Władysław II (I) Przemyślid (urodzony około 1110 roku, zmarł w Meerane w Turyngii, 18 stycznia 1174 roku) herb
Najstarszy syn Władysława I Przemyślida, księcia Czech, książę ołomunieckiego, książę brneńskiego, margrabiego Moraw i Rychezy Berg-Schelklingen, córki Henryka hrabiego Berg-Schelklingen
Książę Czech od 14 (faktycznia od 17) lutego 1140 roku do 18 stycznia 1158 roku, król Czech od 18 stycznia 1158 roku do (listopada?) 1172 roku, książę ołomuniecki od 1160 roku do 1162 roku, książę brneński od około 1161 roku do (listopada?) 1172 roku.
W 1140 roku poślubił Gertrudę Babebnerg Austriacką (urodzona w 1120 roku, zmarła w Pradze, 4 sierpnia 1150 roku), córkę Leopolda III "Świętego" Babebnberga, margrabiego Austrii i Agnieszki von Waiblingen, córki Henryka IV Salickiego, króla Niemiec, cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego. W 1153 roku poślubił Judytę Liudolfing Turyńską (urodzona po 1135 roku, zmarła 9 września 1174 roku), córką Ludwika I Liudolfing, landgrafa Turyngii i Jadwigi z Gudensbergu, córki Giso IV, hrabiego Gudensberga.
Dokładna data jego narodzin nie jest znana, podobnie jak jego dzieciństwo i młodość. Po śmierci ojca księcia Władysława I w 1125 roku przebywał w Czechach. Nie mając realnej możliwości objęcia władzy w czasie panowania jego wuja Sobiesława I przeniósł się do Bawarii. W 1136 roku stał na czele posiłkowych wojsk czeskich, jakie wysłał na rzymską wyprawę cesarza Lotara III z Supplinburga ówczesny książę czeski Sobiesław I. Po zgonie tego władcy w 1140 roku możni czescy dość niespodziewanie obrali na tron Władysława II, a wkrótce w Bambergu otrzymał on inwestyturę od króla niemieckiego Konrada III. Następnie poświęcił uwagę umocnieniu swej pozycji w Czechach przez obsadzenie swym stronnikiem biskupstwa w Pradze oraz interwencją na Morawach i usunięcie stamtąd syna Sobiesława I - Władysława. Możni czescy szybko podnieśli bunt przeciwko Władysławowi II, uzyskując poparcie wszystkich przedstawicieli dynastii Przemyślidów, wyjąwszy jego rodzonych braci.
Na czele opozycji stanęli - Konrad II, książę znojemski, Wratysław, książę brneński i Otton III "Detleb", książę ołomuniecki, a do starcia doszło w 1142 roku pod Wysoką (Vysoka), w pobliżu Kutnej Hory. Pokonany Władysław II schronił się w Pradze, utrzymując w swych rękach tamtejsze grody na Hradczanach i Wyszehradzie, gdzie oblegli go przeciwnicy. Z odsieczą przybył mu król niemiecki Konrad III. Władysław II w odwecie już w 1143 roku spustoszył Morawy. Do ugody między książętami morawskimi i Władysławem II doprowadził legat papieski kardynał Gwido, lecz już w 1146 roku doszło do kolejnych starć, które przerwała interwencja Konrada III. Wkrótce Władysław II wziął udział w jego wyprawie na Polskę w 1146 roku, a w 1147 roku towarzyszył mu podczas II wyprawy krzyżowej. Po porażce II krucjaty, pozostał w Konstantynopolu. W drodze powrotnej do ojczyzny odwiedził Kijów i Kraków. Do Czech powrócił w połowie 1148 roku.
Cechą charakterystyczną polityki Władysława II w tym okresie było ścisłe współdziałanie z Niemcami. Jednak po śmierci Konrada III w 1152 roku, Władysław II nie poparł jako kandydata do tronu w Niemczech jego bratanka Fryderyka I "Barbarossy", ale margrabiego Austrii Henryka "Jasomirgotta".
