Karol I Stuart (urodzony w Dunfermline, Fife 19 listopada 1600 roku, ściety w Whitehall Palace, w Londynie 30 stycznia 1649 roku) herb
Syn Jakuba I (VI) Stuarta, króla Anglii, Irlandii i Szkocji i Anny Oldenburg Duńskiej, córki Fryderyka II Oldenburskiego, króla Danii.
Książę Albany od 1603 roku do 27 marca 1625 roku. Książę Yorku od 1605 roku do 27 marca 1625 roku. Książęta Rothesay od 6 listopada 1612 roku do 27 marca 1625 roku. Książę Walii i hrabia Chester od listopada 1616 roku do 27 marca 1625 roku. Regent Anglii od 1624 roku do 27 marca 1625 roku. Król Anglii, Irlandii i Szkocji od 27 marca 1625 roku do 30 stycznia 1649 roku.
Tytulara: Z Bożej łaski król Anglii, Szkocji, Francji i Irlandii, Obrońca Wiary, etc.
Poślubił 11 maja 1625 roku (per procura), 13 czerwca 1625 roku St Church Augustine, w Canterbury (pro futoro) Henriettę Marię Robertyng-Capet-Bourbon-Vendôme (urodzona na zamku Luwr, w Paryżu, Francja 26 listopada 1609 roku, zmarła na zamku St Colombes, w Paryżu, Francja 31 września 1660 roku), córkę Henryka IV Robertyng-Capet-Bourbon-Vendôme, króla Francji, Nawarry i Marii Medycejskiej, córki Franciszka I Medyceusza, wielkiego księcia Toskanii.
Drugi syn króla Szkocji przyszedł na świat w szkockiej rezydencji Dunfermline, w Fife w 1600 roku. Karol był słabo rozwiniętym dzieckiem. Do trzeciego roku życia nie potrafił chodzić i mówić. W 1603 roku, gdy zmarła królowa Anglii Elżbieta I, ojciec Karola został nowym królem Anglii. Kiedy Jakub wyruszył na południe, towarzyszyła mu większość rodziny. W Szkocji, pod opieką pielęgniarek, pozostał tylko Karol, gdyż obawiano się, że podróż będzie zbyt niebezpieczna dla chorowitego królewicza.
Do Anglii Karol wyruszył w lipcu 1604 roku. Znajdował się pod opieką pielęgniarki Alletty Carey, z pochodzenia Holenderki, która uczyła go chodzić i mówić. Nalegała również, aby Karol nosił buty z hiszpańskiej skóry, wzmacniane mosiądzem, które wzmacniały słabe kostki księcia. Karol był bardzo niskim dzieckiem. Nawet jako dorosły człowiek Karol mierzył tylko 5 stóp i 4 cale (162 cm). Był więc najniższym królem w historii Anglii.
Jeszcze w 1603 roku Karol otrzymał tytuł księcia Albany, tradycyjny tytuł przysługujący młodszemu synowi szkockiego monarchy. W 1605 roku otrzymał jego angielski odpowiednik i został księciem Yorku. Przez następne lata pozostawał w cieniu starszego brata Henryka Fryderyka, księcia Walii, powszechnie uwielbianego następcy tronu, z którym wiązano wielkie nadzieje.
W 1612 roku Henryk Fryderyk umarł nagle na dur brzuszny. Tym samym następcą tronu został 12-letni książę Yorku i Albany. Jego status zostaje oficjalnie potwierdzony w listopadzie 1616 roku, kiedy to nadano mu tradycyjne tytuły następcy tronu - książę Walii i hrabia Chester.
Młody książę Walii szybko znalazł się pod wpływem faworyta ojca George'a Villiersa, I księcia Buckingham. Stosunki między Karolem i Buckinghamem były tak bardzo zażyłe, że pojawiły się plotki o ich homoseksualnym romansie, ale nie ma żadnych dowodów na potwierdzenie tej tezy. W 1623 roku Karol wraz z Buckinghamem udali się do Hiszpanii, gdzie miały odbyć się negocjacje na temat małżeństwa księcia Walii, z hiszpańską infantką - Marią Anną. Negocjacje zakończyły się fiaskiem, gdyż od Karola wymagano przejścia na katolicyzm, na co ten nie chciał się zgodzić. Po powrocie do Anglii Buckingham zażądał od króla Jakuba wypowiedzenia wojny Hiszpanii. Król jednak odmówił.
Kiedy Karol wracał do Anglii, przejeżdżał przez Paryż, gdzie poznał Henriettę Marię, siostrę króla Ludwika XIII. Wobec fiaska planów hiszpańskiego mariażu, Jakub przekonał Parlament, aby wyraził zgodę na małżeństwo Karola z francuską księżniczką. Z ociąganiem Parlament tę zgodę wydał. Problemy z tą instytucją trwały przez całe panowanie Jakuba I, przeciągając się także na rządy jego syna i doprowadzając do wojny domowej.
Karol objął tron od razu po śmierci ojca, aczkolwiek realną władzę sprawował już od roku, gdyż stary król Jakub zapadł na demencję. Karol, podobnie jak ojciec, nie potrafił znaleźć wspólnego języka z Parlamentem, zwłaszcza ze zdominowaną przez purytanów Izbą Gmin. Do pierwszego konfliktu doszło już w maju 1625 roku, kiedy to Izba Gmin odmówiła zgody na małżeństwo króla z Henriettą Marią. Francuska księżniczka była katoliczką i Anglicy obawiali się, że przy jej pomocy król zechce podjąć próbę rekatolizacji Anglii. Ostatecznie Karolowi udało się uzyskać zgodę na ślub, ale jego żona nigdy nie została ukoronowana. Sam Karol został koronowany w katedrze westminsterskiej 2 lutego 1605 roku.
Początek panowania upłynął pod znakiem wojen toczonych przez Buckinghama. W 1626 roku książę zorganizował rajd na Kadyks (Karol I nie poszedł w ślady ojca i wypowiedział wojnę Hiszpanii). Sukcesów wielkich nie odniósł, po czym zdecydował się wesprzeć francuskich hugenotów obleganych w La Rochelle. Tutaj ponownie rozpoczęły się zapasy z Parlamentem. W 1625 roku Izba Gmin ostro wypowiadała się przeciw hugenotom. Rok później napięcie sięgnęło zenitu - padły żądania dymisji faworyta i postawienia go przed sądem. Sformułowano nawet petycję na piśmie. Król wziął wszystko na siebie i orzekł, że Buckingham działał na jego rozkazy. Następnie aresztowano co aktywniejszych opozycjonistów i rozwiązano Parlament. W 1627 roku ruszyła wyprawa na La Rochelle, która zakończyła się porażką.
Rozwiązanie Parlamentu pogłębiło rozdźwięk między królem a społeczeństwem. Większość Anglików uznała to za przejaw bezprawia i tendencji absolutystycznych. Karol rzeczywiście przejął po ojcu wysokie mniemanie o władzy monarszej, tendencje do absolutyzmu i chęć podporządkowania sobie Kościoła anglikańskiego, nie mówiąc już o bezgranicznym zaufaniu do Buckinghama. Pierwsze samodzielne rządy Karola charakteryzowały się nakładaniem ogromnych podatków i niezbyt łagodnymi metodami ich ściągania.
Na zwołanie Parlamentu czekano do 1628 roku. Kiedy jednak znów się zebrał, wszystko zaczęło się od początku. Głównym owocem prac Parlamentu było uchwalenie przez obie Izby Petycji Praw. Stwierdzała ona, że nie można nakładać podatków bez zgody Parlamentu, ani więzić nikogo bez motywacji prawnej. Król, na początku obrad jak zawsze wyniośle traktujący pomysły opozycji, bez wahania podpisał Petycję, co spotkało się z entuzjazmem deputowanych, którzy bez sprzeciwu uchwalili zażądane przez króla dość wysokie podatki na odsiecz dla La Rochelle.
Wpływ na decyzję króla o przyjęciu Petycji wpłynęła głównie obawa o los Buckinghama, powszechnie nienawidzonego w Izbie Gmin. Wkrótce obawa o los faworyta straciła rację bytu - 23 sierpnia 1628 roku, podczas organizowania odsieczy dla hugenotów, książę został zasztyletowany przez oficera marynarki, Johna Feltona, fanatycznego purytanina. Ekspedycja wyruszyła niezależnie od losu księcia, ale nie przyniosła sukcesów - w październiku 1628 roku La Rochelle skapitulowało, a Anglia zawarła pokój z Francją w 1629 roku.
