Schizma - odłączenie się części wyznawców od ortodoksyjnego kościoła bez zmiany doktryny lub z niewielką jej zmianą, co odróżnia schizmę od herezji polegającej na przyjęciu zasadniczo zmienionej doktryny. Scizmami nazywane są rozłamy w łonie Kościołów chrześcijańskich przypisujących sobie tytuł powszechnego (katolickiego).
Za trzy największe schizmy uznaje się:
- wschodnią 1054 - między prawosławiem i rzymskim katolicyzmem
- zachodnią (1378-1417)
- anglikańską w połowie XVI wieku (1534)
Do współczesnych ruchów schizmatycznych można zaliczyć reakcję Kościoła niemieckiego na postanowienia Soboru Vaticanum I (zwołany przez papieża Piusa IX obradujący w latach 1869 - 1870), a także powstanie kościołów starokatolickich (1870, treść nauczania Kościołów starokatolickich, całość przyjętych w nim zasad odnoszących się do wiary, moralności, życia religijnego i funkcjonowania Kościoła; najwięcej starokatolików mieszka na terenie: Stanów Zjednoczonych, Kanady, Niemiec, Austrii i Szwajcarii, w Polsce żyje ok. 45 tys. starokatolików). W XX wieku najsilniejszym echem odbiła się sprawa sprzeciwu postanowieniom Soboru Vaticanum II (otwarty 11 października 1962 roku przez papieża Jana XXIII, zakończony 8 grudnia 1965 roku przez papieża Pawła VI), której główną postacią był arcybiskup Marcel Lefebvre (urodzony w Tourcoing we Francji w 1905 roku, zmarł w Martigny w Szwajcarii w 1991 roku).
Jednakże były w chrześcijaństwie pomniejsze schizmy:
- schizma antiocheńska (330 - 415)
Żródła:
"Leksykon papieży" - Rudolf Fischer-Wollpert, przekład: Bernard Białecki
USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)
Bogdan Pietrzyk