Fryderyk II Guilhemid-Sunifred z Urgel (urodzony w 1272 roku, zmarł w Panterno, Katania 25 czerwca 1337 roku) herb
Najmłodszy syn Piotra III Guilhemid-Sunifred z Urgel króla Aragonii, Sycylii i Konstancji II "Błogosławionej" Hohenstaufen, córki Manfreda Hohenstaufena króla Sycylii.
Król Sycylii od 1296 roku do 25 lipca 1337 roku jako Fryderyk II. Książę Trynakrii od 1302 roku do 25 lipca 1337 roku jako Fryderyka III.
W Messina 27 maja 1303 roku poślubił Eleonorę Robertyng-Capet-d'Anjou (urodzona w Campanii w Neapolu, w sierpniu 1289 roku, zmarła w klasztorze św. Mikołaja d'Arena, 9 sierpnia 1341 roku), córkę Karola II Robertyng-Capet-d'Anjou, króla Neapolu, Sycylii i Marii Arpad, córki Stefana V Arpad, króla Węgier.
W roku 1282 ojciec Fryderyka, król Aragonii Piotr III wspomógł powstanie ludności sycylijskiej przeciwko francuskim Andegawenom, poprzez tzw. nieszpory sycylijskie i powołując się na dziedzictwo swej żony Konstancji i objął władzę na wyspie. Po śmierci Piotra III w 1285 roku doszło do podziału jego władztwa (tzw. Kraje Korony Aragonii): starszy syn Alfons III objął rządy w Aragonii wraz z królestwem Walencji i hrabstwem Barcelony, a młodszy syn Jakub przejął (jako król Jakub I) królestwo Sycylii.
Z utratą Sycylii nie pogodzili się Andegawenowie, którzy nadal władali południową częścią półwyspu Apenińskiego wraz Neapolem. Karol I Andegaweński przy poparciu papiestwa i Francji próbował odebrać Sycylię Jakubowi Aragońskiemu, który w 1291 roku został również królem Aragonii. Wieloletnie walki zostały przerwana podpisaniem w 1295 roku traktatu w Anagni. Według jego postanowień Jakub min. miał się zrzec swych praw do Sycylii i przekazać wyspę papieżowi wraz ze wszystkimi zdobyczami na kontynencie, ziemie te miał objąć z nadania papieża syn Karola I - Karol II Andegaweński zwany Kulawym, nadto król Jakub II zyskał dla siebie, swoich krewnych i wszystkich swych poddanych (w tym Sycylijczyków) odwołanie wszelkich kar kościelnych nałożonych nań od czasów nieszporów sycylijskich.
W tym czasie Fryderyk był namiestnikiem Sycylii z ramienia króla Aragonii i zdążył zdobyć wielu zwolenników wśród mieszkańców wyspy. By osłodzić mu utratę Sycylii, król Francji Filip IV "Piękny", jeden z sygnatariuszy traktatu z Anagni, zaproponował Fryderykowi rękę Katarzyny de Courtenay dziedziczki tytułu łacińskich cesarzy Konstantynopola (Bizancjum), pochodzącej z bocznej linii francuskich Kapetyngów.
Sycylia miała wrócić pod twarde panowanie Andegawenów, ale było to nie do przyjęcia dla mieszkańców wyspy, zwłaszcza możnych, którzy obawiali się utraty majątków, co było powszechnym zwyczajem za czasów panowania znienawidzonych Francuzów. Dlatego Sycylijczycy postanowili wybrać na swego władcę Fryderyka, za czym opowiadała się także jego matka. Fryderyk wahając się uzależnił swą odpowiedź od decyzji Katarzyny de Courtenay, która odmówiła poślubienia infanta. W tej sytuacji Fryderyk 12 czerwca 1296 roku został koronowany na króla Sycylii. Na wyspie rozpoczęły się walki z wojskami Karola II "Kulawego", przeciw Fryderykowi stanął także jego brat Jakub, który został zmuszony do tego postanowieniami traktatu z Anagni. Do 1298 roku Andegawenom udało się usunąć wojska Fryderyka z kalabryjskiej części półwyspu, jednak nie potrafili podbić samej Sycylii, mimo, że flotą andegaweńską dowodził świetny żeglarz, admirał Roger z Laurii. Kłopoty Andegawenów sprawiły, że we Włoszech znowu znów mocni poczuli się gibelini, a w sukurs Fryderykowi przyszła republika Genui, przysyłając flotę pod dowództwem admirała Konrada Dorii, który jednak szybko wycofał się z walki pokonany przez Rogera z Laurii.
