Marozja I Théophylactes (urodzona około 892 roku, zmarła prawdopodobnie 26 czerwca 936 roku) herb
Córka Teofilakta Théophylactes, konsula Tusculum i Teodory I "Starszej".
Od około 915 roku żona Alberyka I (zamordowany w Orte pomiędzy 924 a 926 rokiem), księcia Spoleto. 17 sierpnia 915 roku poślubiła Guy'a (Gwidona) Welf d'Este (urodzony w 896 roku, zmarła w 929 roku), markiza Toskanii i hrabiego Lukki. Hugona Bosonids z Arles (urodzony około 885 roku, zmarł 10 kwietnia 948 roku), hrabiego d'Arles i de Vienne, króla Prowansji i markiza Viennois, króla Italii.
Uważana za główną bohaterkę okresu pornokracji.
Jej rodzice na początku X wieku kontrolowali Rzym i urząd papieski. Wynikało to tyleż z siły politycznej rodu, co i ze związku intymnego, w jaki Teodora weszła z papieżem Sergiuszem III. Sergiusz zasiadł ówcześnie na tronie papieskim po raz drugi. Wcześniej, jako jeden z uczestników "synodu trupiego" i sprawca upadku Formozusa, na krótko objął stołek papieski w 896 roku, lecz został zeń niebawem strącony i wyklęty. W roku 904 objął papiestwo dzięki protekcji Teofilakta i Teodory. Niczym szczególnym na niwie kościelnej się nie wyróżnił, poza tym, iż miał zapoczątkować "pornokrację" i zamordować jednego lub nawet dwóch innych papieży, swoich poprzedników (Leona V i Krzysztofa). Sergiusz wkrótce uwiódł córkę swej kochanki, piętnastoletnią piękną Marozję, która została jego stałą kochanką i która dała mu syna, przyszłego "ojca świętego" Jana XI. Kiedy papież Sergiusz umarł, jego miejsce zajęli kolejno trzej figuranci z nadania Teodory "Starszej", a zarazem, jak się uważa, jej trzej kochankowie: Anastazy III, Lando i Jan X. Ten ostatni był całkiem odważny, stanął wszak osobiście na polu walki w zwycięskiej bitwie przeciwko Saracenom pod Garigliano. Niezbyt poważnie traktował godności kościelne, czego dowodem choćby mianowanie 5-letniego chłopca pewnego wielmoży arcybiskupem najważniejszej diecezji francuskiej (Reims). Kiedy jednak próbował zbyt wysoko podnieść głowę i wyzwolić się spod wpływu arystokracji rzymskiej, za sprawą rozgrywek Marozji trafia do więzienia, gdzie po roku zostaje uduszony. Po tym pontyfikacie głównie skrzypce w polityce papieskiej należą już wyłącznie do Marozji (jej matka umarła kilka lat wcześniej).
Dzięki małżeństwu z Alberykiem I zapoczątkowała ród hrabiów Tusculum. Piszący około 965 roku Liutprand z Cremony twierdził, że była kochanką papieża Sergiusza III (904-911), ale nie jest to pewne. Po śmierci pierwszego męża poślubiła Gwidona z Toskanii, z którego pomocą doprowadziła do uwięzienia w maju 928 roku papieża Jana X w Zamku św. Anioła, gdzie zginął zamordowany (uduszony poduszkami). Ze związku z Gwidonem z Toskanii urodziła się Berta Teodora.
W 928 roku po śmierci papieża Jana X, Marozia w wyniku zamachu stanu przejął władzę w Rzymie. Marozja wykorzystując wpływy przekazane przez matkę Teodorę doprowadziła do wyboru w maju 928 roku papieża Leona VI, którz był jej marionetą. Krótki pontyfikat papieża Leona VI (umarł w styczniu 929 roku) pokrzyżował plany Marozji ustanowienia jej syna następnym papieżem. Ponownie wykorzystując swoje wpływy doprowadziła do wyboru papieża Stefana VII, który również był jej marionetką. W roku 931 roku zmarł papież Stefan VII i na następcę został wybrany 21-letni syn Marozji, który przybrał imię Jan XI.
Była nie tylko równie piękna jak matka, lecz nie mniej bezwzględna w dążeniu do władzy i ambicjach politycznych. Była kochanką papieża Sergiusza III, matką papieża Jana XI, babką papieża Jana XII, ciotką papieża Jana XIII, prababką papieża Benedykta VIII oraz papieża Jana XIX. Za jej sprawą na tronie papieskim miało się znaleźć trzech "ojców świętych": Leon VI (928), Stefan VIII (928-31) oraz jej syn Jan XI (931-935). W tym czasie Marozja przybrała już sobie tytuły Senatrix et Patricia Romanorum (senatorka i patrycjuszka Rzymu). Częścią jej polityki były też udane zmiany mężów, którymi byli kolejno: Alberyk I ze Spoleto, Gwidon z Toskanii oraz król italski Hugon z Prowansji. Gwidon i Hugon byli zresztą rodzonymi braćmi, tym samym trzeci związek Marozji był w świetle prawa kazirodczym. Papież posłusznie jednak zalegalizował i ten związek, jednocześnie anulując aktualne małżeństwo Hugona. W ten sposób Marozja stała się legalną królową. Jej ambicje sięgały jednak cesarstwa. Na drodze jej karierze stanął jej młodszy syn, Alberyk II (zm. 954), który po kłótni z mężem matki, w roku 932 rozniecił przeciw niemu udaną rewoltę, w wyniku której został księciem Rzymu, a swą matkę wtrącił do więzienia, później zaś do klasztoru, w którym umarła.
Żródła:
Marozja I "Kobiety w polityce"
Marozja w "Wikipedii"
USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)
Bogdan Pietrzyk
01-01-2024