Henryk (VII) Hohenstaufen (urodzony na Sycylii, w 1211 roku, zmarł w Martirano w Kalabrii, 12 lutego 1242 roku) herb
Syn Fryderyka II Rogera Hohenstaufena cesarza rzymskiego, króla niemieckiego, Sycylii i Konstancji z Urgel-Cerdagne (Cerdana) d'Aragona, córki Alfonsa II Romana z Urgel-Cerdagne (Cerdana), króla Aragonii, hrabiego Barcelony, Cerdagny i Roussillon, Prowansji.
Król Niemiec jako Henryk VII od 20 kwietnia 1220 roku do 1235 roku (usinięty), koregent Neapolu jako Henryk II od 1212 roku do 1217 roku, książe Szwabii jako Henryk II od 1216 roku do 1235 roku, rektorem Burgundii od 1219 roku do 12 lutego 1242 roku, król Sycylii jako Henryk (II) od 1212 roku do 12 lutego 1242 roku.
W Nürnberg, 29 listopada 1225 roku poślubił Małgorzatę Luitpolding-Babenberg (urodzona w 1204 lub 1205 roku, zmarła w Burg Krummau, 29 października 1266 roku), córkę Leopolda VI Luitpolding-Babenberga, księcia Austri, Styrii i Teodory Angelos, córki księcia Jana Angelosa bizantyjskiego.
Królem Sycylii został w roku swoich urodzin, kiedy to jego ojciec Fryderyk II jako król Sycylii wyruszył po koronę niemiecką. Dla papieża Innocentego III, miała to być gwarancja, iż przyszły cesarz nie będzie chciał zjednoczyć obu tych królestw. Regentką na tronie w Palermo została matka Henryka - Konstancja Hauteville.
W 1212 roku przed wyruszeniem Fryderyka II do Niemiec został koronowany na króla Sycylii. Sprowadzony do Niemiec, jako siedmioletni chłopiec, otrzymał od ojca w 1217 roku władzę w Księstwie Szwabii i w 1218 roku w Burgundii, a w 1220 roku został pod naciskiem ojca wybrany na króla Niemiec, przez co został włączony w poczet władców Rzeszy.
W okresie jego małoletniości władzę sprawowała rada regencyjna kierowana przez arcybiskupa kolońskiego Engelberta, a następnie przez księcia Ludwika I Bawarskiego. Po przejściu Ludwika Bawarskiego do opozycji objął samodzielne rządy w 1228 roku, prowadził niezależną politykę wewnętrzną, wspomagany przez miasta niemieckie, bez powodzenia dążył do wzmocnienia władzy królewskiej kosztem przywilejów feudałów.
Wbrew woli papieża Fryderyk II postanowił jednak włączyć syna w swoje imperialne plany, mające na celu zjednoczenie Włoch i Niemiec. Kolejnym krokiem było koronowanie go na Króla Niemiec. Za liczne ustępstw Książęta Rzeszy przystali na tę propozycję Fryderyka II. Elekcja odbyła się 20 kwietnia 1220 roku. Poprzez tą koronację zamierzano doprowadzić do unii Sycylii z cesarstwem, które to korony miał przejąć Henryk po śmierci ojca.
Na początku relacje syna z ojcem układały się bardzo dobrze. Kiedy w 1228 roku, Fryderyk II wyruszył na krucjatę, Henryk udaremnił knuty przez papieża Grzegorza IX, spisek antycesarski. Papież wraz z księciem Bawarii Ludwikiem I Wittelsbachem, chciał bowiem zdetronizować Staufów, a na ich miejsce wprowadzić Welfa, Ottona z Luneburga. Henryk uprzedził jednak przeciwników i po szybkim ataku na Ratyzbonę pokonał Ludwika I i jako zakładnika wziął jego syna. Wkrótce pod naciskiem Książąt Rzeszy obawiających się wzrostu władzy królewskiej uszczuplonej wcześniej przez Fryderyka, Henryk został zmuszony do rozpuszczenia swojego Szwabskiego wojska. Cesarz stanął po stornie książąt. Nie docenił starań króla o utrzymanie ojcowskiej władzy w Niemczech, co doprowadziło do konfliktu między nimi.
W 1231 roku został zmuszony do wydania przywilejów dla książąt Rzeszy, ograniczających władzę suwerena. W 1233 roku przeciwstawił się samowolnym działaniom dominikańskiej inkwizycji, co wywołało konflikt z ojcem (i wspierającym go papieżem Grzegorzem IX) o zakres kompetencji sądów inkwizycyjnych. W 1234 roku został wyklęty przez papieża, sprzymierzył się z niechętnymi polityce Fryderyka II miastami włoskimi (Ligą Lombardzką) i podniósł bunt przeciw ojcu. Wobec przybycia Fryderyka II do Niemiec w 1235 roku, porzucony przez sojuszników, zmuszony był poddać się ojcu; osądzony i zdetronizowany, został odesłany do Italii, zmarł w niewoli.
Od 1231 roku Henryk VII zaczął otwarcie buntować się przeciw ojcu. Uwięził nowego księcia Bawarii Ottona II Wittelsbacha, który tron w Ratyzbonie odziedziczył po zamordowanym ojcu Ludwiku I. Jednocześnie dokonał najazdu na oddanych cesarzowi: margrabiego Badenii Hermana V oraz hrabiów Hohenlohe. Kulminacją konfliktu był rok 1234, w którym Henryk zwoła do Boppard Sejm Rzeszy. Przy poparciu Szwabii i biskupów Augsburga, Würzburga i Wormacji wypowiedział posłuszeństwo cesarzowi. Wkrótce poszedł jeszcze o krok dalej i sprzymierzył się z największym wrogiem Fryderyka II - Ligą Lombardzką.
Większość świeckich Książąt Rzeszy stanęło jednak po stronie cesarza, który w 1235 roku wkroczył do Niemiec. W 1236 roku w toku walk został schwytany i uwięziony. Uwięziony Henryk ukorzył się przed ojcem. Fryderyk II nie był jednak miłosierny, nie tylko pozbawił go godności, królewskiej, ale także dożywotnio uwięził we Włoszech - najpierw w więzieniu o zaostrzonym rygorze w zamku Rocca di San Felice w Venozie. W 1242 roku postanowiono go przenieść do Nicastro - podczas podróży przez górskie przełęcze Henryk (VII), runął w przepaść. Najprawdopodobniej popełnił samobójstwo.
Żródła:
Henryk VII w "Wikipedii"
"Słownik władców świata" - Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza i Kamil Stepan, Kraków 2005
18-01-2020