W 1153 roku, po swym drugim ożenku, połączył się zwycięskim Fryderykiem I "Barbarossą" więzami powinowactwa i w 1156 roku zbliżył się do nowego władcy Niemiec, stając się jednym z jego zaufanych. W 1157 roku wspólnie z cesarzem Fryderykiem I "Barbarossą" uczestniczył w jego wyprawie na Polskę, uzyskując restytucję prawa Czech do trybutu ze Śląska. W 1158 roku cesarz podjął przygotowania do drugiej wyprawy do Italii, w których, podobnie jak w samej wyprawie, brał udział Władysław II. Za wyświadczone przysługi Fryderyk I "Barbarossa" 8 listpada 1258 roku przyznał mu na sejmie Rzeszy w Ratyzbonie tytuł królewski. Przez następne lata Władysław II wspierał politycznie i militarnie cesarza, choć sam po zdobyciu Mediolanu powrócił do Czech. Jednak już w latach 11261-1162 czeski korpus ekspedycyjny do Lombardii poprowadzili jego brat Dypold oraz syn Fryderyk.
W 1166 roku wojska czeskie operowały w Bawarii, walcząc z Welfem VI, a w 1167 roku towarzyszyły Fryderykowi I "Barbarossie" podczas nieudanej wyprawy do Italii. Sam Władysław II towarzyszył cesarzowi na sejmie w Bambergu w 1169 roku, uczestnicząc w wyborze na jego następcę jego syna Henryka VI. Pewne załamanie dobrych stosunków z cesarzem nastąpiło z chwilą, gdy jego syn Wojciech, arcybiskup salzburski, poparł wroga Fryderyka I "Barbarossy" papieża Aleksandra III. Nie trwało to jednak długo, skoro już w 1172 roku książę Władysław Henryk szykował się do udziału w kolejnej wyprawie cesarskiej na Polskę. Władysław II w 1163 roku zbrojnie interweniował na Węgrzech po śmierci króla Gejzy II, w sprawach zaś wewnętrznych zajmował się problemami Moraw.
W 1161 roku po śmierci księcia morawskiego Konrada II Znojemskiego osadził na tronie książęcym w Ołomuńcu swego syna Fryderyka. Dla niego też zabiegał o tron czeski i na jego rzecz abdykował u schyłku 1172 roku, osiadając w klasztorze na Strahovie. Abdykował bez porozumienia z możnymi i bez zgody cesarza. Ostatecznie interwencja cesarza Fryderyka I "Barbarossy" spowodowała odsunięcie od władzy księcia Fryderyka, a tron przekazano Oldrzychowi. Ten jednak zrezygnował z tytułu na rzecz Sobiesława II i wówczas Władysław II opuścił Czechy, spędzając resztę życia w dobrach żony w Turyngii i zmarł 18 stycznia 1174 roku.
Został pochowany w katedrze miśnieńskiej. Później jego szczątki przeniesiono do opactwa na Strahovie w Pradze.
Polityka Władysława II przez całe panowanie związana była z jednej strony ze zwalczaniem pretensji do tronu czeskiego książąt morawskich, z drugiej - z szukaniem w tym kontekście oparcia w cesarstwie. Uzyskanego przez Władysława II tytułu królewskiego nie zdyskontowano w Czechach od razu, a na trwale został on związany z państwem czeskim dopiero przez syna Przemysła Ottokara I. Liczne wojny i zdobywane na nich łupy przysparzały królowi nie zawsze pozytywnego rozgłosu, ale jemu i jego stronnikom dostarczały sporych bogactw.
Władysław II protektorem i dobrodziejem zakonu premonstratensów - założył klasztor w Pląsach, współdziałał w fundacji opactwa na Strahovie. Jego małżonka Gertruda fundowała natomiast premonstratenski klasztor w Doksanach. Poza tym założył w Pradze (Mala Strana) placówkę joanitów, z którymi zetknął się podczas II wyprawy krzyżowej, a może i sam został przyjęty do zakonu. W czasie swojego panowania ufundował w Czechach wiele opactw norbertanów (Strahov, eliv, Doksany) i cystersów (Plasy, Pomuk). Z jego panowaniem wiąże się również budowa kamiennego mostu na Wełtawie w Pradze, nazwanego na cześć drugiej żony Władysława, matki Przemysła Ottokara I, Mostem Judyty.
Jego pierwszą żoną była Gertruda, córka Leopolda III, margrabiego Austrii, z którą miał: trzech synów i córkę. Ponownie ożeniony z Judytą, córką Ludwika I, landgrafa Turyngii, z która miał: dwóch synów i córkę.
Żródła:
"Poczet książąt i królów Czech" - autor: Przemysław Jaworski
"BIOGRAMY KSIĄŻĄT I MARGRABIÓW MORAW" - autor: Przemysław Jaworski
Władysław II Przemyślida w "Wikipedia"
VLADISLAV w "MedLands" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
VLADISLAV w "MedLands" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
29-11-2020