CERDICINGAS

Cerdicingas (dynastia z Wessexu) - dynastia panująca w kilku królestwach anglosaskich: Sasów Zachodnich (Wessex) w latach 538-878, Sasów Wschodnich (Essex) i Sasów Południowych (Sussex) w latach 825-878, w Kencie w końcu VIII wieku i w latach 825-860, w Mercji w latach 829-830, oraz w zjednoczonej Anglii w latach 878-1066.

Jej założycielem był król Wessexu Cerdic żyjący w 1 połowie VI wieku. Pierwszym lepiej znanym ze źródeł i zapisków kronikarskich władcą był Cyneglis panujący w latach 611-642, który przyjął wiarę chrześcijańską. Za panowania króla Ine rządzącego w latach 688-726 został wydany zbiór praw królestwa Wessex. Do początku IX wieku, czyli objęcia rządów przez króla Egberta (zmarł w 839 roku) daty panowania poszczególnych władców, jak też ich wzajemne pokrewieństwo nie zostały dokładnie poznane. Sam Egbert był synem jednego z królów Kentu Ealhmunda i objął władzę nad Wessexem w 802 roku. Zjednoczył on pod swym berłem Wessex, Essex, Sussex i Kent, uzależnił Northumbrię oraz krótkotrwale opanował Mercję. Jego dzieło zburzyły najazdy Wikingów, z którymi walczył jego syn i następca Aethelwulf (zmarł w 858 roku) oraz wnukowie Athelstan (zmarł około 855 roku), Aethelbald (zmarł w 860 roku), Aethelbert (zmarł w 865 roku), Aethelred I (zmarł w 871 roku), a w końcu Alfred "Wielki" (zmarł w 899 roku). Ten ostatni skutecznie zatrzymał najazdy Duńczyków, których pokonał w 878 roku w bitwie pod Edington, by pod koniec swojego panowania wyprzeć ich ostatecznie do Northumbrii i Wschodniej Anglii. Jego nstępcy dalej prowadzili z powodzeniem walki z Duńczykami, a tym samym rozszerzali zasięg terytorialny swego państwa. Edward "Starszy" (zmarł w 924 roku) rozbił w 910 roku wojska duńskie w bitwie pod Tettenhal i ustalił północną granicę swojego królestwa na linii rzeki Humber. W 918 roku opanował terytorium Mercji, ponadto narzucił swoje zwierzchnictwo władcom Walii, Szkocji i Danelawu. Jego najstarszy syn i następca Athelstan (zmarł w 939 roku) zdobył Kornwalię, a następnie usiłował podporządkować sobie królestwa leżące na północy Wysp Brytyjskich. W 833 roku najechał królestwo Strathclyde, czym spowodował wojnę z koalicją złożoną z Duńczyków z północy, normańskiego króla Dublinu Olafa III Guthfrithsona oraz króla Szkocji Konstantyna II, którą pokonał w 837 roku w bitwie pod Brunanburh. Ten władca jako pierwszy przyjął tytuł "króla całej Brytanii" (rex totius Britanniae). Jego przyrodni bracia i następcy Edmund I "Starszy" (zmarł w 946 roku) i Edred (zmarł w 955 roku) ustabilizowali ostatecznie północną granicę państwa. W 2 połowie X wieku za panowania Edgara "Spokojnego" (zmarł w 975 roku) nastąpił okres pokoju i dalszej stabilizacji królestwa anglosaskiego. Jego śmierć zapoczątkowała powolny upadek państwa. W czasie rządów Aethelreda II "Bezradnego" (zmarł w 1016 roku) znowu nasiliły się najazdy Skandynawów z Danii i Norwegii. W 991 roku do Anglii przybiła potężna flota norweska pod wodzą króla Olafa I Trygvassona. Wojska norweskie pokonały siły Anglosasów w bitwie pod Maldon, a król Ethelred II został zmuszony do zapłacenia ogromnego okupu. W kolejnych latach tylko dzięki płaceniu okupu udawało się Aethelredowi utrzymać niezależność kraju, jednak nie zapobiegło to jego plądrowaniu przez Wikingów. Przełomem były wydarzenia z 13 listopada 1002 roku kiedy to na rozkaz króla dokonano krwawej masakry setek osadników skandynawskich. Wśród ofiar znalazła się Gunhilda, siostra króla Danii Swena I "Widłobrodego". Wywołało to kolejną falę duńskich napadów, które zakończyły się ostatecznie ucieczką Aethelreda II do Normandii oraz jego czasową detronizacją w latach 1013-14. Śmierć króla Danii w 1014 roku umożliwiła Aethelredowi odzyskanie władzy. Koniec jego długiego panowania stał pod znakiem konfliktu z synem Edmundem oraz kolejnego najazdu Duńczyków w 1015 roku. Następny władca Edmund II "Żelaznoboki" (zmarł w 1016 roku) panował zaledwie kilka miesięcy, został pokonany przez Duńczyków w bitwie pod Ashingdon i musiał podzielić się władzą z ich królem Kanutem II "Wielkim". Jego nagła i niespodziewana śmierć spowodowała, że Anglia znalazła się pod władzą królów duńskich, aż do 1042 roku kiedy to po śmierci Hardekanuta syna Kanuta władzę objął Edward "Wyznawca" (zmarł w 1066 roku). Potomkiem dynastii z Wessexu mógł być także hrabia Godwin (zmarł w 1053 roku), ojciec ostatniego króla anglosaskiego Harolda II (zmarł w 1066 roku).

Żródła: