Hohenlohe - niemiecki ród arystokratyczny wywodzący się z Frankonii. Najstarsze wzmianki o jego przedstawicielach pochodzą z czasów panowania dynastii Hohenstaufów w Niemczech (XII-XIII wiek). Duże znaczenie na dworze cesarza Fryderyka II (zmarł w 1250 roku), miało dwóch braci Konrad i Gotfryd von Hohenlohe. Ich potomkowie podzieli się na trzy linie, spośród których przetrwała do czasów nowożytnych tylko linia z Weikersheim.

W ciągu stuleci podzielił się w liczne linie. Mimo wielokrotnych podziałów w XIII i XV wieku oraz darowizn na rzecz zakonu krzyżackiego w 1219 roku ród mógł utworzyć prawie zamknięte terytorium.

Po śmierci Jerzego I Hohenlohe (urodzony w 1488 roku, zmał w 1551 roku) jego synowie w 1554 roku [bracia] Ludwik Kazimierz (zmarł w 1568 roku) i Eberhard (zmarł w 1570 roku), jako jedyni wówczas żyjący przedstawiciele rodu podzieli włości swych przodków. Pierwszy otrzymał dobra wokół Neuenstein, a drugi wokół Waldenburga. Obydwaj bracia stali się założycielami dwóch głównych, do dziś istniejących linii rodu, które w kolejnych stuleciach ulegały dalszym podziałom. Głową całego rodu (niem. Senior des Gesammthauses) jest odtąd zawsze najstarszy męski przedstawiciel rodu, niezależnie od primogenitury którejkolwiek z linii rodu:

Głowna linia Hohenlohe 1199-1266 podział na:

Hohenlohe-Weikersheim 1266-1551,

Hohenlohe-Uffenheim 1266-1412,

Hohenlohe-Brauneck 1209-1249, podział na:

Hohenlohe-Haltenbergstetten 1249-1381,

Hohenlohe-Brauneck 1249-1390,

Linia Hohenlohe-Neuenstein 1551-1568-1641 - potomkowie hrabiego Ludwika Kazimierza dzieli się na dalsze linie, z których część wymarła:

Hohenlohe-(Neuenstein)-Weikersheim 1568-1645,

Hohenlohe-Langenburg (und Kirchberg) 1586-1606,

Gräfen und Fürsten von Hohenlohe-Langenburg 1586-obecnie,

Herzog von Medinaceli - obecnie,

Hohenlohe-Weikersheim 1610-1684,

Hohenlohe (Neuenstein) Öhringen 1677-1805,

Hohenlohe-Ingelfingen 1699-1892,

Hohenlohe-Öhringen 1805-obecnie,

Hohenlohe-Oehringen und Herzöge von Ujest 1861-1918,

Hohenlohe-Kirchberg 1699-1861,

Hohenlohe-Waldenburg 1551-1615, podział na:

Hohenlohe-Pfedelbach 1600-1685, podział na:

Hohenlohe-Pfedelbach 1685-1728,

Hohenlohe-Bartenstein 1685-1728,

Hohenlohe-Waldenburg-Schillingsfürst 1635-1697, podział na:

Hohenlohe-Waldenburg-Bartenstein 1688-1844, podział na:

Hohenlohe-Jagstberg 1688-1844,

Hohenlohe-Bartenstein und Jagstberg 1844-obecnie

Gräfen und Fürsten zu Hohenlohe-Waldenburg-Schillingsfürst 1697-1807, podział na:

Hohenlohe-Waldenburg-Schillingsfürst (Linia in Württemberg) 1807-obecnie,

Hohenlohe-Schillingsfürst-Schillingsfürst (Linie in Bayern) 1807-obecnie,

Herzöge von Ratibor und Fürsten von Corvey zu Hohenlohe-Schillingsfürst 1818-obecnie,

Za najstarszego przedstawiciela rodu uznaje się Krafta zu Hohenlohe. Jego siedzibą miał być gród Hohlach koło Uffenheim.

Dwukrotnie przedstawiciele rodu sprawowali najwyższą władzę w zakonie krzyżackim: 1244-1249 - Heinrich III von Hohenlohe i 1297-1303 Gottfried von Hohenlohe. Kilku pośród nich zasiadało na stolicach biskupich w: Würzburgu (Gotfryd II biskup w latach 1197-98, Gotfryd III biskup w latach 1314-1322, Albrecht II biskup w latach 1345-1372); Bambergu (Fryderyk I biskup w latach 1343-1352); Passawy (Jerzy biskup w latach 1388-1423). Kilkukrotnie osiągali wysokie urzędy na dworze cesarskim - Kraf II (zmarł w 1344 roku) był marszałkiem cesarza Ludwika IV Wittelsbacha; Kraft IV był radca króla Wacława Luksemburga. Na dworze cesarza Zygmunta Luksemburga Albrecht I (zmarł w 1429 roku) był radcą, a biskup Jerzy (zmarł w 1423 roku) kanclerzem. W 1450 roku Kraft V (zmarł w 1472 roku) i Albrecht II (zmarł w 1490 roku) otrzymali dziedziczny tytuł hrabiów cesarstwa (niem. Reichsgraf).

W XVIII wieku uzyskał tytuł książąt cesarstwa (niem. Reichsfürst). W 1840 roku linia książąt zu Hohenlohe-Schillingsfürst uzyskała tytuł książąt Raciborza i Corvey (niem. Herzog von Ratibor, Fürst von Corvey). Książęta zu Hohenlohe-Öhringen w 1861 roku otrzymali tytuł książąt Ujazdu (niem. Herzog von Ujest).

Hohenlohe z Neunestein: potomkowie hrabiego Ludwika Kazimierza dzieli się na dalsze linie, z których część wymarła. W 1764 roku przedstawiciele czterech linii - z Öhringen, z Langenbrga, z Ingelfingen, z Kirchbergu - otrzymali dziedziczne tytuły książąt cesarstwa (niem. Reichsfürst). W 1805 roku po wygaśnięciu linii książąt z Öhringen jej tytuł oraz najważniejszą część ziem przejęła linia z Ingelfingen. W 1861 roku wygasła linia książąt z Kirchbergu, a jej dobra zostały podzielone między pozostałych książąt z linii z Neunenstein.

W drugiej połowie XVIII wieku poprzez dziedziczenie, właścicielami dóbr na Śląsku stali się książęta zu Hohenlohe-Ingelfingen (od 1805 roku zu Hohenlohe-Öhringen).

W 1861 roku książę Hugo I zu Hohenlohe-Öhringen ze Sławięcic otrzymał tytuł księcia Ujazdu (niem. Herzog von Ujest), dziedziczony na zasadzie primogenitury. W 1862 roku książę Adolf zu Hohenlohe-Ingelfingen z Koszęcina pełnił urząd premiera Królestwa Prus.

Z głównej linii rodu Hohenlohe z Neunenstein pochodzą także od 1911 roku książęta von Weikersheim. Linia ta wygasła w 1983 roku.

Hohenlohe z Waldenburga: potomkowie Eberharda z Waldenburga dzielili się na młodsze linie. Dwie pośród nich - z Bartenstein i Jagsbergu oraz z Waldenburga i Schilligsfürst - otrzymała w 1744 roku dziedziczny tytuł książąt cesarstwa (niem. Reichsfürst). W 1757 roku książę Filip Ernest zu Hohenlohe-Bartenstein ufundował Rodowy Order Feniksa. Kilku pośród przestawiclei tej linii było biskupami: Józef zu Hohenlohe-Bartenstein we Wrocławiu (w latach 1795-1817), Franciszek Karol zu Hohenlohe-Waldenburg-Schilligsfürst w Augsburgu (w latach 1816-1819). Aleksander zu Hohenlohe-Waldenburg-Schilligsfürst został biskupem tytularnym Sardiki. Książę Gustaw Adolf zu Hohenlohe-Schilligsfürst w 1866 roku został mianowany kardynałem.

Książę Wiktor I zu Hohenlohe-Schilligsfürst odziedziczył księstwa raciborskie na Górnym Śląsku oraz dobra Corvey w Westaflii. W 1840 roku otrzymał dziedziczny na zasadzie primogenitury tytuł księcia Raciborza (niem. Herzog von Ratibor). Jego młodszy brat książę Chlodwig zu Hohenlohe-Schilligsfürst był premierem Bawarii (w latach 1866-70), a później kanclerzem Cesarstwa Niemieckiego i premierem Prus (w latach 1895-1900). Ich bratanek książę Konrad zu Hohenlohe-Schilligsfürst w 1906 roku został na kilka miesięcy premierem Austrii.

W momencie otrzymania tytułu i uprawnień książąt cesarstwa (w 1744 roku i w 1764 roku) - zgodnie z postanowieniami pokoju westfalskiego z 1648 roku - stali się władcami faktycznie suwerennymi (ius territorii et superioritatis), z prawem prowadzenia własnej polityki zagranicznej. Jedynym ograniczeniem, był zakaz zwierania sojuszy przeciwko innym książętom cesarstwa. Status suwerenów książęta Hohenlohe stracili w czasach napoleońskich, po utworzeniu Związku Reńskiego i po przeprowadzeniu procesu integracji mniejszych terytoriów z większymi (tzw. mediatyzacja). Terytoria księstw Hohenlohe włączono do Królestw Bawarii lub Wirtembergii. Mimo utraty statusu władców suwerennych nadal uznawano ich za równych innym dynastiom panującym w Europie.

Liczni przedstawiciele obydwu głównych linii pełnili służbę w armiach Wirtembergii, Prus, Austrii, Francji, Hesji Wielkiej Brytanii oraz Rosji uzyskując wysokie szarże generałów, feldmarszałków, marszałków i admirałów. Wielu z nich zostało wyróżnionych najwyższymi orderami, np. austriackim Orderem Złotego Runa, pruskim Orderem Orła Czarnego, francuskim Orderem Św. Ducha, czy rosyjskim Orderem św. Andrzeja.


Żródła:

Hohenlohe w "Leksykon rodów" - autor: Arkadiusz Kuzio-Podrucki


Hohenlohe w "Wikipedia" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk


Hohenlohe (ród) w "Wikipedia"

07-01-2023

05-04-2022

29-11-2020