O ile Fryderykowi dopisywało szczęście na lądzie, to na morzu zupełnie go zabrakło. W 1299 roku Fryderyk został zwycięzony w bitwie morskiej pod Capo d`Orlando i dostał się do niewoli, z której szczęśliwie szybko udało mu się zbiec, kolejna bitwa morska pod Ponza w 1300 roku również skończyła się porażką Fryderyka. Jakkolwiek Andegaenowie osiągnęli przewagę na morzu i udało im się zająć kilka nabrzeżnych miejscowości, to jednak mimo pomocy posiłków francuskich przybyłych pod wodzą królewskiego brata Karola de Valois, nie potrafili zdobyć Sycylii.
Brak funduszy i zmęczenie walkami, a także powrót Karola de Valois do Francji, doprowadziły pod naciskiem papieża do rozmów pokojowych zakończonych podpisaniem 31 sierpnia 1302 roku, między Fryderykiem II a Karolem II Andegawenem traktatu w Caltabellotcie. Traktat usankcjonował władzę Fryderyka II na wyspie, przyznając mu kompromisowy tytuł "króla Trinacrii", jak zwano Sycylię od jej trójgraniastego kształtu. Władza Fryderyka miała być dożywotnia, a nie dziedziczna, Aragończycy zgodzili się potwierdzić prawa Andegawenów do kontynentalnej części królestwa, dalej formalnie zwanym Królestwem Sycylii, przy czym po śmierci Fryderyka II wyspiarskie królestwo miało powrócić pod berło Andegawenów. Według postanowień traktatu Fryderyk miał poślubić Eleonorę córkę Karola II Andegawena, a ich potomkowie mieli zyskać prawa do Królestwa Cypru bądź Królestwa Sardynii. Ślub Fryderyka i Eleonory miał miejsce 17 maja 1303 roku w Messynie. Andegawenowie zaangażowani w walkę o tron węgierski po Arpadach musieli pogodzić się z utratą Sycylii.
Podpisanie pokoju odebrało zajęcie i źródło utrzymania wielkiej liczbie katalońskich, aragońskich, włoskich i francuskich najemników. Chcąc pozbyć się kłopotliwych, nieopłaconych żołdaków, Fryderyk zorganizował tzw. Kompanię Katalońską i jesienią 1303 roku ponad sześć tysięcy najemników z Rogerem de Flor na czele wyruszyło do Bizancjum, gdzie najęli się na służbę cesarza Andronika II Paleologa, by szukać szczęścia i zysku we wschodnich rejonach Morza Śródziemnego. Na początku drugiego dziesięciolecia XIV wieku najemnicy opanowali tereny Księstwa Aten i Księstwa Neopatrii, po czym uznali za swego suzerena Fryderyka Sycylijskiego, który nadał swemu synowi Manfredowi (urodzony w 1306 roku) tytuł księcia Aten i Neopatrii. Od tej pory oba księstwa były podporządkowane władcy Sycylii, wchodząc w skład tzw. Korony Aragonii. Mimo, że Fryderyk swego czasu nie przejął praw do tytułu (łacińskiego) cesarza Bizancjum, to jednak, będąc władcą księstwa Aten, prowadził aktywną politykę we wschodnim basenie Morza Śródziemnego, wydając swą córkę Konstancję kolejno za trzech władców łacińskich królestw, powstałych w wyniku wypraw krzyżowych.
W 1312 roku Fryderyk znalazł sojusznika w postaci cesarza Henryka VII, wroga Andegawenów i otrzymał od cesarza tytuł admirała Rzeszy. Następca Karola II "Kulawego", jego syn Robert I "Mądry" (panował w latach 1309-1343) postanowił rozbić ten sojusz i w 1314 roku podjął próbę zdobycia Sycylii, lecz został szybko pokonany i musiał wrócić do Neapolu, a Sycylijczykom udało się zdobyć część Kalabrii. Fryderyk Sycylijski uznał, że Robert Mądry poprzez swój atak złamał postanowienia traktatu z Caltabellotta i 9 sierpnia 1314 roku ponownie przyjął tytuł króla Sycylii. Robert "Mądry" nie uznał rzecz jasna tytułu Fryderyka, gdyż sam nosił tytuł króla Sycylii i wnet wojna wybuchła na nowo. Andegaweńczyk ponownie wyprawił się na wyspę, spustoszył jej wybrzeża, ale Fryderyk mając poparcie swego brata, króla Aragonii Jakuba II, nie wyrzekł się tytułu królewskiego. Walki z Robertem "Mądrym", którego popierali władcy Francji i awinioński papież, trwały z krótkimi przerwami przez następne dziesięciolecie. Chcąc umocnić pozycję swego rodu w 1321 roku Fryderyk mianował swego syna Piotra współwładcą Sycylii i uznał prawa królów Aragonii do dziedziczenia tronu sycyliskiego na wypadek wygaśnięcia jego rodu. Decyzja Fryderyka oburzyła sojusznika Andegawenów papieża Jana XXII, który uważając królestwo Sycylii za swoje lenno, ekskomunikował Fryderyka. W odpowiedzi Fryderyk, po śmierci cesarza Henryka VII, związał się sojuszem z kolejnym królem Niemiec, Ludwikiem IV Bawarskim, który planował wyprawę do Włoch chcąc uzyskać w Rzymie koronę cesarską, czemu zamierzał przeszkodzić Robert "Mądry". By wzmocnić nowy sojusz Fryderyk wydał swe dwie córki Elżbietę i Małgorzatę za książąt niemieckich z dynastii Wittelsbachów, z której pochodził Ludwik IV. W 1334 roku papież Jan XXII zdjął ekskomunikę z Fryderyka II.
Fryderyk II zmarł 25 czerwca 1337 roku, został pochowany w Catanii. Do końca swego życia Fryderyk zdołał utrzymać władzę na Sycylii, zapewniając sukcesję swoim potomkom, jednak jego syn i następca Piotr II musiał znów walczyć z Andegawenami, którzy z pomocą papiestwa uporczywie dążyli do zdobycia Sycylii.
Fryderyk Sycylijski był jednym z niewielu średniowiecznych władców, którzy w dokumentach, korespondencji, dyplomacji używali oficjalnie numeru porządkowego obok swego imienia. Z tymże używał numeru innego, niż wynikałoby to z dziejów królestwa Sycylii - to znaczy trzeciego (III) zamiast drugiego (II). Miało to swoje uzasadnioną wg Fryderyka przyczynę: poprzedni władca wyspy o tym imieniu, cesarz rzymski i król niemiecki Fryderyk II Hohenstauf (Fryderyk I na Sycylii) (zmarł w 1250 roku) powszechnie znany w świecie chrześcijańskim i poza nim, używał liczebnika porządkowego secundus, dlatego Fryderyk nie chciał być mylony z cesarzem i uznał, że bardziej wypada mu tytułować się Fridericus tertius. W oczach jego sycylijskich poddanych było to zupełnie naturalne i zrozumiałe, bo miano Fryderyka II przywodziło powszechnie na myśl jedynie osławionego cesarza. Dlatego Fryderyk Sycylijski bywa w historiografii nazywany nieraz Fryderykiem III i z tej przyczyny mylony niekiedy ze swoim wnukiem - Fryderykiem III zwanym "Prostym", panującym na Sycylii w latach 1342-1377.
W 1303 roku Fryderyk II poślubił Eleanorę Anjou, z którą miał liczne potomstwo: w tym pięć synów i cztery córki. Ponadto Fryderyk II miał legitymowane potomstwo z Sibill Sormella:
Alfonso Fadrique de Aragon (zmarł między 1335 a 1339 roku), hrabia Malta i Gozzo, senior Salona i niektórych terytoriów w Grecji; jego potomkowie przyjęli nazwisko "Fadrique" (de Aragon).
Sancho de Aragon (zmarł w 1334 roku), baron de Militello, po nim potomstwo,
Orlando de Aragon (urodzony w 1296 roku, zmarł w 1361 roku), baron di Avola, po nim potomstwo,
Isabel de Aragon (zmarła w 1341 roku), żona: Ponce Maugalin (zmarł w 1322 roku), hrabia de Ampurias; żona: Ramon de Peralta, hrabia di Caltabellota,
Leonor de Aragon, żona: Juan de Chiarmonte, hrabia de Modica.
Żródła:
Fryderyk II w "Wikipedii"
22-03-2022