Przemysł "Oracz" (czeski: Přemysl "Oráč") (zmarł w 745 roku) herb
Legendarny książę Czech od około 722 roku do 745 roku.
Okolo 722 roku poślubił Libuszę [Luboszę, Libuśe] (zmarła w 735 roku), legendarnej księżnej Czech, córki Kroka, legendarnego księcia Czech.
Założyciel dynastii Przemyślidów.
Podanie o księżnej Libuszy i Przemyśle "Oraczu" zamieścił na początku XII wieku w swojej kronice Kosmas z Pragi. Według niego, ludzie byli niezadowoleni z rządów księżnej i domagali się księcia. Libusza w proroczym natchnieniu wskazała na swojego małżonka oracza ze wsi Stadice nad rzeką Biliną. Posłańcy księżnej mieli rozpoznać wybrańca po dwóch różnej maści wołach i przekazać mu wolę władczyni oraz uroczystą szatę. Po wysłuchaniu poselstwa odesłał woły "tam skąd przyszły" i wetknął w ziemię kawałek leszczyny, którą je poganiał. Ta natychmiast wypuściła trzy pędy i zakwitła. Następnie ugościł wysłańców ubogą wieczerzą (spleśniałym chlebem i kawałkiem sera). Podczas posiłku dwa pędy leszczyny zwiędły, co Przemysł obwieścił jako wróżbę iż z licznego rodu jego następców zawsze tylko jeden będzie panem. Następnie udał się na dwór, gdzie poślubił Libuszę i objął władzę. W izbie książęcej nakazał powiesić noszone niegdyś przez siebie chodaki z łyka, na pamiątkę o zmienności losu dla potomnych. Po śmierci Libuszy Przemysł miał poskromić żyjące niezależnie w grodzie Děvin pod władzą Wlasty kobiety i oddał je pod władzę mężów.
Według niego, ludzie byli niezadowoleni z rzędu księżnej i domagali się księcia. Libusza odpowiedziała: "Oto za owymi górami - i pokazała palcem góry - jest rzeka nie tak bardzo duża zwana Bilina, nad której brzegiem widać wieś zwaną Stadice. W jej obrębie jest jeden ugór długi i szeroki na dwanaście kroków, który dziwnym trafem, chociaż położony pośrodku tych pól, jednak do żadnego pola nie należy. Tam wasz książę orze dwoma różnymi wołami: jeden wół przepasany jest biało i o białej głowie, drugi od czoła do zadu biały, ma i tylne nogi białe. Teraz, jeżeli się wam podoba, weźcie moją szatę książęcą i płaszcz, i zmianę szat godnych księcia i idźcie, a poselstwa moje i ludi przekażcie mężowi, i przywiedźcie sobie księcia a mnie małżonka. Przemysł jest imię męża, który wymyśli wiele praw na wasze karki i głowy, albowiem to imię po łacinie brzmi przemyślny albo więcej wymyślający. W przyszłości jego potomstwo na wieki będzie panować w tej całej ziemi i poza nią" Przemysł był powołany na tron książęcy, i ożenił się z Libuszą.
Historyczność Przemysła, jak i jego siedmiu następców (Niezamysł, Mnata, Wojen, Unisław, Krzesomysł, Neklan, Gościwit), pozostaje dyskusyjna. Za pierwszego historycznego władcę z dynastii Przemyślidów uchodzi dopiero ósmy następca Przemysła - Borzywoj I.
Żródła:
"Poczet książąt i królów Czech" - autor: Przemysław Jaworski
Przemysł Oracz w "Wikipedia"