Obrady Parlamentu trwały nadal, ale z powrotem rozwierała się przepaść między nim a królem. Na czoło parlamentarnej opozycji wysunął się wiceadmirał John Eliot, główny pomysłodawca Petycji Praw i paru uchwał potępiających działania rządu. Po rozwiązaniu Parlamentu 10 marca 1629 roku został aresztowany i do śmierci w 1632 roku przebywał w więzieniu. Jego rolę przywódcy opozycji przejęli John Hampden i John Pym. Inny opozycjonista Thomas Wentworth, który przez większość obrad rzucał gromy na absolutyzm, nagle w 1628 roku przeszedł do obozu królewskiego, zyskując tytuł lorda Strafford (w 1639 roku podniesiony do rangi hrabiego). Strafford stał się gorliwym poplecznikiem Karola i kierował aparatem represji podczas okresu 11-letniej tyranii.
Po rozwiązaniu Parlamentu rozpoczął się długi okres rządów osobistych Karola I, który trwał w latach 1629-1640, stąd zwany jest często 11-letnią tyranią. Król znalazł sobie również nowego faworyta - w miejsce Buckinghama został nim lord Strafford, w latach 1633-1639 namiestnik Irlandii. Owe 11-lecie było bardzo ciężkie dla purytanów poddawanych szykanom i prześladowaniom. Nakładano ogromne podatki i bezwzględnie je ściągano. Za jakikolwiek opór wobec władzy karano więzieniem, karami pieniężnymi, piętnowaniem lub kaleczeniem pod pręgierzem. Aparatem represji kierował Strafford, człowiek uparty i bezwzględny, który za główne narzędzia polityki uznawał gwałt i przemoc. Sekundował mu w tym William Laud, biskup Londynu, od 1633 roku arcybiskup Canterbury. Na tych dwóch ludziach opierała się cała władza Karola I.
Opozycja wydawała pamflety i pisma polityczne, w których atakowano władzę. Ta odpowiadała represjami. W 1632 roku William Prynne opublikował swoje dzieło, w którym udowadniał, że wszelkie sztuki teatralne są sprzeczne z prawem bożym. Niedługo później królowa Henrietta wystąpiła w pewnej sztuce mało znanego autora (Williama Montagu, tytuł sztuki brzmiał "Raj pastuszka" - Shepherd's Paradise). Przypomniano sobie o książce Prynne'a, autora aresztowano i skazano na więzienie, karę pieniężną i obcięcie uszu. Wyrok wykonano co do słowa.
Na potrzeby wiecznie pustego skarbu wymyślano coraz to nowe podatki. Odgrzebano nawet zapomniany podatek okrętowy (ship money), jeszcze z czasów Plantagenetów, co jeszcze bardziej wzburzyło Anglików. Społeczeństwo buntowało się przeciw nowym podatkom, coraz częściej odmawiano ich płacenia. Sytuacja w państwie stawała się coraz bardziej napięta. Nastroje społeczne groziły wybuchem. Wkrótce sytuacja pogorszyła się za sprawą religijnej polityki Karola I.
Po swoim ojcu Karol odziedziczył chęć dalszych reform religijnych, mających połączyć ze sobą Kościoły Anglii i Szkocji i poddać je kontroli monarchy. Ten projekt miał jednak gorących przeciwników. Sprzeciwiali mu się zarówno prezbiterianie w Szkocji, jak i purytanie w Anglii. Przeprowadzenie zmian w Kościele król powierzył arcybiskupowi Canterbury Williamowi Laudowi. Ten rozpoczął od zmian w liturgii, upodabniając ją coraz bardziej do liturgii Kościoła Katolickiego (te zmiany spodobały się zresztą papieżowi Urbanowi VIII, który zastanawiał się, czy nie nadać Laudowi godności kardynalskiej).
Na Wyspach te reformy nie zostały dobrze przyjęte. Zmiany liturgiczne w połączeniu z wprowadzonym jeszcze przez Jakuba I systemem episkopalnym zostały wrogo przyjęte, zwłaszcza w Szkocji. Dlatego w 1637 roku, kiedy po wprowadzeniu reform w Kościele anglikańskim, Laud zabrał się za wprowadzanie ich w Kościele szkockim, spotkał się ze zdecydowanym oporem szkockich prezbiterianów. Fiaskiem skończyła się próba wprowadzenia w Szkocji "Modlitewnika Powszechnego". W roku 1638 doszło do pierwszych poważnych konfliktów, kiedy to Szkoci obalili system episkopalny i przywrócili demokratyczny system sprawowania władzy w swoim Kościele. Uparte trzymanie się Karola przy niepopularnych zmianach doprowadziło w końcu do wybuchu powstania.
Bunt w Szkocji zaskoczył Karola. Anglia nie posiadała licznej armii i była kompletnie nieprzygotowana do wojny. Powstanie szybko się rozprzestrzeniało. Na początku 1638 roku Szkoci przyjęli akt "Przymierza Narodowego" (National Covenant), w którym ślubowali przeciwstawiać się naciskom Kościoła Anglikańskiego i bronić własnej religii. Zobowiązywali się również do walki z królewskim absolutyzmem. Król na początku nie zamierzał ustąpić, ale kiedy wysłane w celu stłumienia powstania wojska angielskie zostały bez trudu odparte przez Szkotów, król zgodził się na pokój, gwarantujący Szkotom amnestię i umacniający pozycję szkockiego Parlamentu (była to tzw. "pacyfikacja w Berwick" 1639 roku).
"Pacyfikacja w Berwick" pozostała tylko na papierze. Nieprzestrzeganie jej przez króla wywołało w 1640 roku kolejną wojnę biskupią. Tym razem do ofensywy przeszli Szkoci, notujący spore sukcesy, zwłaszcza że większość społeczeństwa angielskiego popierała ich działania. Do opanowania sytuacji potrzeba było sporo pieniędzy, a do ich uzyskania potrzebna była zgoda Parlamentu. Do takiego rozwiązania przekonywał króla nawet hrabia Strafford. Król uległ tym namowom i w 1640 roku, po 11 latach przerwy, ponownie zwołano Parlament.
Nowy Parlament zebrał się w kwietniu 1640 roku. Przewagę w Izbie Gmin uzyskali purytanie na czele z Pymem i Hampdenem. Wśród deputowanych znalazł się również przedstawiciel drobnej szlachty Oliver Cromwell. Jak było do przewidzenia, zdominowany przez purytanów Parlament nie wyraził zgody na nowe podatki, co więcej, zażądał postawienia przed sądem czołowych królewskich ministrów za nadużycia finansowe i represje. Król w maju odpowiedział na to rozwiązaniem Parlamentu. Jego obrady trwały dokładnie jeden miesiąc i Parlament ten przeszedł do historii jako Krótki Parlament.
Niedługo później zgromadzenie biskupów pod presją Lauda uchwaliło 17 kanonów o nieograniczonej i uświęconej przez Boga władzy królewskiej i o Kościele Episkopalnym jako jedynej prawdziwej instytucji religijnej. Było to jednak zwycięstwo tylko na papierze, które wywołało falę groźnych demonstracji w Londynie, zwróconych przeciwko Laudowi. Tymczasem Szkoci kontynuowali ofensywę, chcąc ułożenia spraw spornych w pertraktacjach z angielskim Parlamentem. Król musiał się ugiąć. W listopadzie zwołano kolejny Parlament.
Zebranie się kolejnego Parlamentu uważa się często za początek rewolucji angielskiej, chociaż do początku działań wojennych i ostatecznego zerwania między królem a Parlamentem doszło dopiero w roku 1642. Nowy Parlament obradował aż do 1653 roku, słusznie więc nosi w historiografii nazwę Długiego Parlamentu. Ton obradom nadawała - zdominowana przez purytanów - Izba Gmin, pod przewodnictwem Johna Pyma. Dwór miał przewagę jedynie w Izbie Lordów, która mimo szumnego tytułu nie znaczyła wiele. W Izbie Gmin od początku doszła do głosu opozycja. Zewsząd atakowano dwór, jego politykę ekonomiczną i religijną.
Nie napotkawszy zbyt stanowczego oporu dla swych pomysłów, Izba Gmin zdecydowała się rozprawić ze szczególnie znienawidzonymi stronnikami króla. Aby uniknąć trudności, Izba wymogła na królu rezygnację z jego prawa do rozwiązania Parlamentu. Od tej pory mieli o tym decydować sami deputowani. Na pierwszy ogień poszedł hrabia Strafford. Karol zdecydował się go poświęcić, podobno sam Strafford go do tego przekonywał. Hrabia został ścięty w 1641 roku. Następny był arcybiskup Laud. Czekał go podobny los, aczkolwiek spędził jeszcze 4 lata w więzieniu, nim w 1645 roku dał głowę pod topór.
Główne działania Parlamentu przypadły na przełom lat 1641-1642. Rozwiązano między innymi Izbę Gwiaździstą, organ królewskiego sądownictwa, i wystosowano tzw. Wielką Remonstrację, czyli zarzuty pod adresem rządu, łącznie z postulatami: reformy Kościoła, zatwierdzania doradców królewskich przez Parlament, usunięcia biskupów z Izby Lordów. Remonstracja liczyła łącznie 207 punktów.
W tym momencie król zdecydował się na działanie przy użyciu siły. Jednak próba aresztowania czołowych opozycjonistów zakończyła się fiaskiem. Król, stwierdziwszy, że w Londynie nie poradzi sobie z przeciwnikami, opuścił stolicę i udał się na północ kraju, gdzie jego zwolennicy byli w przewadze. 22 sierpnia 1642 roku w pałacu w Nottingham Karol podniósł królewski sztandar przeciw Parlamentowi i jego stronnikom. Rozpoczęła się wojna domowa.
Karol umieścił swój dwór w Oksfordzie, który na parę lat stał się nieformalną stolicą rojalistycznej Anglii. Król mógł liczyć na starą szlachtę i własne siły zbrojne, nieliczne, ale dobrze wyszkolone. Króla poparły również Irlandia i Szkocja, z którą w 1641 roku zawarto rozejm. Król roztoczył swoją kontrolę nad północną i zachodnią Anglią. Pozostała część wyspy znajdowała się w rękach Parlamentu, który popierali purytanie, prezbiterianie, drobna szlachta i mieszczaństwo.
Pierwszą bitwę tej wojny stoczono 25 października 1642 roku pod Edgehill. Bitwa była nierozstrzygnięta, ale przewagę uzyskali zwolennicy króla, popularnie zwani "kawalerami" (zwolenników Parlamentu zwano "okrągłogłowymi"). Mimo pewnych sukcesów i podziałów wśród "okrągłogłowych" nie udało się zdobyć Londynu, a tylko tak można było zakończyć wojnę. W 1643 roku z szeregów przeciwników króla ubył John Hampden, który zginął w jednej z potyczek. Niedługo później zmarł Pym. Na czoło stronników Parlamentu zaczął się wysuwać Oliver Cromwell.
Przełom nastąpił w 1644 roku, kiedy to wojska Parlamentu pokonały rojalistów pod Marston Moor (2 lipca) i Newbury (27 października). Główną rolę w zwycięstwie odegrali wyszkoleni przez Cromwella tzw. ironsides ("żelaznobocy"). Pod wpływem tych sukcesów Parlament przeprowadził reformę armii, wg wzorców wypracowanych przez Cromwella. Dowództwo tzw. "Armii Nowego Wzoru" (New Model Army) objęli Cromwell i sir Thomas Fairfax.
Do rozstrzygnięcia doszło 14 czerwca 1645 roku pod Naseby w Leicestershire. Armia królewska została rozbita przez siły Parlamentu. Karol cofnął się do Oksfordu. Oblężenie stolicy rojalistów trwało do czerwca roku następnego i zakończyło się jej kapitulacją. Dwa miesiące wcześniej z twierdzy uciekł Karol i udał się do Szkocji. Początkowo wydawało się, że król uzyska pomoc i wsparcie Szkotów. Kiedy jednak angielski Parlament zażądał wydania króla i dołączył do tego obietnicę zapłacenia zaległego żołdu (a była to spora kwota), Szkoci bez wahania wydali króla angielskim komisarzom w 1647 roku.
Karol został osadzony w Holdenby House w Northamptonshire. Później został przeniesiony do Newmarket w imieniu Armii Nowego Wzoru. W tym czasie między Armią a Parlamentem rosło napięcie (Armia domagała się radykalnych posunięć, natomiast Parlament był im przeciwny). Później Karol był przenoszony do Outlands i Hampton Court. Ostatecznie znalazł się na wyspie Wight, gdzie cieszył się względną wolnością, mogąc nawet kontaktować się ze swoimi zwolennikami w Szkocji.
Wiosną 1648 roku ponownie wszczęto działania wojenne. Za królem opowiedziały się hrabstwa północne oraz Szkoci, którzy wkroczyli do Anglii. Drogę zastąpił im Cromwell. W sierpniu pod Preston zadał wojskom szkockim ciężką klęskę, która była ostatecznym ciosem dla sprawy rojalistów. Skończyła się też względna wolność dla Karola. Jego los był przesądzony.
