Pius II
Enea Silvio Piccolomini (urodzony w Corsignano koło Sieny, 18 października 1405 roku, zmarł w Ankonie, 15 sierpnia 1464 roku) herb Syn Silvio Picolominiego patrycjusza Sieny i Vittorii Forteguerri. Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 19 sierpnia 1458 roku do 15 sierpnia 1464 roku. Na skutek starań zakonu krzyżackiego i części kapituły warmińskiej papież Kalikst III nominował w 1457 roku Piccolominiego na następcę zmarłego biskupa warmińskiego Franciszka Kuhschmalza, co zostało dokonane wbrew woli króla polskiego. W związku z prokrzyżackimi sympatiami Piccolominiego jego wysłannicy nie zostali dopuszczeni do miast warmińskich. Protest Kazimierza IV Jagiellończyka spowodował iż Piccolomini nie objął sakry biskupiej i niekorzystnie wpłynęło później na stosunek papieża do Polski. Już jako papież Pius II, Piccolomini powołał na stanowisko biskupa warmińskiego Pawła Legendorfa. W czasie wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim stanął po stronie Krzyżaków, więc król Polski nie wpuścił do kraju jego legata. Pochodził z Corsignano koło Sieny. Podczas studiów w Sienie i Florencji rozczytywał się w pismach Cycerona i pisywał erotyki. Później został sekretarzem kardynała Domenica Capranica i uczestniczył w Soborze Bazylejskim, po którym antypapież Feliks V uczynił go swoim sekretarzem. W czasie sejmu Rzeszy we Frankfurcie król Niemiec Fryderyk III Habsburg nałożył mu wieniec laurowy, jako wyraz uznania dla jego dokonań poetyckich i zaproponował mu służbę. Piccolomini został współpracownikiem kanclerza Caspara Schlicka. Sławny, jako poeta, brał udział jako sekretarz kardynała Domenico Capranica w obradach Soboru w Bazylei i (od 1439 roku) znajdował się na służbie antypapieża Feliksa V, którego Sobór Bazylejski po detronizacji papieża Eugeniusza IV wybrał na antypapieża. Prowadził rozwiązły tryb życia, miał kilkoro nie ślubnych dzieci i dopiero po poważnej chorobie przeżył przemianę duchową. Od 1442 roku działał na rzecz uznania papieża Eugeniusza IV. W 1445 roku przyjął święcenia kapłańskie. W Uniwersytecie Wiedeńskim wygłaszał odczyty poświęcone pisarzom starożytnym. W 1447 roku został biskupem Triestu, w 1449 roku ponadto Sieny, a Kalikst III 18 grudnia 1456 roku mianował go kardynałem-prezbiterem. Po przyjęciu święceń kapłańskich porzucił dawny styl życia, prezentując się, jako kapłan i biskup. 19 sierpnia 1458 roku po bardzo burzliwym konklawe został wybrany na papieża. W jego kapitulacji wyborczej zawarta jest deklaracja o walce przeciw Turkom i o reformie Kościoła, co uważał za główne zadania przyszłego papieża. Jego koronacja na papieża odbyła się 3 września 1458 roku w bazylice św. Piotra. Przyjął imię Pius, co znaczy po łacinie "pobożny", na cześć Wergiliusza, który w Eneidzie tak nazwał mitycznego protoplastę rzymian - a jego patrona - Eneasza. 1 czerwca 1459 roku zwołał do Mantui kongres europejskich, władców chrześcijańskich w sprawie krucjaty przeciw Turkom, który oni początkowo zignorowali, potem zaś wysłali jedynie swoich delegatów. Niezadowolenie wielu państw wywołał apel papieża o gromadzenie środków na krucjatę. 12 października ogłosił stylistycznie i literacko wspaniały apel o konieczności zorganizowania wyprawy krzyżowej. Poza tym ogólnym apelem wysłał jeszcze specjalne listy do poszczególnych władców. Na kongresie tylko podjęto uchwałę o wypowiedzeniu wojny Turkom, i na tej uchwale sprawa się skończyła. W 1461 roku Pius II napisał list do sułtana osmańskiego Mehmeda II Fatiha, w którym wykazał błędy Koranu, wezwał go do nawrócenia i przyjęcia chrztu oraz przedstawiał chrześcijańskie prawdy wiary, jak również zaproponował mu koronę wschodniego cesarstwa bizantyjskiego. Listu jednak nie wysłał, za to na 23 września 1463 roku zwołał tajny konsystorz kardynałów w sprawie planu wojny z Turkami osmańskimi. Krzyżowcy mieli się zebrać w Ankonie, a papież, aby zachęcić władców do udziału w ekspedycji sam miał stanąć na jej czele. Znakiem uczestnictwa w krucjacie był krzyż, który zabrał z Bazyliki św. Piotra, i mimo że był ciężko chory, wyruszył do Ankony, gdzie przybyli tylko nieliczni krzyżowcy. Pius II 18 stycznia 1460 roku potępił koncyliaryzm, a za składanie apelacji do soboru groził ekskomuniką. Tej papieskiej bulli nie zaakceptowano jednak, jako wiążącej ani we Francji, ani w Niemczech. Tak, więc pierwsze uderzenie w koncyliaryzm nie przyniosło spodziewanych rezultatów. Znaczące były starania papieża o reformę; zamierzał odnowić Kościół i Kurię, jednak odpowiednia bulla nigdy nie wyszła poza fazę projektu. On sam uległ nepotyzmowi mianując licznych krewnych kardynałami. Zdaniem historyków należał do wielkich ludzi w dziejach papiestwa. Jego liczne związki z Rzeszą i niemieckie sympatie powodowały, że niechętnie odnosił się do spraw polskich. Kilkakrotnie popadał z Kazimierzem Jagiellończykiem w ostre konflikty. W 1460 doszło do sporu o obsadę biskupstwa krakowskiego, w którym król uzyskał poparcie duchowieństwa i obsadził wakującą stolicę własnym kandydatem. W czasie wojny trzynastoletniej z Krzyżakami, Kazimierz nie liczył się z karami kościelnymi, które papież, jako protektor zakonu nakładał na jego przeciwników. W związku z tak stronniczą postawą papieża król nie wpuścił do Polski legata i nie pozwolił ogłosić papieskich pism. Zmarł w Ankonie, gdzie pozostało jego serce; ciało pochowano w rzymskim kościele S. Andrea delia Valle. Pozostały po nim pamiętniki jedyna autobiografia papieska. Papież Pius II miał co najmniej dwoje nieślubnych dzieci, jedno dziecko żyło w Strasburgu, a drugie w Szkocji, zarówno oboje dzieci urodziły się przed wstąpieniem do stanu duchownego.USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)
Bogdan Pietrzyk
19-08-2024