Adelajda del Vasto (Adelaide, Adelasia, Azalais) (urodzona w Savona, Genua, Włochy, około 1072 roku, zmarła 16 kwietnia 1135 roku) herb
Córka Manfreda I del Vasto, margrabiego d' Savona i Agnieszki de Vermandois, córki Hugona de Vermandois.
Hrabina Lokles i Salona od 1101 roku do 1118 roku, regentka Sycylii od 22 czerwca 1101 roku do po 12 czerwca 1112 roku.
W 1089 roku poślubiła Rogera I de Hauteville (urodzony w Cotentin, Normandia, Francja, w 1031 roku, zmarł w Mileto, Kalabria, 22 czerwiec 1101 roku), wodza Normanów, hrabiego Sycylii. We wrześniu 1113 roku (rozwiedziona w 1117 roku) poślubiła Baldwina (Baudoina) I de Boulogne-sur-Mer (urodzony w 1061 roku, zmarł w Al-Arish, 2 kwietnia 1118 roku), hrabiego Edessy, króla Jerozolimy.
Pochodziła z młodszej linii rodu Aleramici, ich przodkiem był Aleramo de Montferrat, i markizowie Montferratu. Bracia Adelajdy założyli młodsze gałęzie rodu del Vasto - markizów Saluzzo, Busca, Lancia, Ceva i Savona.
Po śmierci męża króla Rogera I (zmarł w 1101 roku) Adelajda objęła samodzielne rządy w Sycylii jako regentka w imieniu małoletnich synów. Rządy sprawowała bardzo dobrze. Swoje rządy sprawowała w Salonie do 1112 roku, po czym przekazała je synowi Rogerowi II.
Z hrabią Rogerem miała troje dzieci:
Szymona (urodzony około 1093 roku, zmarł 28 listopada 1105 roku), hrabia Sycylii, zmarł bezpotomnie,
Rogera II (urodzony 22 grudnia 1095 rokiem, zmarł 26 lutego 1154 roku), hrabiego, potem króla Sycylii, po nim potomstwo,
Maksymillię, żonę Hildebranda VI Aldobrandeschi (zmarł w 1137 roku).
W październiku 1097 roku zmarła druga żona król Jerozolimy Balwdina I. Po roku wdowieństwa, w 1098 roku król Baldwin ożenił się ponownie, z Armenką nazywaną Ardą przez niektóre źródła. Ślub z Ardą miał przypieczętować sojusz Armenii z Edessą, której hrabią był wtedy Baldwin. Około 1108 roku Baldwin oddalił żonę zmuszając ją do wstąpienia do zakonu.
Łaciński patriarcha Jerozolimy Arnulf de Chocques, zaproponował na trzecią żonę Baldwina Adelajdę, ponieważ jej syna Roger był już na tyle dorosły, aby samodzielnie rządzić Sycylią. Baldwin wysłał ambasadorów i szybko zgodził się na wszystkie warunki Adelajdy. Adelajda chciała, aby jej ewentualny syn z Baldwinem odziedziczył Jerozolimę, ale jeśli nie będą mieli syna Jerozolima przypadnie Rogerowi II.
W posagu Adelajda wniosła Baldwinowi niesamowite bogactwa, którym ten bardzo potrzebował, oraz również muzułmańskich łuczników i tysiąc sycylijskich żołnierzy. Adelajda była już w średnim wieku i nie urodziła następcy tronu Jerozolimy. Małżeństwo to jednak nie było szczęśliwe i doszło do jego anulowania.
Baldwina oskarżono o bigamię, ponieważ Arda wciąż żyła, patriarchę Arnulfa usunięto ze stanowiska. W 1116 roku papież Paschalis II zgodził się przywrócić Arnulfa, jeśli doprowadzi on do anulowania małżeństwa Baldwina i Adelajdy. Baldwin zgodził się po tym jak zachorował, był pewien, że jeśli odrzuci grzech bigamii, to odzyska siły. W 1117 roku w Akce anulował swoje małżeństwo, a Adelajda wróciła z powrotem na Sycylię.
Zmarła 16 kwietnia 1118 i została pochowana w w kościele Św. Salvatorew w Patti we Włoszech. Roger II był oburzony potraktowaniem swojej matki i nigdy o tym nie zapomniał. Prawie 30 lat później Roger wciąż pamiętając odmówił przyłączenia się do II krucjaty.
Żródła:
Adelajda del Vasto "w Wikipedii"
Adelaida del Vasto w "Medievan Lands" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk