Fryderyk II "Bitny, Kłótliwy" Luitpolding-Babenberg (urodzony w Wiener Neustadt, 15 czerwca 1211 roku, zmarł w Leitha, 15 czerwca 1246 roku) herb

Syn Leopolda VI "Sławnego" Luitpolding-Babenberga, księcia Austrii i Styrii i Teodory Angeliny, córki Ioannesa Dukas Angelosa.

Książę Austrii i Styrii od 28 lipca 1230 roku do stycznia 1237 roku i od grudnia 1239 roku do 15 czerwca 1246 roku, senior Karyntii i Marchii Wendejskiej od 1232 roku do 1243 roku, senior Innem od 1232 roku do 15 czerwca 1246 roku.

Poślubił w 1229 roku (rozód w 1240 roku) Agnieszkę Luitpolding von Diepholt-Andechs (urodzona w Andechs, około 1215 roku, zmarła między 1 listopada 1260 roku a 7 stycznia 1263 roku), córkę Ottona I [II, VIII] Luitpolding von Diepholt-Andechs, hrabiego Palatynatu Burgundii, hrabiego Andechs, księcia Meranii, margrabiego Istrii i Beatrice II Hohenstaufen, hrabiny Palatynatu Burgundii.

Nie błędnie nadano mu przydomek Kłótliwy - za swoich rządów nieustannie brał udział w walkach ze wszystkimi sąsiadami - zwłaszcza z Węgrami, Bawarią i Czechami. Nawet Kuenringerami, którzy wcześniej byli lojalni wobec rodu książęcego, wystąpili przeciwko niemu już na początku jego panowania. Najpoważniejszy był konflikt z cesarzem Fryderykiem II, który w 1236 roku skazał go na banicję. Wówczas Wiedeń na kilka lat stał się wolnym miastem Rzeszy. W 1239 nastąpił jednak spektakularny zwrot w polityce cesarskiej - wrogowie pogodzili się i Fryderyk "Bitny" został ważnym sojusznikiem cesarza. Prowadził z nim negocjacje w sprawie wyniesienia Wiednia na biskupstwo, a nawet wyniesienia Austrii (ze Styrią ) do królestwa. Cesarz zażądał w zamian małżeństwa z bratanicą Fryderyka "Bitnego" Gertrudą, która jednak nie wyraziła zgody na ślub z dużo starszym władcą Niemiec. Fryderyk "Bitny" poległ w bitwie nad Litawą walcząc z wojskami króla węgierskiego Beli IV "Wielkiego".

Fryderyk był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Zofia Laskaris, drugą od 1229 roku Agnieszka Andechs, córka księcia Meranii Ottona I, która wniosła mu Krainę, Marchię Wendyjską i dobra nad Innem. W 1232 roku Fryderyk przyjął tytuł Dominus Carniolae (Pan Karyntii). Małżeństwo okazało się bezdzietne i w 1243 roku nastąpił rozwód. Były mąż zachował tylko dobra nad Innem.

Fryderyk II "Bitny" był ostatnim męskim przedstawicielem Babenbergów. Jako ostatni Babenberger Fryderyk "Kłótliwy" był punktem zwrotnym w historii Austrii. Podobnie jak jego późniejszy następca Rudolf IV w swoich ambitnych planach, wielokrotnie padł ofiarą swojego nieobliczalnego charakteru.

Po śmierci Fryderyka II rozpoczęła się walka o spadek po wygasłej dynastii. Jego siostra Małgorzata i siostrzenica Gertruda miały prawo do dziedziczenia po nim (ponieważ Privilegium Minus przewidywał także dziedziczenie żeńskie). Austria stała się wówczas polem konfliktu między Przemyślidami a Arpadami. W tym konflikcie Ottokar Przemyślid został zwycięzcą.

Według "Wikipedii" była pierwszą żoną Fryderyka II "Bitnego" Eudoksja=Zofia Lascarina (urodzona w Nicei, w 1210 lub w 1212 roku, zmarła w 1247 lub 1253 roku), córka Teodora I Laskarisa, cesarza nicejskiego i Anny Komnen Angeliny, córki Aleksego III Angelosa, cesarz bizantyjskiego.

Według "Medievan Lands" w 1226 roku zawarto umowę małżeńską (w 1229 roku zerwano umowę) - Annales Sancti Rudberti Salisburgenses odnotowuje, że "iunior filius ducis" (za zdaniem rejestrującym spór między "Liupoldum ducem Austrie et filium suum maiorem") poślubił "sororem regine Ungarie" w 1226 roku. Przypuszczalnie odnosi się to do Marii Laskariny, która nie była królową w czasie wydarzenia, ale stała się królową do czasu, gdy prawdopodobnie powstał dokument. Kronika Alberica de Trois-Fontaines podaje, że "dux Austrie" poślubił jedną z córek (wspomnianą drugą) "Lascarum Grecum" i że czwarta córka poślubiła "Anzelmusa z Kijowa, de Pontivo natus". Żadne ze źródeł greckich, prawdopodobnie z dokładniejszą wiedzą lokalną niż źródła zachodnioeuropejskie, nie podaje, że cesarz Teodor Lascaris miał cztery córki. Jeśli cesarz miał tylko trzy córki, córką zaręczoną z Fryderykiem austriackim była Eudoksja. Nie znaleziono żadnych dowodów wskazujących na to, że oblubienica Fryderyka Austriackiego była córką Teodora z jego drugiego lub trzeciego małżeństwa. Źródła te wskazują, że układ małżeński został rozwiązany. Continuatio Pradictorum Vindobonensium odnotowuje w 1229 roku, że "dux Fridericus Austrie" wyrzekł się swojej żony "neptem regis Ungarie" za zgodą "patre suo Leupoldo", a później poślubił "filiam ducis Meranie". Continuatio Scotorum odnotowuje w 1230 roku, że "dux Fridericus" poślubił "filiam ducis Merannie" po odrzuceniu "sororis regine Ungarie". Ze wszystkich tych źródeł trudno ocenić, czy małżeństwo rzeczywiście miało miejsce, czy też układ pozostał na etapie zaręczyn. Przypuszczalnie istniałyby dowody na interwencję papieża w głównych źródłach dotyczących rozwodu, gdyby para była w związku małżeńskim.

Dekretem cesarskim Franciszka Józefa I z dnia 28 lutego 1863 roku Fryderyk II został wpisany na listę "najsłynniejszych książąt wojennych i generałów godnych wiecznego naśladowania w Austrii".


Żródła:

Friedrich II. (Österreich) w "Wikipedia"; tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk


Fryderyk II Bitny w "Wikipedia"


FRIEDRICH w "Medievan Lands"; tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk


Friedrich von Österreich w "Geni"; tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk

14-06-2022