Jodok (Jobst) Wigérides Limburg-Luksemburski (urodzony w 1354 roku, zapewne w październiku, zmarł na zamku Spielberg koło Brna, 18 stycznia 1411 roku) herb
Syn Jana Henryka Wigérides Limburg-Luksemburski, hrabiego de iure uxoris Tyrolu, księcia Karyntii, margrabiego Moraw i Małgorzaty Przemyślidówny Opawskiej, córki Mikołaja II Przemyślida, księcia opawskiego, raciborskiego i prudnickiego.
Margrabia Moraw 12 listopada 1375 roku do 18 stycznia 1411 roku, margrabia brandenburski od 22 maja 1388 roku do 18 stycznia 1411 roku, książę Luksemburga od 1390 roku do 18 stycznia 1411 roku, książę karniowski od 1390 roku do 18 stycznia 1411 roku, antykról Niemiec od 1 października 1410 roku do 18 stycznia 1411 roku, regent Czech od 12 czerwca 1394 roku do 1 sierpnia 1394 roku.
Tytulara: z łaski Boga król Rzymian, elektor Brandenburgii, książę Luksemburga, margrabia Moraw.
Zapewne w kwietniu 1372 roku albo w 1372 roku lub 1374 roku poślubił Elżbietę (Agnieszkę) Piastównę Opolską (urodzona w latach 1349-1356, zmarła przed 5 maja 1409 roku), córkę Władysława Piasta, księcia opolskiego, palatyna Węgier i Elżbiety Bassarabówny, córki Radu I "Negru Voda" Basaraba, hospodara wołoskiego.
Inne wersje jego imienia to Jost i Jobst. Po śmierci ojca, który zmarł w 1375 roku współrządził Morawami wraz z bratem Prokopem, z którym toczył ustawiczną wojnę o hegemonię nad tą dzielnicą Czech. W 1383 roku z nominacji Wacława IV został wikariuszem Włoch. Jako człowiek majętny potrafił wykorzystać swoją fortunę do własnych celów politycznych. Dzięki pożyczkom udzielanym krewnym powiększył swoją domenę. 22 maja 1388 roku wspólnie z bratem Prokopem nabył w zastaw od margrabiego Zygmunta Luksemburskiego Brandenburgię (bez Nowej Marchii) na okres pięciu lat, z zastrzeżeniem, że jeśli Marchia nie zostanie przez Zygmunta wykupiona w wyznaczonym okresie, przejdzie w dziedziczne władanie Jodoka. W tym samym roku wziął w zastaw od zadłużonego króla czeskiego Wacława księstwo Luksemburga. Pozwoliło to Jodokowi z Moraw zbudować silne stronnictwo możnowładcze (Jednota Pańska), którego celem stało się odsunięcie od władzy króla w Czechach.
W 1394 roku Jodok doprowadził do uwięzienia Wacława IV i przejął na rok faktyczną władzę w królestwie jako regent. Do porozumienia doszło w sierpniu dzięki pośrednictwu Jana, księcia na Zgorzelcu, przyrodniego brata Wacława. Dążąc do detronizacji kuzyna zawiązał także sojusz polityczny z pretendującym do tronu niemieckiego Ruprechtem III Wittelsbachem i włączył się w wir polityki sukcesji tronu w Niemczech. W 1395 roku Jodok wydziedziczył Prokopa i uczynił spadkobiercą w Brandenburgii z powrotem Zygmunta Luksemburskiego. W 1397 roku uzyskał od króla Wacława przeniesienie na swoją osobę godności elektora i arcykomornika Rzeszy, a w 1401 roku przekazał mu on ponadto Łużyce Dolne. Po śmierci króla Ruprechta w maju 1410 roku Jodok z Zygmuntem stanęli w szranki o władzę w Rzeszy. 20 września 1410 roku we Frankfurcie nad Menem obwołano królem Zygmunta, dziesięć dni później - 1 października 1410 roku za kandydaturą Jodoka głosowali arcybiskupi Moguncji i Kolonii, król czeski Wacław (który w tym samym dniu oficjalnie zrzekł się praw do tronu niemieckiego), a także sam margrabia brandenburski. Władzy w Rzeszy nie udało mu się jednak przejąć, gdyż zmarł nagle, nie doczekawszy sakry na władcę Niemiec, 18 stycznia 1411 roku w zamku Spielberg koło Brna i spoczął u boku ojca w kościele klasztornym augustianów pw. św. Tomasza w Brnie - być może został otruty na rozkaz Zygmunta. Był ostatnim antykrólem w Niemczech.
Zdaniem starszej literatury Jodok był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Elżbieta, córka Władysława Opolczyka. Po raz drugi ożenił się z Agnieszką córką Bolesława II opolskiego. Zdaniem nowszej literatury Jodok zawarł tylko jedno małżeństwo z Agnieszką, która używała także imienia Elżbieta. Jodok zmarł bezpotomnie.
Po niespodziewanej śmierci Jodoka jedynym władcą Brandenburgii pozostał Zygmunt Luksemburski, który w 1415 roku przekazał ją burgrabiemu Norymbergii Fryderykowi VI, pełniącemu od 1411 roku urząd namiestnika Marchii. Jako margrabia i elektor brandenburski przyjął on imię Fryderyka I i zapoczątkował trwające do XX wieku panowanie dynastii Hohenzollernów.
Żródła:
"WITTELSBACHOWIE I LUKSEMBURGOWIE XIV-XV w."- autor: Przemysław Jaworski - 2018
Jodok z Moraw w "Wikipedia"
16-11-2023
26-12-2019