Henryk II "Dumny, Jasomirgott" Luitpolding-Babenberg (urodzony w Klosterneuburg, w 1112 roku, zmarł w Wiedniu, 13 stycznia 1177 roku) herb
Syn Leopolda III "Świętego, Łagodnego, Pobożnego" Luitpolding-Babenberg, margrabiego Austrii i Agnieszki von Waiblingen Salicka [Agnes of Germany, Agnes of Poitou, Agnes of Saarbrücken], córki Henryk IV Salickiego, króla Niemiec, świętego cesarza rzymskiego, króla Italii, króla Burgundii.
Hrabia Palatynatu Reńskiego jako Henryk IV od kwietnia 1140 roku do 18 października 1141 roku, książę Bawarii jako Henryk XI od 18 października 1141 roku do 1156 roku, margrabia Austrii jako Henryk II od 18 października 1141 roku do 17 września 1156 roku, I książę Austrii jako Henryk I od 17 września 1156 roku do 13 stycznia 1177 roku.
1 maja 1142 roku poślubił Gertrudę Billung-Aparté von Süpplingenburg [Supplinburg] (urodzona w Süpplingenburg, Dolna Saksonia, 18 kwietnia 1115 roku, zmarła w Klosterneuburg, Dolna Austria, 18 kwietnia 1143 roku), księżnę Saksonii, regentke Bawarii i Saksonii, córkę Lotara III (II) Billung-Aparté von Süpplingenburg (Supplinburg), hrabiego Harzgau, księcia Saksonii, króla Niemiec, Świętego cesarza rzymskiego i Rycheza von Northeim, "Consors regni", przewodniczącej Sądu Królewskiego, córki Henryka "Tłustego" von Northeim, hrabiego Northeim. We wrześniu 1148 roku w Konstantynopolu poślubił Theodorę Komnenos (urodzona w Konstantynopolu, w 1134 roku, zmarła w Wiedniu, 2 stycznia między 1184 a 1185 rokiem), córkę Andronikosa Komnenosa, sebastokratora i Eirene Aineidasa Manasses (Rhodocanakis).
Henryk był drugim synem margrabiego Austrii Leopolda III, pierwszej z dwóch żon - Agnieszki z Waiblingen, siostry ostatniego cesarza Henryka V. Ojciec Leopold, kandydował w elekcji w 1125 roku jako król Niemiec. Niemniej jednak wyrzekł się na rzecz swojego przyrodniego brata, księcia Hohenstaufów Fryderyka II Szwabii, który ostatecznie przegrał z Lotarem z Supplinburga. Wśród młodszych braci Henryka był biskup Otto z Freising i arcybiskup Konrad II z Salzburga. Jego siostra Judith została żoną markiza Wilhelma V Montferratu.
Przydomek Henryka, Jasomirgott, został po raz pierwszy udokumentowany w XIII wieku w formie Jochsamergott, którego znaczenie nie jest jasne. Według popularnej etymologii wywodzi się ze średnio-wysokoniemieckiej formy przysięgi "joch sam mir Got helfe" (co oznacza: "Tak, więc dopomóż mi Boże").
Kiedy margrabia Leopold III zmarł w 1136 roku, jego następcą został jego trzeci syn, Leopold IV, prawdopodobnie dlatego, że Henryk zarządzał już reńskimi posiadłościami wymarłej dynastii Salian należącej do jego matki. W kwietniu 1140 roku król Niemiec Konrad III nadał mu hrabstwo Palatynatu Renu, którym rządził tylko przez krótki czas, gdy został mianowany księciem bawarskim i margrabią Austrii, gdy jego młodszy brat Leopold IV niespodziewanie zmarł w październiku 1141 roku. Leopold otrzymał Księstwo Bawarii w 1139 roku, po tym jak król Konrad obalił księcia Henryka "Dumnego" w trakcie sporu między dynastiami Welfów i Hohenstaufenów.
Henryk zamieszkał w stolicy Bawarii, Ratyzbonie (Ratisbona). W maju 1142 roku poślubił Gertrudę, córkę cesarza Lotara i wdowę po Henryku "Dumnym". Zmarła po niespełna roku, rodząc Henryka i jedyne dziecko.
Książę pozostał wiernym zwolennikiem Hohenstaufów i w maju 1147 roku towarzyszył królowi Konradowi w II krucjacie. Kiedy ponieśli katastrofalną klęskę w bitwie pod Doryleum przeciwko Turkom seldżuckim w październiku, Henryk uciekł wraz z bratankiem Konrada, młodym Fryderykiem "Barbarossą". Później uczestniczył w Soborze Akki wraz z królem Konradem III i Fryderykiem "Barbarossą", a następnie w oblężeniu Damaszku. W drodze do domu Henryk przebywał na dworze cesarza bizantyjskiego Manuela I Komnenosa, gdzie pod koniec 1148 r.oku poślubił swoją siostrzenicę Teodorę.
Wybrany na króla Niemiec w 1152 roku, Fryderyk "Barbarossa" próbował dojść do kompromisu z Welfami i nadał Henrykowi "Lewowi", synowi zmarłego Henryka "Dumnego", Księstwo Bawarii w 1156 roku. Trzeba było znaleźć księstwo zastępcze dla rodu Babenbergów, co zostało zrealizowane przez Privilegium Minus (przywilej mniejszy), dzięki któremu Fryderyk podniósł margrabieństwo austriackie Henryka do księstwa całkowicie niezależnego od Bawarii.
W przeciwieństwie do ojca, który przez większość czasu mieszkał w Klosterneuburgu, Henryk w 1145 roku przeniósł swoją austriacką rezydencję do Wiednia. Tylko tym aktem Wiedeń mógł prześcignąć inne miasta księstwa, takie jak Krems, Melk i Klosterneuburg. Od tego czasu pozostaje stolicą kraju. Ponadto w 1147 roku ukończono pierwszy kościół św. W 1155 roku Henryk założył w Wiedniu klasztor Schottenstift, na dziedzińcu którego stoi do dziś jego posąg.
W listopadzie 1176 roku, gdy jego ziemie austriackie były atakowane przez wojska księcia czeskiego Soběsława II, Henryk II wraz z koniem spadł z przegniłego mostu pod Melkiem i doznał złamania szyjki kości udowej. Henryk II doznał obrażeń i zmarł 13 stycznia 1177 roku w Wiedniu. Zgodnie z ostatnią wolą został pochowany w klasztorze Schottenstift.
Do 1143 roku Henryk II był żonaty z Gertrudą z Süpplingenburg, córką cesarza Lotara III, z którą iał jedynie córkę. W 1148 roku ożenił się z Teodorą Komnene, siostrzenicą cesarza bizantyjskiego Manuela I, z którą doczekał się troje dzieci, w tym dwóch synów. Oba małżeństwa były wyrazem znaczenia dynastii Babenbergów w Europie Środkowej w tym okresie.
Żródła:
Henry II, Duke of Austria w "Wikipedii"; tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
Henry II "Jasomirgott" w "Geni"; tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
20-07-2024
13-06-2022
05-06-2022