Maria de Bohun (urodzona około 1369 roku, zmarła w Peterborough Castle, Northamptonshire, 4 czerwca 1394 roku) herb
Córka Humphreya de Bohun, VII hrabiego Hereford, VI hrabiego Essex, II barona Northampton i Joanny FitzAlan, córki Richarda FitzAlan, X hrabiego Arundel i Surrey.
Hrabina Derby suo jure od 27 lipca 1380 do 4 czerwca 1394 roku.
27 lipca 1380 roku poślubił w Arundel Henryka IV Plantagenet-Lancaster (Gâtinais-Anjou) (urodzony w Bolingbroke w Lincolnshire, 3 kwietnia 1367 roku, zmarł w londynie, 20 marca 1413 roku), króla Anglii.
Współdziedziczka ostatniego męskiego przedstawiciela linii Bohunów z Herefordu, jako hrabina Derby u boku męża Henryka z Bolingbroke, późniejszego króla Anglii Henryka IV, który objął tron po jej śmierci.
Rekordzistka wśród członkiń angielskiej rodziny panującej jako najmłodsza pierworódka w historii monarchii. Matka dwojga koronowanych władców: Henryka V, uznawanego za jednego z największych angielskich królów i bohatera narodowego oraz królowej Norwegii, Danii i Szwecji Filipiny.
Zaliczana do grona znaczących angielskich mecenasów sztuki i bibliofilów swojej epoki.
Maria pochodziła z arystokratycznego rodu anglonormańskiego Bohunów (Bounów), których pierwotne gniazdo rodowe prawdopodobnie znajdowało się w zachodniej Normandii, na terytorium obecnego departamentu Manche.
Nazwisko rodowe Marii w średniowieczu zapisywano jako Bohun, Boun, Boum albo Bohoun. W literaturze przedmiotu używa się trzech zapisów miana hrabiny Derby: Maria Bohun, Maria de Bohun lub Maria z Bohun.
Maria była młodszą córką i współdziedziczką hrabiego Northampton, Herefordu i Essexu Humphreya. Jej matką była pochodząca z rodu FitzAlanów Joan, córka hrabiego Arundel i Surrey.
Po mieczu Maria Bohun pochodziła od angielskiego króla Edwarda I. Po kądzieli była potomkinią angielskiego króla Henryka III.
W roku 1380 lub w 1381, prawdopodobnie w miesiącach zimowych, Maria poślubiła królewskiego wnuka Henryka z Bolingbroke. Najwcześniejszym możliwym terminem zawarcia związku jest lipiec 1380 roku, najpóźniejszym luty 1381, ponieważ Maria z pewnością była żoną Henryka z Bolingbroke na początku marca, co potwierdza dokument jej teścia.
W momencie zawierania małżeństwa Maria zaliczała się do najlepszych partii w kraju jako druga w kolejności najbardziej zamożnych dziedziczek.
Biorąc ślub z młodocianym hrabią Derby, Maria Bohun miała nie więcej niż 11 lat, a prawdopodobnie zaledwie 10 lat. Mimo że nie osiągnęła wieku sprawnego, związek został wkrótce dopełniony, a Maria zaszła w ciążę. Hrabina Derby uważana jest za najmłodszą matkę w historii brytyjskich rodów królewskich. Swoje pierwsze dziecko urodziła w wieku zaledwie 11 lub 12 lat. Narodzony w kwietniu 1382 roku syn nie przeżył jednak okresu niemowlęcego.
Najstarszy syn hrabiny Derby, który przeżył dzieciństwo, urodzony po 5-letniej przerwie Henryk z Monmouth, objął tron angielski po śmierci ojca jako Henryk V w roku 1413. Wszyscy młodsi synowie osiągnęli wyższe godności państwowe i otrzymali tytuły książęce. Obie córki Marii Bohun poślubiły władców kontynentalnych, co wówczas było raczej wyjątkowe wśród członków angielskiej rodziny królewskiej.
Podtrzymując patronackie tradycje Bohunów z Herefordu i FitzAlanów z Arundel, Maria była mecenasem sztuki i bibliofilem, podobnie jak jej ojciec, matka i siostra Eleonora, księżna Gloucester. Posiadała takie dzieła jak francuskie romanse dworskie, m.in. przechowywany w British Library i ozdobiony jej herbami Lancelot du Lac (Lancelot z Jeziora), psałterze, godzinki i oficja.
Jeden z manuskryptów Marii odziedziczyła jej młodsza córka Filipina, królowa trzech państw skandynawskich. Rękopis ten, znany jako "Godzinki Marii Bohun", przechowywany jest w Kongelige Bibliothek w Kopenhadze.
Inny rękopis posiadała zapewne jej starsza córka, palatynowa reńska Blanka. Psałterz ten drogą dziedziczenia przeszedł na własność jednej z palatynówien, margrabiny badeńskiej Elżbiety, dzięki której na początku XVI wieku trafił do klasztoru cysterek w Baden, gdzie jest obecnie przechowywany.
W lipcu 1394 roku Maria Bohun zmarła w połogu po urodzeniu młodszej córki Filipiny. Datę miesięczną i powód zgonu oraz miejsce pochówku hrabiny Derby podała m.in. kronika opactwa westminsterskiego: "...Item circa principium mensis Julii obiit comitissa Derbeye in puerperio, et aput Leycestr' est sepulta".
Hrabina Derby została pochowana w mauzoleum Lancasterów w kościele kolegiackim St. Mary de Castro w Leicester. Z rachunków królewskich wynika, że zaraz po wstąpieniu na tron Henryk V ozdobił istniejący już nagrobek matki, fundując figurę przedstawiającą Marię Bohun wraz z dekoracją heraldyczną. W latach 30. XVI wieku mauzoleum i znajdujący się w nim nagrobek Marii Bohun zostały opisane przez królewskiego antykwariusza Johna Lelanda. Kolegiata St. Mary de Castro została zdewastowana i rozebrana przed rokiem 1690, a znajdujące się w niej pochówki uległy zniszczeniu.
Ze związku z Henrykiem "Bolingbroke" miała sześcioro dzieci:
Henryk V (urodzony 16 września 1386 roku, zmarł 31 sierpnia 1422 roku), król Anglii, po nim potomstwo,
Thomas of Lancaster (urodzony na jesień 1387 roku, zmarł 22 marca 1421 roku), książę Clarence, po nim potomstwo,
John of Lancaster (urodzony 20 czerwca 1389 roku, zmarł 14 września 1435 roku), książę de Bedford, po nim potomstwo,
Humphrey of Lancaster (urodzony 3 października 1390 roku, zmarł 23 lutego 1447 roku), książę Gloucester, po nim potomstwo,
Blanche of England (urodzona na wiosnę 1392 roku, zmarła 22 maja 1409 roku), poślubiła Louis III (urodzony 23 stycznia 1378 roku, zmarł 30 grudnia 1436 roku), księcia-elektora Palatynatu Reńskiego,
Philippa of England (urodzona w 1393 lub 4 czerwca 1394 roku, zmarła 5 stycznia 1430 roku), poślubiła Eryka Pomerskiego (urodzony przed 11 czerwca 1382 roku, zmarł przed 16 czerwca (zapewne 3 maja) 1459 roku), króla Danii, Norwegii i Szwecji.
Żródła:
Maria Bohun w "WikipediA"
14-04-2020