Przemyśl Otokar II Przemyślid "Wielki" (urodzony około 1233 roku, zamordowany w Dürnkrut, 26 sierpnia 1278 roku) herb

Syn Wacawa I Przemślida króla Czech, margrabiego Moraw i Kunegundy Hohenstaufen, córki Filipa Hohenstaufena, księcia Szwabii, króla Niemiec.

Antykról Czech jako Przemysł Ottokar od 1247 roku do 1249 roku. Margrabia Moraw jako Przemysł Ottokar od 3 stycznia 1247 roku do 26 sierpnia 1278 roku. Książe Austrii jako Przemysł Ottokar od 6 grudnia 1251 roku do 21 listopada 1276 roku. Król Czech jako Przemysł Ottokar II od 21 września 1253 roku do 26 sierpnia 1278 roku, pretendent do tronu Niemiec od 1251 roku do 1278 roku.

Tytulara: z łaski Bożej król Czech, książę Austrii, Styrii i Karyntii, margrabia Moraw, pan Karnioli, Marchii, Egeru i Port Naon.

W Hainburg 11 lutego 1252 roku poślubił (rozwiedziony w październiku 1261 roku) Małgorzatę Babenberg (urodzona w 1204 lub 1205 roku, zmarła w Burg Krummau, 29 października 1266 roku), córkę Leopolda VI Babenberga księcia Austri, Styrii i Teodory Angelos, córki księcia Jana Angelosa bizantyjskiego. W Bratysławie 25 października 1261 roku poślubił Kunegundę Rurykowiczówna Halicką (urodzona w 1245 roku, zmarła 9 września 1285 roku), córkę Rościsław Rurykowicza księcia halickiego, bana Slawonii, cara Bułgarii i Anna Arapadówny, córki Beli IV Arpada króla Węgier.

Zimą 1247 roku został margrabią Moraw i w tym czasie szlachta czeska podniosła bunt przeciwko królowi Wacławowi I niezadowolonych z polityki centralizacyjnej jego ojca. Przemyśl Ottokar przyłączył się do buntowników i został wybrany na antykróla Czech w opozycji do swego ojca. Jednak w 1249 roku Przemyśl poddał się ojcu, zrzekł się tytułu królewskiego.

Po bezpotomnej śmierci w 1246 roku księcia Fryderyka II "Bitnego", ostatniego władcy Austrii z dynastii Babenbergów rozgorzały walki o księstwo Austrii i w 1251 roku stronnictwo proczeskie powołało Wacława I na tron austriacki, który delegował tam do objęcia władzy Przemyśla. Skutkiem tego były zaślubiny w 1252 roku Przemysła z Małgorzatą (zmarła w 1267 roku), córką Leopolda VI Babenberga, siostrą Fryderyka II "Bitnego", wdową po Henryku VII Hohenstaufenie. Małżeństwo było bezdzietne. W 1261 roku między małżonkami doszło do rozwodu. Małgorzata wróciła do Austrii gdzie zmarła.

Przejęcie schedy po Babenbergach wywołał konflikt w 1252 roku z królem węgierskim Bélą IV. Po śmierci ojca w 1253 roku, Przemyśl został królem Czech, wkrótce potem zawarł w 1254 roku układ pokojowy z Węgrami, na mocy, którego doszło do podziału posiadłości Babenbergów: król Węgier Béla IV zatrzymał Styrię, zaś Przemysł zawładnął resztą dziedzictwa Babenbergów..

Jako sojusznik Zakonu Krzyrzackiego dwukrotnie uczestniczył w wyprawie krzyżowej do Prus: w latach 1254-1255 (miała charakter łupieski) oraz 1267-1268. Pomógł Krzyżakom w opanowaniu Sambii, a wzniesiony nad Pregołą zamek nazwano na jego cześć Królewcem w 1255 roku.

Gdy w Niemczech nastał czas tzw. wielkie bezkrólewie, Przemyśl początkowo poparł wybór na króla Niemiec Alfonsa X, króla Kastylii, jednak później Przemyśl Ottokar II zmienił front i opowiedział się za Ryszarda z Kornwalii, w zamian, za co uzyskał potwierdzenie swych roszczeń do krajów austriackich. Wtedy rozpoczęły się kolejne walki z Węgrami, których Ottokar pokonał w bitwie pod Kressenbrunn w 1260 roku. W bitwie tej tak po jednej, jak i po drugiej stronie brali udział książęta polscy. Popierając pretendenta do tronu, Ryszarda Kornwalijskiego, uzyskał od niego nadanie lenna austriacko­-styryjskiego, a w 1265 roku godność wikariusza króle­stwa na prawym brzegu Renu.

Zamierzając opanować resztę ziem austriackich Przemysł musiał zmierzyć się z książętami Bawarii, którzy zgłosili pretensje do ziem arcybiskupstwa Salzburga. Dzięki układowi ze swoim krewnym Bernardem, księciem Karyntii w 1269 roku zajął Karyntię. W 1273 roku Przemyśl chciał sięgnąć po koronę króla Niemiec, jednak elektorowie, którzy obawiali się potęgi króla Czech, powołali na tron niemiecki słabego wówczas Rudolfa I Habsburga.

Począkowo Przemyśl, wobec niezadowolenia z jego rządów szlachty czeskiej, pogodził się z porażką o tron Niemiec, zawarł w 1276 roku układ z Rudolfem, na mocy, którego zrzekł się władctwa w krajach austriackich i złożył hołd lenny z Czech i Moraw. Mimo, że elekcję Rudolfa I poparł papież Grzegorz X, Przemysł nie pogodził się z wyborem Habsburga na króla Niemiec i podjął z nim walkę, nawiązując wcześniej sojusze min. z książetami Bawarii, Polski - Leszek "Czarny", Bolesław V "Wstydliwy", Henryk IV "Probus".

W 1278 roku Przemysł wszczął wojnę z Habsburgiem, najechał Austrię, gdzie 25 sierpnia 1278 roku doszło do bitwy pod Suchymi Krutami (Dürnkrut). Wojska czeskie i ich sprzymierzeńcy poniosły całkowitą klęskę, król Przemysł Ottokar, mimo że przeżył walkę, wkrótce (jeszcze na polu bitwy) został zabity.

W okresie jego panowania nastąpiło przyspieszenie przemian gospodarczych na terenie Czech, rozwinęła się na dużą skalę akcja kolonizacyjna. Przemysł II rozpoczął tworzyć aparat centralnie kierowanej administracji państwa i wzmocnił skarb, przeprowadził rewindykację dóbr królewskich, popierał rozwój miast. Polityka promiejska, odsuwanie od wpływu na wła­dzę najmożniejszych rodów czeskich i morawskich doprowadziło w końcu do buntów w 1276 roku rodu Vitkowców w samych Czechach, a także niezadowolenia szlachty w Styrii i Austrii. Olbrzymie dochody z ko­palń złota i srebra umożliwiały prowadzenie polityki dominacji i ekspansji nad sąsiadami. Król próbował z powodzeniem nawiązać kontakty z książętami ślą­skimi i uzależnić ich od siebie; przykładem tego są jego stosunki z Henrykiem IV Probusem. Niepowodzenie z 1276 roku nie załamało króla czeskie­go, który rozpoczął przygotowania do rozprawy z Ru­dolfem, szukając sprzymierzeńców na terenie Bran­denburgii, Miśni, Turyngii i wśród książąt polskich (udało mu się pozyskać Bolesława Wstydliwego). Kie­dy w Wiedniu odkryto sprzysiężenie na rzecz Prze­myśla, doszło do wojny, w której Rudolf Habsburg uzyskał poparcie węgierskie. Do bezpośredniego star­cia doszło 29 sierpnia 1278 roku pod Suchymi Krutami (Dürnkrut); Przemyśl Ottokar II poniósł śmierć, a Ru­dolf zajął Morawy i Czechy, przekazując je jako lenno małoletniemu synowi Przemyśla, Wacławowi.

Pochowany w Znojmo, potem przeniesiony do Sant Veit w Pradze.


Żródła:

Przemyśl II Otokar w "Wikipedii"