Ferdynand I "Sprawiedliwy" Trastámara (Robertyng-Bourgogne-de Mâcon-d'Aragona) z Antequery (urodzony w Medina del Campo, 27 listopada 1380 roku, zmarł w Igualada, 22 kwietnia 1416 roku) herb
Syn Jana I Trastámara (Robertyng-Bourgogne-de Mâcon-d'Aragona), króla Kastylii, Leonu i Eleonory z Urgel (Cerdagne [Cerdana]) Aragońskiej, córki Piotra IV "Ceremonialnego" z Urgel (Cerdagne [Cerdana]), króla Aragonii.
Książę di Penafiel i senior Lara od 1390 roku, III hrabia d'Alburquerque, senior Haro i Ledesma od 1393 roku. Regent Kastylii od 1406 roku do 1412 roku w imieniu Joanny II. XXX hrabia de Ampurias od 1412 roku do 22 kwietnia 1416 roku. Król Aragonii, Walencji, Sycylii, Sardynii, Majorki i nominalny król Korsyki, nominalny książę Athens i Neopatrii, hrabia Barcelony, Rossiglione, Cerdagna, Ribagorza, Osona, Besalů i Pallars od 24 czerwca 1412 roku do 2 kwietnia 1416 roku (koronowany 15 stycznia 1414 roku).
W 1393 roku poślubił Eleonorę Urrakę de Ivrea Kastylijską (urodzona w 1374 roku, zmarła w Medina del Campo, 16 grudniu 1435 roku) hrabinę d'Albuquerque, córkę Sancha Kastylijskiego, hrabiego d'Albuquerque, seniora Haro i Beatriz Robertyng-Capet-Bourgogne Portugalskiej, córki Piotra I Robertyng-Capet-Bourgogne, króla Portugalii.
Ze względu na kalectwo starszego brata Henryka III "Chorowitego" - króla Kastylii, Ferdynand stawał w polu przeciwko Maurom z Granady. Po śmierci Henryka w 1406 roku ustanowiono regencję na rzecz jego niepełnoletniego syna Jana II. Podzielono ja między wdowę po Henryku, królową Katarzynę Lancaster i Ferdynandem, który wprowadził do rady królewskiej swoich synów. W 1410 roku Ferdynand zdobył należącą do Granady fortecę Antequera, co zapewniło mu wybór na tron Aragonii po bezdzietnej śmierci wuja Ferdynanda - króla Aragonii i Sycylii, Marcina I "Ludzkiego" w 1412 roku. Wyboru dokonano na mocy tzw. kompromisu z Caspe w 1412 roku, choć Katalończycy popierali rywala Ferdynanda. Elekcję zawdzięczał Ferdynand po części aragońskiemu antypapieżowi Benedyktowi XIII i staraniom św. Wincentego Ferrer. Po wyborze Ferdynand nie udzielił poparcia Benedyktowi.
Po bezpotomnej śmierci Marcina I zmarłego w 1410 roku, nie pozostawiając żadnego przepisu dotyczącego jego następcy, wybuchła zażarta walka pomiędzy kandydatami do korony. Najbliższy w linii męskiej był Jakub hrabia d'Urgell, a tym samym prawowitym spadkobiercą . Jednak szlachta i magnaci Królestwa widzieli na tronie innego kandydata do tronu - Ferdynanda Antequera, syna królowej Kastylii Eleanory, córka króla Piotra IV, żony Jana I króla Kastylii. Pozostały kandydat w linii męskiej był to potomek młodszego syna króla Jakuba II, Piotra hrabiego Ribagorza (zmarłego w 1387 roku).
Walki o tron trwały przez dwa lata. Ostatecznie uzgodniono, że kwestia ta powinna zostać rozstrzygnięta przez komisję dziewięciu członków, po trzch z każdego królestwa: Aragonii, Katalonii i Walencji. Członkowie mieli rozpatrzyć roszczenia każdego z rywali i wydać wyrok zwykłą większością głosów, który z kandydatów powinien przejąć tron. Podczas gdy Komisja rozważa swój werdykt, wojska dowodzone przez Kastylii Ferdynanda Antequera spotkał się z wojskami hrabiego d'Urgell i pokonał go w bitwie pod Murviedro.
24 czerwca 1412 roku Komisja zdecydowała, że Ferdynand Antequera powinien przejąć Koronę Aragonii. Sześciu członków głosowało za Ferdynandem, jeden członek Komsji wstrzymał się od głosu, uzasadniając, że nie miał kwalifikacji, ani doświadczenia, aby zdecydować, na tak trudne pytanie, a dwóch pozostałych sędziów głosowało za dziedziczeniem tronu w linii męskiej: głosowali za Jakubem II, hrabią d'Urgell i za księciem Alfonsem z Gandii, wnukami Piotra hrabiego Ribagorza.
Komisją działająca w mieście Caspe zostałą nazwana "Kompromisem z Caspe". Decyzja Komisji nie został dobrze przyjęty przez odrzuconych kandydatów - hrabiego Urgell, który mimo wszystko wyrok przyjął, ale później zbuntował się przeciwko niemu. Wytoczył wojska i został pobity w bitwie, w toku której dostał się do niewoli. Więziony do końca swojego życia. Zmarł bez spadkobiercy w 1433 roku.
Zgodność z prawem decyzji z Caspe pozostaje bardzo wątpliwe i sporne w Aragonii do dnia dzisiejszego. Należy pamiętać, że w średniowieczu nie było prawa do regulacji ustawy sukcesji do tronu Aragonii. Było w zwyczaju wyznaczenie następcy tronu przez żyjącego króla zgodnie z królewską wolą. Poza tym było przyjęte i praktykowane, że koronę należy przekazać najbliższemu mężczyźnie w linii męskiej.
Inny kandydat do tronu aragońskiego, w osobie hrabiego Jakuba II d'Urgell, który wszczął bunt przeciwko Ferdynandowi, który pokonał hrabiego a jego hrabnstwo wcielił do Korony w 1413 roku.
Wyruszając do Aragonii, zachował kontrolę nad pograniczem Granady i zadbał o pozycję synów w królestwie Kastylii. Jego wstąpienie na tron zakończyło długotrwałą dominację polityczną Katalonii w państwie aragońskim, które jego bratanek Jan II wprowadził do domeny kastylijskiej. Kroki, jakie Ferdynand poczynił na rzecz swoich synów w Kastylii (gdzie nazywano ich infantami aragońskimi) były kolejnym wyróżnikiem panowania Jana II Kastylijskiego.
19 lutego 1416 roku Ferdynand utworzył tytuł księcia de Girona dla nastepców tronu - książąt Korony.
W 1416 roku nieuznał antypapieża Benedykta XIII za prawowitego papieża, przyczyniając się tym samym do zakończenia Schizmy Zachodniej, która dzieliła Kościół Zachodni od prawie 40 lat.
Został pochowany w panteonie aragońskich królów w klasztorze Poblet, w okazałym grobowcu wykonanego za zlecenie jego syna przez Alfonsa do Pere Oller w 1417 roku.
Żródła:
Ferdynand I Sprawiedliwy "w Wikipedii"