Hohenzollernowie

Dom Hohenzollernów - dynastia niemiecka, z której wywodzili się: hrabiowie Zollem i książęta Hohenzollern od około 1050 roku do 1849 roku, burgrabiowie Norymbergi od 1191 roku, margrabiowie brandenburscy w latach 1415-1815, margrabiowie Ansbach i Bayreuth w latach 1473-1791, książąt-elektorów Brandenburgii w latach 1417-1806, margrabiów-elektorów Brandenburgii w latach 1192-1806, książąt Dolnego Śląska w latach 1543-1549, 1556-1558, hrabiów Hohenzollern od około 1050 roku do 1623 roku, książąt Hohenzollern w latach 1623-1849, książęta Prus w latach 1525-1701, królowie Prus w latach 1701-1918, królów Niemiec w latach 1867-1871, cesarze niemieccy w latach 1871-1918, książęta i królowie od 1881 roku Rumunii w latach 1866-1947, linia Hohenzollern-Sigmaringen. Pochodzili ze Szwabii, z rodu hrabiów Zollem. Ich legendarnym protoplastą miał być żyjący około 800 roku hrabia Tassilo, ale w źródłach hrabiowie Zollem występują dopiero od drugiej połowy XI wieku (Burchard I). Nazwę hrab­stwu i dynastii dała położona na południe od Tybingi pierwotna siedziba rodu - zamek Hohenzollern. Dzięki wierności dla Staufów i korzystnemu małżeń­stwu, hrabia Fryderyk IV otrzymał w 1191 roku. dziedzi­czną godność burgrabiego Norymbergi (Fryderyk I, w latach 1191-1200). Od jego synów wywodziły się dwie linie dynastii: frankońska (protestancką) - burgrabiowie Norymbergi i szwabska (katolicką) - hrabiowie Zollem. Ich wzajemne star­szeństwo jest niepewne.

Pierwsze wzmianki o rodzi pochodzą z miasta Hechingen w Szwabii z XI wieku. Nazwę przyjęli od ich dziedzicznego zamku Hohenzollern Burg.

Zawołaniem rodowym jest NIHIL SINE DEO (Nic Bez Boga). Rodzinny herb, najpierw zaadoptowany w 1192 roku, zaczął się jako prosta tarcza srebrny soból.

Gałąź Szwabska zarządzała obszarem w Hechingen do ich ostatecznego wygaśnięcia w 1869 roku. Gałąź Frankońska objęła rządy w Brandenburgii w 1415 roku i w Księstwie Prus w 1525 roku.

Hohenzollernowie frankońscy:

Frankońska linia Hohenzollernów stała wiernie po stronie kolejnych władców Niemiec z dynastii Stau­fów, Habsburgów, Wittelsbachów i Luksemburgów, znacznie powiększając swe posiadłości. W XIII i XIV wieku opanowała m.in. Bayreuth, Ansbach i Kulmbach. Burgrabia Fryderyk III po okresie długotrwałego bezkrólewia zgłosił w 1291 roku kandydaturę Rudolfa z Habsburga do tronu niemieckiego. Elektorzy zgodzili się na jego osobę, uznając go za niegroźnego i niezbyt potężnego. O wyborze hrabiego Habsburga Fryderyk Hohenzollern podobno osobiście powiadomił elekta. W przyszłości potomkowie obu możnowładców często spotykali się, choć nieraz w mniej sympatycznych okolicznościach. Burgrabia Fryderyk V (prawnuk Fryderyka III) został wyniesiony do godności księcia Cesarstwa (niem. Reichsfürst) w 1363 roku. Jego syn Jan III był już szwagrem króla Wę­gier oraz przyszłego króla Niemiec i cesarza, Zyg­munta Luksemburskiego. Uratował mu życie w bit­wie z Turkami pod Nikopolis w 1396 roku. Brat Jana, Fryderyk VI, również wierny stronnik Zygmunta i je­go prawa ręka podczas soboru w Konstancji (w latach 1414-1418), otrzymał w 1415 roku należącą do Zygmunta Marchię Brandenburską (był jej namiestnikiem już od 1411 roku). Dwa lata później przejął godność elektora oraz tytuł arcyszambelana (arcypodkomorzego) Cesarstwa. Z tytułem margrabiego brandenburskiego od 1356 roku łączyła się również godność elektora (Kurfürst), tj. jednego z siedmiu książąt uprawnionych do wyboru króla Niemiec i cesarza. Nadanie Marchii miało związek z uregulowaniem zobowiązań finansowych Zygmunta wobec Fryderyka, stąd spotykane w pod­ręcznikach twierdzenia o jej nabyciu przez burgrabiego drogą kupna.

Po bezpotomnej śmierci księcia głogowskiego Henryka XI w 1476 roku elektor Albrecht "Achilles" zgłosił pretensje do spadku po nim w imieniu swej córki Barbary, wdowy po Henryku. Książę uczynił ją swą dziedziczką na wypadek braku potomstwa. Z pretensjami do spadku wystąpił także książę żagański Jan II "Szalony". Po kilku latach wojny, w 1482 roku doszło do porozumienia. Barbara jako uposażenie otrzymała część księstwa głogowskiego z Krosnem. Pozostałe ziemie przypadły Janowi II. Barbara musiała oddać swoją część elektorowi brandenburskiemu, który wystawił rachunek za pomoc jaką jej udzielono w wojnie o spadek. Księstwo krośnieńskie stało się odtąd częścią władztwa brandenburskich Hohenzollernów.

W XVI wieku Jerzy "Pobożny" z linii von Ansbach (pochodzacej od margrabiego Fryderyka, młodszego syna elektora Albrechta "Achillesa") przejął władzę nad większością ziem Górnego Śląska, m.in. księstwem opolsko-raciborskim, ziemią bytomską i bogumińską oraz księstwem karniowskim. Jerzy von Ansbach był razem z księciem opolskim Janem II "Dobrym" współzałożycielem miasta Tarnowskie Góry. Młodszy brat Jerzego, Abrecht był od 1511 roku ostatnim wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego w Prusach. W 1525 roku otrzymał dziedziczny tytuł księcia pruskiego. Po wygaśnięciu tej linii w 1618 roku jej ziemie przejęli elektorowie brandenburscy.

Młodszy syn elektora Jana I "Cicero", Albrecht (zmarł w 1545 roku) W 1515 roku jako pierwszy z rodu został mianowany kardynałem. Od 1513 roku był arcybiskupem Magdeburga i biskupem Halberstadt, a od 1514 roku arcybiskupem i elektorem Moguncji.

W 1537 roku elektor Joachim II i książę legnicko-brzeski Fryderyk II przy okazji ślubu swych dzieci zawarli układ o przeżycie. Hohenzollernowie uznawali prawa spadkowe Piastów do Krosna i Dolnych Łużyc, w zamian otrzymali prawa do księstw brzeskiego i legnickiego. Księstwa te miały przypaść jednej z rodzin w przypadku wygaśnięcia drugiej. Cesarz Ferdynand I unieważnił ten układ w 1746 roku, ale Hohenzollernowie podtrzymywali swoje pretensje do śląskich księstw.

Od młodszych synów elektora Jana Jerzego (zmarłego w 1598 roku) pochodzą: od Chrystiana linia von Bayreuth (wygasła w 1763 roku) i od Joachima Ernesta linia von Ansbach (wygasła w 1806 roku). Przedstawiciele obu linii rządzili we frankońskich dobrach rodu.

W 1657 roku w wyniku układów welawsko-bydgoskich Hohenzollernowie uzyskali suwerenność w Prusach. Elektor brandenburski Fryderyk III w 1701 roku ogłosił się w Królewcu królem w Prusach (niem. König in Preusen). Później w 1742 roku tytuł ten zmieniono na króla Prus (König von Preusen).

W 1740 roku król Fryderyk II tuż po wstąpieniu na tron wkroczył ze swoją armią na Śląsk. Uzasadniał to swoimi prawami do różnych księstw. Zawarty w 1742 roku pokój - kończący I wojnę śląską - oddawał pod władzę pruską większość ziem Śląska. W granicach monarchii Habsburgów pozostały księstwa: cieszyńskie, karniowskie, opawskie i części nyskiego. II wojna śląska (w latach 1744-1745) oraz wojna siedmioletnia (w latach 1756-1763, zw. także III wojną śląską) potwierdziły status quo.

W wyniku kolejnych wojen i zaborów pod koniec XVIII stulecia państwo Hohenzollernów stało się jednym z europejskich mocarstw. W wieku XIX po zwycięstwie nad cesarstwem austriackim i francuskim Otto von Bismarck doprowadził do zjednoczenia Niemiec. 18 stycznia 1871 roku w galerii lustrzanej pałacu w Wersalu, król Prus Wilhelm I został ogłoszony cesarzem niemieckim. Potęga i kariera Hohenzollernów sięgnęła szczytu.

Obydwa trony - niemiecki i pruski, utracili w wyniku rewolucji listopadowej 1918 roku. Dziś dziedzicem cesarsko - królewskich tytułów jest Jerzy Fryderyk I (urodzony w 1976 roku), wnuk zmarłego w 1994 roku Ludwika Ferdynanda I.

Hohenzolllernowie szwabscy:

W XVI wieku po śmierci hrabiego Karola I, linia podzieliła się na gałęzie, m.in.: zu Hechingen i zu Sigmaringen.

Hrabia Jan Jerzy von Hohenzollern (zmarł w 1624 roku) - wnuk Karola I - był właścicielem zamku Grodno koło Zagórza Śląskiego. Jego pasierbem był Hans Ulryk Schaffgotsch (zmarł w 1635 roku) późniejszy, sławny generał, jeden z dowódców armii cesarskiej w czasie wojny trzydziestoletniej.

W 1621 roku Eitel Fryderyk (zmarł w 1625 roku), młodszy syn hrabiego Jana z Sigmaringen, został kardynałem. Dwa lata później został biskupem Osnabrück.

Już w następnym pokoleniu, w 1623 roku przedstawiciele linii Hechingen i Sigmaringen zostali wyniesieni do godności książąt cesarstwa (niem. Reichsfürst). Jan Jerzy (zmarł w 1623 roku) został księciem von Hohenzollern-Hechingen, a jego kuzyn Jan (zmarł w 1638 roku) księciem von Hohenzollern-Sigmaringen. Ich tytuły były dziedziczne na zasadzie primogenitury.

W 1806 roku po przystąpieniu do Związku Reńskiego - pod protektoratem cesarza Napoleona I - książęta Hechingen i Sigmarigen uzyskali suwerenność w swych księstwach. W czasie Wiosny Ludów w 1849 roku książęta zu Hechingen i zu Sigmaringen przekazali swe prawa suwernnów królowi pruskiemu.

Ród książąt zu Hohenzollern-Hechingen wygasł w 1869 roku na Fryderyku Wilhelmie.

Linia ksiażąt zu Hohenzollern-Sigmaringen osiągnęła w połowie XIX wieku tron Rumunii. Książę Karol został najpierw wybrany w 1866 roku księciem, a potem w 1881 roku sam ogłosił się królem Rumunii. Jego starszy brat Leopold kandydował w 1870 roku do tronu Hiszpanii(stało się to przyczyną wybuchu wojny prusko-francuskiej). Obawa przed okrążeniem Francji przez Hohenzollernów doprowadziła Napoleona III do wojny i późniejszej klęski. W Rumunii dynastia Hohenzollernów-Sigmaringen panowała do 1947 roku. Ostatnim monarchą rumuńskim był - żyjący do dziś - król Michał I (urodzony w 1921 roku).

W 1869 roku po wygaśnięciu linii książąt z Hechingen, książę Karol Antoni (zm. 1885 r.) otrzymał tytuł księcia (niem. Fürst) von Hohenzollern. Od 2010 roku dziedzicem tytułu jest Karol Fryderyk von Hohenzollern (urodzony w 1952 roku).

Początki:

Burgrabiowie Zollern (od około 1061 roku do 1204 roku)

Najstarszy przedstawiciel rodu wzmiankowany został w Zollern od 1061 roku, był on burgrabią w Zollern i dał początek dynastii burgrabiów Zollern:

do 1061 roku: Burhard I,

przed 1125 rokiem: Fryderyk I (syn),

około 1142 roku: Fryderyk II (syn),

przed 1171- przed 1200: Fryderyk III/I (syn, wcześniej burgrabia Norymbergii).

Burgrabia Fryderyk III był lojalnym lennikiem cesarzy: Fryderyka "Barbarossy" i Henryka VI i około 1185 roku poślubił Zofię von Raabs, córkę Konrada II, burgrabiego Norymbergii.

Po śmierci Konrada II, który nie zostawił żadnych męskich spadkobierców, Fryderyk III objął rządy burgrabiego w Nuremberg w 1192 roku jako Fryderyk I burgrabia Nuremberg-Zollern. Od tego czasu nazwisko zostało zmienione i znane jako Hohenzollern.

Po śmierci Fryderyka I, jego synowie dzielili rodzinne ziemie między sobą:

- najmłodszy syn, Fryderyk IV, otrzymał hrabstwo Zollern i został burgrabią Norymbergii w 1200 roku, tym samym został protoplastą gałęzi szwabskiego Domu Hohenzollernów. Linia szwabska pozostała katolikami.

- najstarszy syn, Konrad III, został w 1281 roku burgrabią Norymbergii po jego młodszym bracie Fryderyku IV, i stał się protoplastą frankońskiej gałęzi Domu Hohenzollernów.

Starsza gałąź Domu Hohenzollernów - Frankońska została założona przez Konrada III, burgrabiego Norymbergii. W XVI wieku, gałąź ta przeszła na protestantyzm i rozpoczęła ekspansję terytorialną po przez małżeństwo i zakup ziem.

W XII i XV wieku Dom Hohenzollernów związał się z Domem Hohenstaufen i Domem Habsburskim, przez których za swoje zasługi na ich rzecz otrzymali ziemie.

Stopniowo Hohenzollernowie dodawali do swoich rodowych ziem, małe nabytki we Frankonii i w Bawarii:

- Ansbach w 1331 roku,

- Kulmbach w 1340 roku.

W drugiej fazie, rodzina rozszerzyła swoje nabytki o ziemie w Brandenburgii i w Niemczech oraz w Polsce:

- margrabstwo Brandenburgii w 1417 roku,

- księstwo w Prusach w 1618 roku.

Te nabytki miały w przyszłości być głównymi rodowymi posiadłościami Hohenzollernów w Europie.

Burgrabiowie Norymbergii (1192-1427)

Hrabiowie Norymbergii, na Ansbach, na Kulmbach i na Bayreuth, (Frankonia i Bawaria, Niemcy):

1192-między 1200 a 1204: Fryderyk I/III (hrabia Zollern),

1204-1218: Fryderyk II/IV (syn, hrabia Zollern),

1218-między 1261 a 1262: Konrad I/III (brat, hrabia Zollern),

1262-1297: Fryderyk III (syn),

1297-1300: Jan I (syn),

1300-1332: Fryderyk IV (brat),

1332-1357: Jan II (syn),

1357-1398: Fryderyk V (syn).

Po śmierci Fryderyka V 21 stycznia 1398 roku, jego ziemie zostały podzielone między jego dwóch synów:

1398-1420: Jan III/I (syn, margrabia brandenburski na Kulmbach)

1420-1427: Fryderyk VI/I/I (brat, książę-elektor Brandenburgii i margrabia brandenburski na Ansbach).

Po śmierci Jana III (zmarł 11 czerwcu 1420 roku), dwa księstwa wkrótce zostały ponownie połączone pod panowaniem Fryderyka VI/I/I, który w 1412 roku został margrabią Brandenburgii jako Fryderyk VI, a później stał się księciem-elektorem Brandenburgii jako Fryderyk I. W 1420 roku, został margrabią brandenburskim na Kulmbach.

Po jego śmierci (zmarł 21 wrześniu 1440 roku), jego dziedzictwo zostało podzielone między jego synami:

Jan II, został margrabią brandenburskim na Kulombach, a Fryderyk II, został księciem-elektorem Brandenburgii. Najmłodszy z braci został najpierw margrabią brandenburskim na Ansbach, a później księciem-elektorem Brandenburgii i panował jako Albrecht III.

Od 1427 roku tytuł burgrabiego Norymbergii został wchłonięty do tytułów margrabiego brandenburskiego na Ansbach i margrabiego brandenburskiego na Kulmbach.

Margrabiowie brandenburscy na Ansbach (1398-1791)

Margrabiowie Brandenburgii na Ansbach:

1398-1440: Fryderyk I (margrabia brandenburski na Kulmbach),

1440-1486: Albrecht I/I/III "Achilles" (syn, margrabia brandenburski na Kulmbach i książę-elektor Brandenburgii),

1486-1515: Fryderyk II/III (syn, margrabia brandenburski na Kulmbach),

1515-1543: Jerzy I/I "Pobożny" (syn, książę brandenburski na Jägerndorf),

1543-1603: Jerzy Fryderyk I/I/I/I (syn, margrabia brandenburski na Kulmbach, książę brandenburski na Jägerndorf i regent Prus),

1603-1625: Joachim Ernest,

1625-1634: Fryderyk III,

1634-1667: Albrecht II,

1667-1686: Jan Fryderyk,

1686-1692: Chrystian I Albrecht,

1692-1703: Jerzy Fryderyk II/II (margrabia brandenburski na Kulmbach),

1703-1723: Wilhelm Fryderyk (przed 1686-1723),

1723-1757: Karol Wilhelm (1712-1757),

1757-1791: Chrystian II Fryderyk (1757-1791) (syn, margrabia brandenburski na Kulmbach).

2 grudnia 1791 roku, Chrystian II Fryderyk sprzedał swoje suwerenne księstwo królowi pruskiemu Fryderykowi Wilhelmowi II.

Margrabiowie brandenburscy na Kulmbach (1398-1604)

Margrabiowie brandenburscy na Bayreuth (1604-1791)

Margrabiowie Brandenburgii na Kulmbach, później margrabiowie Brandenburgii na Bayreuth:

1397-1420: Jan I,

1420-1440: Fryderyk I (margrabia brandenburski na Ansbach),

1440-1457: Jan II,

1457-1464: Albrecht I/I/III "Achilles" (margrabia brandenburski na Ansbach i książę-elektor Brandenburgii),

1464-1486: Fryderyk II (książę-elektor Brandenburgii),

1486-1495: Zygmund,

1495-1515: Fryderyk III/II (margrabia brandenburski na Ansbach),

1515-1527: Kazimierz,

1527-1553: Albrecht II "Alcybiades",

1553-1603: Jerzy Fryderyk I/I/I/I (margrabia brandenburski na Ansbach, książę brandenburski na Jägerndorf i regent Prus),

1603-1655: Chrystian I,

1655-1712: Chrystian II Ernest,

1712-1726: Jerzy I Wilhelm,

1726-1735: Jerzy Fryderyk II/II (wcześniej margrabia brandenburski na Kulmbach)

1735-1763: Fryderyk IV,

1763-1769: Fryderyk V Chrystian,

1769-1791: Chrystian II Fryderyk (margrabia brandenburski na Ansbach).

2 grudnia 1791 roku, Chrystian II Fryderyk sprzedał swoje suwerenne księstwo królowi pruskiemu Fryderykowi Wilhelmowi II.

Margrabiowie i książęta-elektorowie Brandenburgii (1417-1806)

Margrabiowie i książęta-elektorowie Brandenburgii:

1415-1440: Fryderyk I/I/VI (margrabia brandenburski na Kulmbach i burgrabia Norymbergii),

1440-1470: Fryderyk II (syn),

1470-1486: Albrecht III/I/I "Achilles" (brat) (margrabia brandenburski na Kulmbach i margrabia brandenburski na Ansbach),

1486-1499: Jan I Cycero (syn),

1499-1535: Joachim I Nestor (syn),

1535-1571: Joachim II Hektor (syn),

1571-1598: Jan II Jerzy (syn),

1598-1608: Joachim III/I/I Fryderyk (syn, książę brandenburski na Jägerndorf i regent Prus),

1608-1619: Jan III/I Zygmund (syn, książę w Prusiech),

1619-1640: Jerzy Wilhelm I/I (syn, książę w Prusiech),

1640-1688: Fryderyk III/I Wilhelm "Wielki" (syn, książę w Prusiech),

1688-1701: Fryderyk IV/II/I (syn, książę Prus, później król Prus),

Od 1701 roku tytułu księcia-elektora Brandenburgii został przywiązany do tytułu króla najpierw w Prusach a później Prus. Książęta Brandenburgii na Jägerndorf (1523-1622)

Księstwo brandenburskie na Jägerndorf zostało nabyte w 1523 roku.

Książęta Brandenburgii na Jägerndorf:

1541-1543: Jerzy I/I "Pobożny" (margrabia brandenburski na Ansbach),

1543-1603: Jerzy Fryderyk I/I/I/I (margrabia brandenburski na Ansbach, margrabia brandenburski na Kulmbach i regent Prus),

1603-1606: Joachim I/I/III (regent Prus I książę-elektor Brandenburgii),

1606-1621: Jan Jerzy Hohenzollern.

Księstwo brandenburskie na Jägerndorf zostało skonfiskowane przez cesarza Ferdynanda III w 1622 roku.

Margrabiowie Brandenburgii na Küstrin (1535-1571)

Początkowo jako Marchia Brandenburgii na Küstrin, później jako księstwo, zostało przyznane prawem Hohenzollernom jako lenno II linii Domu Hohenzollernów.

Margrabiowie Brandenburgii na Küstrin:

1535-1571: Jan "Mądry" (syn Joachima "Nestora" książę-elektor Brandenburgii, margrabia Brandenburgii na Küstrin) zmarł bezpotomnie.

Marchia brandenburska na Küstrin została wchłonięta w 1571 roku do Marchii Brandenburskiej.

Margrabiowie Brandenburgii na Schwedt (1688-1788)

Od 1688 roku Margrabiowie Brandenburgii na Schwedt była boczną gałęzią Domu Hohenzollern. Marchia Brandenburgii na Schwedt, nigdy nie było księstwem z rodowymi prawami.

Margrabiowie Brandenburgii na Schwedt:z

1688-1711: Filip Wilhelm, książę Prus, margrabia Brandenburgii na Schwedt (syn Fryderyka Wilhelma, księcia-elector Brandenburgii),

1731-1771: Fryderyk Wilhlem, książę Prus, margrabia Brandenburgii na Schwedt (syn),

1771-1788: Henryk Fryderyk, książę Prus, margrabia Brandenburgii na Schwedt (syn).

W 1788 roku tytuł margrabiego Brandenburgii na Schwedt został wchłonięty do tytulary króla Prus.

Książęta Prus (1525-1701)

W 1525 roku zostało założone Księstwo Prus jako lenno Króla Polskiego.

Książęta Prus:

1525-1568: Albrecht I,

1568-1618: Albrecht II Fryderyk (syn),

1568-1571: Joachim I/II Hektor (książę-elektor Brandenburgii),

1578-1603: Jerzy Fryderyk I/I/I/I (regent, margrabia Brandenburgii na Ansbach, margrabia Brandenburgii na Kulmbach i książę Brandenburgii na Jägerndorf),

1603-1608: Joachim I/I/III Fryderyk (regent, książę Brandenburgii na Jägerndorf i książę-elektor Brandenburgii),

1608-1619: Jan I/III Zygmund (regent, książę-elektor Brandenburgii),

1619-1640: Jerzy Wilhelm I/I (syn, książę-elektor Brandenburgii),

1640-1688: Fryderyk I/III Wilhelm "Wielki" (syn, książę-elektor Brandenburgii),

1688-1701: Fryderyk II/IV/I (książę-elektor Brandenburgii i król w Prusach).

Od 1701 roku tytuł księcia Prus został wchłonięty do tytulary króla w Prusach.

Królowie w Prusach (1701-1772)

W 1701 roku tytuł Króla w Prusach został przyznany, bez Księstwa Prus wyniesiony do godności elektora Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Od 1701 roku tytuł Księcia Prus i Księcia-elektora Brandenburgii został przypisany do tytułu Króla w Prusach.

Królowie w Prusach:

Fryderyk I/II/IV: 1701-1713 (książę Prus i książę-elektor Brandenburgii),

Fryderyk Wilhelm I: 1713-1740 (syn),

Fryderyk II "Wielki": 1740-1786 (syn, później Król Prus).

Od 1772 roku Księstwo Prus został wyniesione do rangi Królestwa.

Królowie Prus (1772-1918)

W 1772 roku ustanowiono Królestwo Prus. Od 1772 roku tytuły: Księcia Prus i Księcia-elektora Brandenburgii zostały przypisane do tytułu Króla Prus.

Królowie Prus:

Fryderyk II "Wielki": 1772-1786 (syn Fryderyka Wilhelma I),

Fryderyk Wilhelm II: 1786-1797 (siostrzeniec),

Fryderyk Wilhelm III: 1797-1840 (syn),

Fryderyk Wilhelm IV: 1840-1861 (syn),

Wilhelm I: 1861-1888 (brat),

Fryderyk III: 1888-1888 (syn),

Wilhelm II: 1888-1918 (syn).

Od 1871 roku Królestwo Prus weszło w skład Cesarstwa Niemieckiego.

Królowie Niemiec i cesarze (1871-1918)

W 1871 roku zostało proklamowane Cesarstwo Niemieckie - II Rzesza. Cesarze Niemiec przejęli tytuły: Króla Prus, Księcia Prus i Księcia-elektora Brandenburgii.

Król Niemiec i cesarz:

Wilhelm I: 1871-1888 (Król Prus),

Fryderyk III: 1888-1888 (syn, Król Prus),

Wilhelm II: 1888-1918 (wnuk, Król Prus).

W 1918 roku Cesarstwo Niemieckie zostało obalone i zastąpione Republiką Wajmarską.

Szwabska młodsza gałąź

Młodsza gałąź Szwabska Domu Hohenzollern została założona przez Friedrich IV burgrabiego Norymbergii, który władał niemieckimi księstwami: Hechingen, Sigmaringen i Haigerloch. Gałąź rodziny przeszła na wiarę rzymsko-katolicką i od 1567 roku została podzielona na Hohenzollern-Hechingen, Hohenzollern-Sigmaringen i Hohenzollern-Haigerloch. Kiedy ostatni z młodszej linii Hohenzollernów, Karl I Hohenzollern (1512-1579) zmarł, Księstwo jego zostało podzielone na trzech jego synów:

Eitel Friedrich IV otrzymał Hohenzollern-Hechingen (1545-1605),

Karl II otrzymał Hohenzollern-Sigmaringen (1547-1606),

Christoph otrzymał Hohenzollern-Haigerloch (1552-1592).

Gałąź nigdy nie zrezygnowała z roszczeń do księstwa szwabskiego. Gałąź w historii Niemiec nie odnieśli dużego znaczenia. Jednakże w Rumunii, otrzymali tytuł królewski i zostali spokrewnieni z członkami wielkich królewskich europejskich domów.

W 1767 roku księstwie Hohenzollern-Haigerloch został podzielone na dwa księstwa. W 1850 roku, książęta Hohenzollern-Hechingen i Hohenzollern - Sigmaringen zrzekli się z ich tronów i księstw i zostali wcielone jako pruska prowincja Hohenzollern.

Ostatni panujący Książę Hohenzollern-Sigmaringen, Anton Karl, został I Ministrem-Prezydentem Prus w latach 1858-1862.

Dynastia Hohenzollern-Hechingen w 1869 roku wymierał, a księstwo przechodzi w ręce potomków Sophie Chotek, żona Ferdynanda Habsburga of Austria.

Drugi syn księcia Karl Anton, Karol Eitel, członek rodu Hohenzollern-Sigmaringen, został wybrany, na księcia Rumunii przyjmując imię Karola I w 1866 roku. W 1881 roku Karol stałem się pierwszym królem Rumunów.

W 1870 roku zaoferowano hiszpański tron starszemu bratu Karola, Leopoldowi, gdy wznieciono bunt przeciw rządom królowej Izabeli II w 1870 roku. Chociaż zachęcony przez kanclerza Ottona Bismarcka, by przyjąć tron, książę Leopold wycofał się za sprawą cesarza Francji, Napoleona III.

Karol I, umiera bezdzietny w 1914 roku, po którym tron rumuński przechodzi na młodszego syna brata królewskiego, Wilhelma, księcia Ferdynanda, który przybiera imię Ferdynanda I, wnuk księcia Leopolda. Jego potomkowie kontynuowali rządy w Rumunii do końca monarchii, którą zlikwidowali w 1947 roku.

Dzisiaj ta gałąź jest reprezentowana jest przez ostatniego króla, Michaela I i jego 4 córki króla. Potomkowie używają tytułów księcia albo księżniczki Hohenzollern.

Hrabiowie Hohenzollern (1204-1575)

Hrabiowie Hohenzollern (Württemberg, Niemcy). W 1204 roku założono Hrabstwo Hohenzollern z połączenia Hrabstwa Zollern i Burgrabstwa Norymbergii.

Hrabiowie Hohenzollern:

Friedrich IV/II (burgrabia Norymbergii): 1204-1251/1255,

Friedrich V: 1251/1255-1289,

Friedrich VI/I: 1289-1298 (książę-elektor Brandenburgii),

Friedrich VII/II: 1298-1309 (książę-elektor Brandenburgii),

Friedrich VIII: 1309-1333,

Friedrich IX: 1333-1377,

Friedrich XI: 1377-1401,

Friedrich XII: 1401-1426,

Eitel Friedrich I: 1426-1439,

Jobst Nikolaus I: 1439-1488,

Eitel Friedrich II: 1488-1512,

Eitel Friedrich III: 1512-1525,

Karl I: 1525-1575.

W 1575 roku Hrabstwie Hohenzollern zostało podzielone na dwa Hrabstwach na: Hohenzollern-Hechingen i Hohenzollern-Sigmaringen.

Hrabiowie Hohenzollern-Haigerloch (1567-1630 i 1681-1767)

Hrabstwo Hohenzollern-Haigerloch zostało założone w 1567 roku.

Hrabiowie Hohenzollern-Haigerloch:

Christoph: 1575-1601,

Johann Christoph: 1601-1623,

Johann: 1601-1630.

W latach 1630-1681 hrabstwo było połączone z Margrabstwem Hohenzollern-Sigmaringen.

Francis Anthony: 1681-1702,

Ferdinand Anthony: 1702-1750,

Francis Christoph Anthony: 1750-1767.

Ze śmiercią Francis Christoph Anthony, hrabstwo Hohenzollern-Haigenloch w 1767 roku zostało wchłonięte do księstwa Hohenzollern-Sigmaringen.

Hrabiowie, późniejsi Książęta Hohenzollern-Hechingen (1576-1623-1850)

Hrabstwo Hohenzollern-Hechingen zostało założone w 1576 roku.

Hrabiowie i książęta Hohenzollern-Hechingen:

Eitel Friedrich IV: 1576-1605,

Johann Georg: 1605-1623 (książę Hohenzollern-Hechingen),

Eitel Friedrich V: 1623-1661 (hrabia Hohenzollern-Hechingen),

Philipp Christoph Friedrich: 1661-1671,

Friedrich Wilhelm: 1671-1735,

Friedrich Ludwig: 1735-1750,

Josef Friedrich Wilhelm: 1750-1798,

Hermann: 1798-1810,

Friedrich: 1810-1838,

Konstantin: 1838-1850.

W 1850 roku księstwo zostało sprzedane do gałęzi Frankońskiej Hohenzollernów i zostało wcielone do królestwa Prus.

Hrabiowie, późniejsi Książęta Hohenzollern - Sigmaringen (1576-1623-1849)

Hrabstwo Hohenzollern-Sigmaringen zostało założone w 1576 roku.

Hrabiowie Hohenzollern-Sigmaringen:

Karol II: 1576-1606,

Johann: 1606-1623 (Książę Hohenzollern-Sigmaringen),

Johann: 1623-1638 (hrabia Hohenzollern-Sigmaringen),

Meinrad I: 1638-1681,

Maximilian: 1681-1689,

Meinrad II: 1689-1715,

Joseph Franz Ernst: 1715-1769,

Karl Friedrich: 1769-1785,

Anton Aloys: 1785-1831,

Karl: 1831-1848,

Karl Anton: 1848-1849.

W 1850 roku księstwo zostało sprzedane do gałęzi Frankońskiej Hohnzollernów i zostało wcielone do królestwa Prus. Od tego czasu rozpoczęto używać tytułów Książę i Księżna von Hohenzollern-Sigmaringen do dzisiaj.

Królowie Rumunii (1866-1947)

Księstwo Rumunii zostało założone w 1862 roku, gdy otomański wasal Hospodarstwo Wołochów i Mołdawian została połączona w 1859 roku pod rządami Johnem Alexandera Cuza jako Księcia Rumunii, który w 1866 roku został usunięty przez rumuński parlament. Na tron rumuński, powołano niemieckiego księcia Hohenzollern-Sigmaringen, Karola, z tytułem Księcia Rumunii.

W 1881 roku w Rumunii zostało proklamowane Królestwo.

Królowie Rumunii:

Dynastia książąt i królów Rumunii panująca w latach 1866-1947. Zapoczątkowana została przez Karola I, sy­na Karola Antoniego, księcia Hohenzollern-Sigmaringen. W kwietniu 1866 roku wybrany on został księciem Rumunii, państwa powstałego w 1861 roku w wyniku zjednoczenia Mołdawii i Wołoszczyzny. Wielkim suk­cesem jego rządów było doprowadzenie do pełnego uznania Rumunii na arenie międzynarodowej i uzy­skania przez to państwo całkowitej niepodległości w 1877 roku potwierdzonej oficjalnie w 1878 roku w rosyjsko-tureckim układzie pokojowym w San Sterano, a następnie na Kongresie Berlińskim. Miarą sukcesu była koronacja Karola I na króla 22 maja 1881 roku. Jednak zarówno uzyskanie niepodległości, jak i liczne reformy prowadzące do unowocześnienia kraju były przede wszystkim rezultatem działań świadomej swych celów inteligencji rumuńskiej. Niewątpliwą zasługą Karola I była natomiast stabilizacja polityczna kraju, mimo zmieniających się często rządów. Na arenie między­narodowej dość wyraźny był jednak rozdźwięk mię­dzy osobistymi sympatiami króla do mocarstw central­nych (tajne układy z Austro-Węgrami i Niemcami) a wyraźnymi sympatiami profrancuskimi społeczeń­stwa i większości polityków rumuńskich. Znacznie bliższy Rumunom w swych poglądach był bratanek i następca Karola I, Ferdynand I (panował w latach 1914-1927), główny autor sukcesów rumuńskich w drugiej wojnie bałkań­skiej w 1913 roku (zdobycie na Bułgarii południowej Dobru­dży). W 1916 roku przystąpił do I wojny światowej po stronie Ententy, zapewniając swojemu krajowi uzyska­nie Bukowiny, Siedmiogrodu i Banatu w przypadku zwycięstwa koalicji. Umiejętne wykorzystanie sytuacji w 1918 i 1919 roku (m.in. atak na komunistyczne Węgry Beli Kuna) umożliwiło Ferdynandowi I, mimo militar­nej klęski w wojnie, utworzenie wielkiej Rumunii (przyłączenie Bukowiny, Siedmiogrodu, Banatu i Bes-arabii). Ferdynand dbał o autorytet monarszy. W 1925 roku odsunął od tronu swego starszego syna Karola ze względu na jego liczne skandale obyczajowe i miano­wał swym następcą jego czteroletniego syna Michała, który dwa lata później objął tron. Jednak w 1930 roku zo­stał on odsunięty przez ojca, Karola II (panował w latach 1930-1940). Mo­narcha ten dążył do utrzymania w kraju rządów libe­ralnych i osłabienia wpływów narodowo-socjalistycznej "Żelaznej Gwardii", czemu miało służyć wprowadzenie w 1938 roku dyktatury królewskiej. Opierając swą polity­kę na sojuszu z Jugosławią, Czechosłowacją i Polską oraz gwarancji francuskiej, po aneksji Czechosłowacji przez Niemcy i klęsce wrześniowej Polski znalazł się w trudnej sytuacji. Próbował bronić się przed naciskiem Niemiec, ogłaszając niezaangażowa nie, udzielił jednak azylu uchodzącym wojskom polskim, zwłaszcza po ataku ZSRR. Po klęsce Francji Rumunia znalazła się praktycznie bezbronna, co wykorzystał rząd radzieckich, żądając oddania Besarabii i północnej Bukowiny (ultimatum 26 czerwca 1940 roku), a w ślad za tym zajmując te terytoria. Pod naciskiem Niemiec Rumunia została zmuszona do oddania Węgrom północnego Siedmiogrodu (dyktat wiedeński 30 sierpnia 1940 roku). Stało się to pretekstem do zmuszania Karola II do abdykacji i ponownego wprowadzenia na tron jego syna Michała I, co nie zapobiegło kolejnej stracie terytorialnej - aneksji Dobrudży przez Bułgarię. Sprawujący faktyczne rządy profaszystowski generał Ion Antonescu podjął w 1941 roku u boku Niemiec atak na ZSRR, odzyskując stracone na jego rzecz terytoria i zajmując część Ukrainy na lewym brzegu Dniestru. Wobec klęski Niemiec, aktywne włączenie się Michała I do polityki, aresztowanie Antonescu i czynne przystąpienie do antyhitlerowskiego sojuszu (23 sierpnia 1944 roku) było próbą ratowania kraju, która choć nie wpłynęła w sposób istotny na sytuację polityczną Rumunii po wojnie, to jednak umożliwiła jej odzyskanie północnego Siedmiogrodu. Po zakończeniu działań wojennych Michał I próbował bezskutecznie bronić demokratycznego systemu rządów w kraju, zmuszony jednak został w 1947 roku do opuszczenia Rumunii.

1866-1881-1914: Charles I (Książę Rumunii),

1914-1927: Ferdinand,

1927-1930: Michael I,

1930-1940: Charles II,

1940-1947: Michael I.

W 1947 roku Królestwo Rumunii został obalony i proklamowano Republikę Rumunii.

Następstwo (1947 do dzisiaj):

Michale I - zachował tytuł króla Rumunii. Obecnie, tytuł nie jest uznany przez Republikę Rumunii.

Linia następstwa do rumuńskiego tronu:

Dom Hohenzollern-Sigmaringen nigdy nie zrzekł się z tytułu książęcego panującego w Sigmaringen albo królewskiego tronu w Rumunii. Ostatni panujący król Rumunów, Michaela I, nie ma męskiego potomka, a po jego śmierci wszystkie tytuły przejdzie na głowę Domu Hohenzollern-Sigmaringen.

Dom Hohenzollern-Sigmaringen:

1849-1885: Karl Anton Prince of Hohenzollern,

1885-1905: Leopold Prince of Hohenzollern,

1905-1927: Wilhelm Prince of Hohenzollern,

1927-1965: Friedrich Prince of Hohenzollern,

1965 - do dzisiaj: Wilhelm Friedrich Prince von Hohenzollern-Sigmaringen.

Legalni spadkobiercy: Friedrich Karl, dziedziczny Książę Hohenzollern.

Głowa rodziny jest tytułowana: Jego Książę Wysokość Książę Hohenzollern.

Linie naturalne i morganatyczne:

Ze związków morganatycznych wywodzą się:

baronowie von Kotzau: potomkowie Jerzego Albrechta von Bayreuth (1666-1703) i Reginy Lutz (1678-1755). Linia wygasła na Fryderyku von Kotzau w 1976 roku.

hrabiowie von Ingenheim: potomkowie Gustawa Adolfa (1789-1855), syna króla Fryderyka Wilhelma II i Julii von Voss.

hrabiowie von Brandenburg: potomkowie króla Fryderyka Wilhelma II i hrabianki Juliany von Dönhoff (1768-1837). Ich syn Fryderyk Wilhelm von Brandenburg był premierem Prus. Rodzina wygasła w drugim pokoleniu wraz ze śmiercią hrabiego Gustawa w 1909 roku.

hrabiowie von Hohenau: potomkowie księcia Albrechta Pruskiego, syna króla Fryderyka Wilhelma III i Luizy Meklemburskiej (1809-1872) i Rozalii von Rauch. Albrecht był uprzednio mężem holenderskiej księżniczki Marianny Orańskiej z którą się rozwiódł aby móc ożenić się z Rozalią. Rodzina hrabiów von Hohenau wygasła w 1957 roku.

hrabiowie von Rothenburg: potomkowie ks. Fryderyka Wilhelma von Hohenzollern-Hechingen (1801-1969 - ostatni książę Hechingen) i baronówny Amelii Schenk von Geyern (1832-1897).

Potomkami naturalnych dzieci Hohenzollernów są:

baronowie von Falkenhausen: potomkowie Fryderyka Karola (1734-1796) i Fryderyka Ferdynanda (1748-1811), nieślubnych synów margrabiego Karola Wilhelma Fryderyka von Ansbach (1712-1757) ze związku z Elżbietą Wünsch (1710-1757).


Żródła:

Hohenzollernowie "w Wikipedii" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk


"Słownik dynastii Europy" - pod redakcją Józefa Dobosza i Macieja Serwańskiego


Hohenzollernowie w "Leksykon rodów" - autor: Arkadiusz Kuzio-Podrucki

14-07-2022

23-08-2020

02-01-2020