Henryk Brzetysław III Przemyślid (zmarł w Cheb, 15 czerwca 1197 roku) herb
Syn Henryka Przemyślida, syna Władysława I Przemyślida, księcia Czech, księcia ołomunieckiego, książę brneńskiego, margrabiego Moraw i Rychezy von Berg-Schelklingen, córki Henryka hrabiego Berg-Schelklingen..
Proboszcz kapituły wyszehradzkiej od 1178 roku do 1182 roku, biskup Pragi jako Henryk Brzetysław od 22 maja 1182 roku do 19 czerwca 1197 roku, książe Czech i książę znojemski jako Brzetysław III od sierpnia 1193 roku do 19 czerwca 1197 roku, margrabia Moraw jako Brzetysław III od 6 grudnia 1193 roku do 19 czerwca 1195 roku.
Bratanek, Władysława II.
Przeznaczony do kariery duchownej, wykształcony w Paryżu. W 1182 roku otrzymał diakonat z rąk kuzyna arcybiskupa Salzburga Adalberta czeskiego. Wybrany w tym samym roku na biskupa praskiego, udał się do Moguncji, aby otrzymać cesarskie inwestyturę. Został wyświęcony na biskupa 22 maja.
W sporze z księciem Fryderykiem zapewnił sobie poparcie cesarskie i uzyskał od Fryderyka I "Barbarossy" uznanie biskupa praskiego za księcia Rzeszy, nie podlegającego władzy czeskiej w 1187 roku.
Szybko wchodzi w konflikt z cesarzem Henrym VI, który pozbawiał go swojej korony w czerwcu 1193 roku na sejmie w Wormacji.
W rodzinnych kłótniach, które rozdarły dynastię, Brzetysław poparł Przemysła Ottokara I, syna króla Władysława II. Przemysł Ottokar I został zatwierdzony na tron czeski, brat Ottokara, Władysław III za sumę 6000 koron otrzymał Morawy.
Cesarz, który aresztował Brzestyława III w drodze na pielgrzymkę do Composteli i trzymał go jako więźnia na swoim dworze. Zwolnił go dopiero w sierpniu 1193 roku, po wniesieniu okupu. Podczas sejmu w Wormacji jako książę Rzeszy, który został opuszczony przez szlachtę.
Słabość jego zależnej od cesarza władzy doprowadziła do licznych ustępstw dla możnych. W 1197 roku pokonał wyprawę Przemysła Ottokara I, wkrótce zmarł 15 czerwca 1197 roku.
Osiedlił się w Pradze przed świętami Bożego Narodzenia. W 1195 roku Marchię Morawską nadał Władysławowi III Henrykowie.
Po śmierci Konrada III Ottona dążył do osłabienia władzy książęcej, co doprowadziło do sporu z Przemysłem Ottokarem I. Poparty przez cesarza Henryka VI, otrzymał odeń Czechy w lenno w 1192 roku. Zdawszy swe obowiązki duchowne, zbrojnie, z pomocą wojsk niemieckich opanował Czechy w 1193 roku i Morawy w 1194 roku.
Książę-biskup musi walczyć bronią o odzyskanie Czechy, ponieważ jego kuzyn odmówił wydania Czech.
Nowy książę uczestniczył w kampanii cesarskiej w Miśni, gdzie jego armia dopuszczała się przemocy i grabieży nawet przeciwko własności Kościoła. Miał wziąć udział w Krucjacie w grudniu 1195 roku, ale została przełożona na 1197 rok.
Zmarł 19 czerwca tego roku, po długiej chorobie. Pochowany został w Doksany.
Żródła:
"Poczet książąt i królów Czech" - autor: Przemysław Jaworski
Bretislav III de Boheme w "Wikipedia" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk