubił Jakobinę de Luxembourg-Ligny (urodzona między 1415 a 1416 roku, zmarł 30 maja 1472 roku), córkę Piotra I de Luxembourg-Ligny, hrabiego Saint-Pôl, de Brienne, de Conversano i de Ligny, seniora de Fiennes, d'Enghien, de Richebourg i de Roussy i Margherity del Baux, hrabiny de Saint-Pol, córki Francis del Baux, I księcia Andrii i hrabiego d'Avelino.
Młodszy brat króla Henryka V. Po 1399 roku został kawalerem Orderu Podwiązki.
Kiedy jego brat, król Henryk V, wyprawiał się do Francji Bedford sprawował w jego imieniu władzę w Królestwie. Taka sytuacja miała miejsce w 1415, 1417 i 1421 roku Jan brał udział w wyprawie na Francję w 1415 roku. Walczył pod Harfleur, gdzie 15 sierpnia pokonał flotę francuską. W 1417 roku prowadził ekspedycję na Szkocję. W latach 1422-1432 sprawował urząd gubernatora Normandii.
Po śmierci Henryka V w 1422 roku Jan został regentem Francji w imieniu swojego kilkumiesięcznego bratanka, Henryka VI. Wykorzystując wewnętrzną słabość Francji regent dążył do rozszerzenia angielskich posiadłości na kontynencie. 17 sierpnia 1424 roku odniósł swojego największe zwycięstwo pod Verneuil.
Szczęście odwróciło się od Bedforda w 1429 roku, kiedy Joanna d'Arc odparła Anglików spod Orleanu. W 1431 roku Bedford wykupił Joannę z burgundzkiej niewoli i doprowadził do jej skazania na śmierć na stosie. 16 grudnia 1431 roku zorganizował w paryskiej katedrze Notre-Dame koronację Henryka VI na króla Francji. Anglicy zostali jednak zepchnięci do defensywy i Bedford starał się już tylko ratować co się da ze zdobyczy swojego starszego brata.
Bedford zmarł w 1435 roku w swojej rezydencji w Rouen. Został pochowany w tamtejszej katedrze. Jego testament (datowany na 10 września 1435 roku) został opublikowany 7 października 1441 roku.
Książę żenił się dwa razy. Po raz pierwszy w 1423 roku z Anną, córką księcia Burgundii Jana "bez Trwogi" i Małgorzaty Wittelsbach, córki Albrechta I, księcia Bawarii. Jan i Anna mieli razem jedno dziecko:
NN, urodziło się martwe 14 listopada 1432 roku w Paryżu.
Drugą żoną Bedforda została w 1433 roku w Thérouanne Jakobina Luksemburska, córka Piotra I, hrabiego de Saint-Pol. Małżeństwo to pozostało bezdzietne. Rok później Jakobina poślubiła giermka zmarłego męża, Ryszarda Woodville'a. Parze urodziła się córka Elżbieta została królową Anglii w 1464 roku, po ślubie z Edwardem IV Yorkiem.
Wraz ze śmiercią księcia Bedforda, wygasły wszystkie jego tytuły parowskie.
Bedford był wybitnym kolekcjonerem ilustrowanych manuskryptów. Z jego bogatej kolekcji zachowały się trzy egzemplarze: "Godzinki księcia Bedford" i "Brewiarz z Salisbury" (wykonane w Paryżu), oraz wykonany w Anglii "Psałterz i godzinki księcia Bedford". Oba egzemplarze godzinek są przechowywane w British Library w Londynie.
Żródła:
Jan Lancaster w "WikipediA" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
John of Lancaster, duc de Bedford w "Geneall" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk