VELASCOTENES (hiszp. BELASCOTENES) - szlachecka rodzina pochodzenia aragońskiego, której przedstawiciele rządzili w hrabstwie Pampeluna w latach 799-816 i w hrabstwie Aragonii w latach 820-844. Głównym źródłem opisującym więzy genealogiczne członków dynastii są genealogie "Kodeksu z Rody".
Dynastia została nazwana na cześć jej założyciela, Velasco (druga połowa VIII wieku), o którym nic nie wiadomo poza nazwą. Jego synem był Galindo Velascotenes , władca nieznanego regionu w dolinie rzeki Aragon . Jest wymieniany w pismach historyków hiszpańsko-muzułmańskich jako władca, pokonany w 781 roku przez muzułmanów i który uznał władzę emira Kordoby nad sobą . Galindo Velascotenes jest uważany za pierwszego udokumentowanego władcę Aragonii.
Jeden z dwóch synów Galindo, Velasco Gasconet , jako władca profrankowskiego imperium w Pampelunie , został hrabią po zabójstwie w 799 roku gubernatora emira. W 806 roku ogłosił się wasalem państwa frankońskiego, a jego hrabstwo zostało włączone do Marchii Hiszpańskiej. Hrabia Velasco zginął w 816 roku podczas kolejnego najazdu Maurów na Pampelunę. Inny syn Galindo Velascotenesa, Garcia I "Zły", w 820 roku objął w posiadanie hrabstwo Aragonii. Wbrew tradycjom rodu odmówił wszelkich zobowiązań wasalnych w stosunku do państwa frankońskiego i przy pomocy nowego władcy Pampeluny Inigo Aristy oraz głowy muzułmańskiej rodziny Banu Qasi Musa II ibn Musa zdołał obronić niezależność jego ziem. W 833 roku przekazał zarządzanie hrabstwem swojemu synowi Galindo Garces , ostatniemu z dynastii Velascotenes, który zmarł w 844 roku i nie miał dzieci. Hrabstwo Aragonii znalazło się ponownie pod panowaniem rywali Velascotenes, dynastii Galindów.
02-08-2021