O losie Karola zdecydował konflikt między Armią i Parlamentem. Ten ostatni nie chciał zniesienia monarchii, zadowalało go tylko ograniczenie uprawnień monarszych i pozbawienie króla wpływu na sprawy religijne. Armia natomiast, składająca się głównie z radykalnych i bezkompromisowych independentów (odłam purytanów), chciała całkowitego zniesienia monarchii i reform społecznych. Popierał ich Cromwell. 6 grudnia 1648 roku na jego rozkaz wojsko otoczyło Parlament i aresztowało większość posłów, którą stanowili prezbiterianie. Nowy Parlament, zwany "Parlamentem Kadłubowym" powołał 150-osobową komisję pod przewodnictwem Johna Bradshawa z Cromwellem i Fairfaxem w składzie (ten ostatni jednak zrezygnował), który miał osądzić Karola.
Proces rozpoczął się 20 stycznia 1649 roku. Król odmówił uczestniczenia w nim twierdząc, iż Parlament nie ma prawa sądzić monarchy. Liczył, że jego autorytet powstrzyma członków komisji przed radykalnymi działaniami. Przeliczył się. Komisja uznała, że żaden człowiek nie znajduje się ponad prawem. Trzy razy wzywano króla, aby stawił się przed sądem, ale Karol za każdym razem odmawiał. W końcu, 27 stycznia 1649 roku król został skazany na śmierć, a dwa dni później 59 członków komisji złożyło swoje podpisy pod wyrokiem skazującym na śmierć tyrana, zdrajcę i wroga ludu, Karola Stuarta.
Zaraz po wyroku Karol został przeniesiony z St James's Palace do Whitehall. Egzekucja miała odbyć się nazajutrz, naprzeciwko Banqueting House. Nie wiadomo kto został wyznaczony do przeprowadzenia egzekucji. Najczęściej wymienia się londyńskiego kata Richarda Brandona, pewnego Irlandczyka nazwiskiem Gunning, dwóch ludzi o nazwiskach Dayborne i Bickerstaffe (oskarżeni w 1661 roku, lecz zarzuty wycofano), rewolucyjnego dziennikarza Henry'ego Walkera, jego brata Williama, lub Williama Hewletta, który w dniu egzekucji dowodził strażą.
Dzień egzekucji był pochmurny i chłodny. Król założył dwie koszule ("Jeśli będę drżał, moi wrogowie powiedzą, że to ze strachu. Chcę uniknąć takich zarzutów" - miał powiedzieć). W drodze na szafot towarzyszył królowi jego przyjaciel biskup Juxton. Karol do końca był przekonany o słuszności swojej sprawy. Na szafocie król zdjął płaszcz i wstęgę Orderu Św. Jerzego i przekazał je Juxtonowi. Do niego też skierował swoje ostatnie słowo: "Remember" (Pamiętaj). Kat odciął głowę króla jednym ciosem. Po egzekucji na szafot wszedł Cromwell. Przyjrzał się zwłokom króla i rzekł: "Było to dobrze zbudowane ciało, które mogło długo żyć...".
Karol został pochowany w prywatnej ceremonii 7 lutego w St George's Chapel w Windsorze. Jego syn, Karol II planował budowę mauzoleum ku czci ojca, ale nic nie wyszło z tych planów.
W 1649 roku Anglia została ogłoszona republiką. 4 lata po ścięciu króla, rozwiązał się Długi Parlament. Cromwell przyjął tytuł lorda protektora i osobiście rządził Anglią do swojej śmierci w 1658 roku. Dwa lata później Parlament przywrócił monarchię i tron dynastii Stuartów. Królowie musieli jednak pożegnać się z marzeniami o absolutyzmie. Anglia stała się monarchią parlamentarną.
Wiele osób zastanawiało się, jaki sens miało słowo "Remember" wypowiedziane do Juxtona. Zapytany o to biskup odrzekł, "że poprzedniego dnia król prosił go, aby w jego imieniu nakazał synowi (Karolowi II), że jeśli kiedyś wstąpi na tron - nie szukał zemsty na mordercach ojca". To właśnie przypomniał mu Karol przed śmiercią.
Po śmierci Karola szybko wybaczono mu winy i nieudolne rządy. Wiele osób zaczęło go czcić jako męczennika. Karol I Stuart jest wspominany przez Kościół Anglii jako król i męczennik, a data jego śmierci (30 stycznia) jest umieszczona w kalendarzu liturgicznym tego kościoła.
W 1625 roku Karol poślubił Henriettę Marię Burbon, córkę Henryka IV Burbona, z którą miał czterech synów i pięć córek.
Żródła:
Karol I Stuart w "WikipediA"